Thời luận 04:31, 18/04/2023 GMT+7

Báo cáo giám sát của Quốc hội, việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 có tổng cộng 93 trang nhưng những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân được liệt kê gần 60 trang. Ví như về quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước, giai đoạn 2016-2021, cả nước phát hiện và xử lý 12.640 vụ vi phạm các quy định về định mức, tiêu chuẩn, chế độ với tổng giá trị được kiến nghị thu hồi và bồi thường là 894,1 tỷ đồng. Còn về tài sản nhà nước có gần 7.000 phương tiện đi lại, 33.608 tài sản khác được trang bị, hàng trăm ngàn mét vuông diện tích trụ sở, nhà công vụ sử dụng sai mục đích, sai tiêu chuẩn, chế độ.

Đặc biệt, giai đoạn 2016-2021 vẫn còn 650.624.498m² đất sử dụng sai mục đích, bỏ hoang hóa, vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, số tiền xử phạt vi phạm thu được lại rất nhỏ 242.082 triệu đồng. Nhìn vào những “con số biết nói” đó để thấy sự lãng phí nguồn lực rất lớn. Một lãng phí mà chúng ta rất dễ nhìn thấy đó là nhiều đề tài nghiên cứu khoa học nghiệm thu xong lại cất ngăn kéo khiến dư luận đặt câu hỏi có hay không những công trình không có khoa học mà chỉ để tiêu tiền? Hay một thực tế đang hiển hiện trong việc sắp xếp lại nhà, đất, trụ sở làm việc của các bộ, ngành, địa phương và khối doanh nghiệp còn chậm, chưa hiệu quả.

Có một sự lãng phí rất lớn khác đã được nói nhiều nhưng kết quả lại chưa có chuyển biến nhiều. Đó là những dự án treo, quy hoạch treo, những công trình kéo dài cả thập kỷ vẫn nằm “đắp chiếu” không biết đến bao giờ. Hoặc tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công, đầu tư hạ tầng mà không hiệu quả… đã được đề cập rất nhiều nhưng kết quả vẫn chưa đạt như mong muốn, vẫn đang tồn tại theo kiểu “biết rồi, khổ lắm, nói mãi”… Và hậu quả là hàng ngàn tỷ đồng “bốc hơi”. Rõ ràng lãng phí đang gây nên những hậu quả khôn lường, tạo rào cản vô hình trong phát triển kinh tế - xã hội.

Xuất phát từ thực tế nêu trên, ngày 14-4-2023, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 53/NQ-CP thực hiện Nghị quyết số 74/2022/QH15 ngày 15-11-2022 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Theo đó, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, triệt để tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao hiệu quả huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực của đất nước để phát triển nhanh và bền vững. Xử lý nghiêm minh, kịp thời trách nhiệm các tổ chức, cá nhân để xảy ra vi phạm trong công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí…

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ tác hại của nạn lãng phí: “Tham ô có hại, nhưng lãng phí có khi còn hại nhiều hơn, nó tai hại hơn tham ô vì lãng phí rất phổ biến”… Cũng theo Người, lãng phí không phải chỉ là tiêu tốn tiền của, mồ hôi nước mắt của nhân dân mà nguy hiểm hơn, từ hoang phí xa xỉ sẽ dẫn đến tham ô, nhũng nhiễu, mất tư cách, đạo đức của người cán bộ, đảng viên, gây mất lòng tin trong nhân dân, từ đó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Và giải pháp chống lãng phí hiệu quả nhất là mỗi cá nhân cần thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương về phòng, chống lãng phí, đồng thời tiết kiệm phải là quốc sách và trở thành phong trào sâu rộng trong toàn xã hội.