2023 GMT+7

Thời cơ sầu riêng

Trần Phương

Thứ 4, 12/04/2023 | 04:34:00

BPO - Ngày 11-7-2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) đã ký Nghị định thư về kiểm dịch thực vật đối với trái sầu riêng xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc. Đây là kết quả đàm phán trong hơn 2 năm qua giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và GACC. Với nghị định thư này, ngay ngày hôm sau 12-7-2022, các cửa khẩu được GACC cho phép nhập khẩu trái cây sẽ thông quan nhập khẩu chính ngạch trái sầu riêng của Việt Nam. Từ thời điểm đó, gần 1 năm qua, trái sầu riêng đã lên ngôi. Và một thói quen, hay có thể nói một tật xấu của nền nông nghiệp nước ta, của người nông dân, là không tính toán, nghiên cứu kỹ, mà “nhắm mắt” chạy theo thị trường, dù đã có biết bao bài học cay đắng.

Theo số liệu của Cục Thống kê Bình Phước, năm 2021, toàn tỉnh có 3.438 ha sầu riêng. Năm 2022, diện tích sầu riêng tăng thêm 1.364 ha, tương đương tăng 40%, lên 4.802 ha. Và sau 3 tháng đầu năm 2023, diện tích sầu riêng toàn tỉnh đã tăng thêm 462 ha, lên 5.264 ha... Hầu hết diện tích sầu riêng tăng lên đều tự phát, manh mún, cá nhân nhỏ lẻ và không theo quy hoạch của ngành nông nghiệp cũng như của tỉnh. Với xu hướng hiện nay, nếu không có giải pháp mạnh, diện tích sầu riêng sẽ tiếp tục tăng, đồng thời sẽ khó có thể kiểm soát được chất lượng mặt hàng nông sản chất lượng cao và "khó tính" này.

Xuất khẩu chính ngạch sầu riêng sang Trung Quốc là một tin vui, là một cơ hội rất lớn cho ngành nông nghiệp và người nông dân. Nghị định thư có hiệu lực ngay lập tức vào ngày hôm sau, khiến cho niềm vui càng lớn hơn, đặc biệt là càng bất ngờ hơn với nông dân trồng sầu riêng. Thế nhưng, cũng có một chi tiết liên quan đến hiệu lực cũng rất quan trọng lại ít được nhà nông quan tâm. Đó là nghị định thư chỉ có hiệu lực trong 3 năm, trừ khi một trong hai bên thông báo bằng văn bản cho bên kia ít nhất 3 tháng trước ngày hết hiệu lực về ý định sửa đổi hoặc chấm dứt nghị định thư, và nghị định thư sẽ tự động gia hạn hiệu lực theo chu kỳ 3 năm.

Như thế, mặc dù nghị định thư đã chấp thuận nhập khẩu chính ngạch trái sầu riêng của Việt Nam, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ chấm dứt hoặc ngưng bất kỳ lúc nào. Thị trường Trung Quốc hiện đã khó tính tương đương các thị trường lớn khác. Và phải mất rất nhiều năm Việt Nam mới có thể xuất khẩu chính ngạch được sầu riêng sang thị trường Trung Quốc. Nếu trước đây nhà nông và doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam đã nỗ lực cố gắng trồng, sản xuất đạt chất lượng cao để đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, nay lại ồ ạt trồng, sản xuất một cách không kiểm soát, không chọn lựa giống kỹ lưỡng, không tính toán địa bàn phù hợp... hậu quả không sớm thì muộn cánh cửa xuất khẩu chính ngạch vừa được mở ra sẽ bị khép lại.

Một thói quen xấu nữa của nền nông nghiệp cũng cần được cảnh báo và xử lý nghiêm nếu phát hiện vi phạm. Đó là việc nhà nông, tiểu thương gian lận chất lượng, ngâm tẩm hóa chất; doanh nghiệp gian lận mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, chất lượng hàng xuất khẩu... cũng là vấn đề đặt ra khi diện tích sầu riêng đang được mở rộng ồ ạt hiện nay.

Tiếp bước một số mặt hàng nông sản khác, xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc được kỳ vọng sẽ mang lại con số tỷ USD cho sầu riêng của nước ta. Đó cũng là cơ hội rất lớn cho Bình Phước với diện tích đất đai rộng, thổ nhưỡng phù hợp và nhiều nhà nông giàu kinh nghiệm với sầu riêng, có những thương hiệu sầu riêng nổi tiếng như sầu riêng Ba Đảo là một điển hình. Thuận lợi có trong tay, thời cơ đã đến, vấn đề nhà nông, các hợp tác xã nông nghiệp và ngành nông nghiệp Bình Phước nắm được cơ hội ấy ở mức độ nào.