Thời luận 04:56, 18/10/2023 GMT+7

Trần Phương

BPO - “Với không gian sống mới là không gian mạng, lần đầu tiên, loài người thay vì tiêu xài và làm cạn kiệt tài nguyên khi phát triển thì đã sinh ra tài nguyên mới, đó là dữ liệu số”. Đó là phát biểu của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng tại Đại hội Công đoàn Thông tin và Truyền thông Việt Nam diễn ra ngày 16-10 vừa qua. Trong bài phát biểu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng đề cập đến nhiều vấn đề khác, đặc biệt là việc đào tạo kỹ năng số để cả cộng đồng có thể thích ứng nhanh với công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) làm cho công việc của con người tốt hơn chứ không phải để thay thế.

Ngày hôm sau, 17-10, thị xã Chơn Thành, tỉnh Bình Phước tổ chức hội nghị tập huấn về công dân điện tử, công dân số. Tham gia tập huấn, cùng với lãnh đạo, công chức, viên chức các cơ quan, đơn vị, còn có thành viên tổ công nghệ số cộng đồng các xã, phường trên địa bàn thị xã.

Mặc dù công nghệ số đã thúc đẩy tất cả mọi mặt của đời sống diễn ra với tốc độ nhanh hơn, lên một cấp độ mới, nhưng không phải ngay sau khi Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu như vậy, lập tức UBND thị xã Chơn Thành đã tổ chức hội nghị. Bởi công nghệ số hiện đã xâm nhập, len lỏi, bao phủ mọi mặt, mọi ngóc ngách của đời sống. Thị xã Chơn Thành cũng như tất cả các cấp chính quyền, cơ quan chức năng trong cả nước đều đã và đang tranh thủ từng giờ, từng phút trong cuộc cách mạng số hiện nay.

Ngày 7-4-1975, Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã ký mật điện gửi toàn bộ các cánh quân của ta ở phía Nam: “1/ Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa, tranh thủ từng phút, từng giờ, xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng. 2/ Truyền đạt tức khắc đến đảng viên, chiến sĩ”. Bức mật điện vừa là mệnh lệnh vừa là sự cổ vũ tinh thần chỉ huy, chiến sĩ trên chiến trường vào thời điểm vô cùng quan trọng của cuộc chiến. Đó cũng là kim chỉ nam để các cánh quân thần tốc tiến vào Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước ngày 30-4-1975. Các nhà khoa học lịch sử và khoa học quân sự sau này khẳng định, đó còn là mệnh lệnh của nghệ thuật chớp thời cơ.

Sẽ khập khiễng nếu so sánh, thế nhưng tốc độ, tính chất và ý nghĩa của việc tranh thủ từng giờ, từng phút trong cuộc cách mạng số hiện nay có nhiều điểm như chiến dịch năm xưa. Tinh thần tiến lên phía trước, sự quyết tâm và sự thông suốt tức khắc đến toàn bộ đảng viên, chiến sĩ trong mệnh lệnh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tựa như mệnh lệnh và sự sống còn trước cuộc cách mạng 4.0 hiện nay của mọi quốc gia, dân tộc.

Lịch sử cho thấy các cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuật ngày càng rút ngắn thời gian diễn ra và khoảng cách giữa các cuộc cách mạng: lần thứ nhất bùng nổ trong khoảng 2 thế kỷ 18 và 19; lần thứ 2 từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20; lần thứ 3 là cuối thế kỷ 20 và bùng nổ từ những năm 1960 đến 1970. Đã đứng ngoài 3 cuộc cách mạng trước đây, nếu tiếp tục lỡ chuyến tàu lần thứ 4, không chớp được thời cơ công nghệ số tạo ra, thị xã Chơn Thành, tỉnh Bình Phước hay bất kỳ địa phương, doanh nghiệp, đơn vị, bất kỳ ai, bất kỳ quốc gia nào, dù nền tảng vững chắc đến đâu cũng sẽ bị bỏ lại phía sau. 

Vì thế, như Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, công nghệ số phải được phát triển, đào tạo cho cả cộng đồng chứ không chỉ với một bộ phận nào đó, sao cho mọi người dân có thể thích ứng nhanh với công nghệ số. Mũi nhọn công nghệ có thể tạo ra AI làm cho công việc của con người tốt hơn, nhưng AI không thể thay thế con người trong cộng đồng. Những buổi tập huấn về công dân điện tử, công dân số như ở Chơn Thành vô cùng quan trọng trong giai đoạn hiện nay, sẽ phổ biến hơn, bao phủ rộng khắp hơn, đặc biệt là với địa phương có gần 20% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số như Bình Phước.