Thời luận 04:18, 05/04/2023 GMT+7

Theo thống kê sơ bộ, trong vòng một năm qua, giá thức ăn chăn nuôi tăng 30%, nhưng giá đầu ra của sản phẩm chăn nuôi, đặc biệt là thịt heo, thịt gà lại giảm sâu, khiến người chăn nuôi thua lỗ nặng. Xa hơn, trong 2 năm trở lại đây, giá thức ăn chăn nuôi được điều chỉnh tăng 100% so với thời điểm hiện tại. Trong khi giá sản phẩm đầu ra thịt heo, thịt gà, thịt bò… tăng không đáng kể. Giá thức ăn chăn nuôi liên tục tăng khiến chi phí đầu vào tăng, trong khi thành phẩm bán ra không tăng, thậm chí nhiều thời điểm như sau các dịp tết, lễ… lại giảm mạnh đã khiến nhiều chủ trại chăn nuôi không thể tái đàn, bỏ chuồng để giảm thiệt hại. Kéo theo đó là vốn đầu tư bị dìm tại chỗ trong tình cảnh cơ sở vật chất không sử dụng dẫn tới ngày một xuống cấp.

Nghịch lý, cũng là câu hỏi hàng trăm, hàng ngàn hộ chăn nuôi, chủ trang trại chăn nuôi đặt ra: Giá thức ăn đầu vào tăng cao, trong khi giá sản phẩm đầu ra lại giảm, vậy làm thế nào có thể chăn nuôi được? Các trang trại thu hẹp phạm vi, quy mô chăn nuôi, trong khi nhu cầu thị trường không giảm, vậy nguồn cung cho thị trường từ đâu? Câu trả lời có nhiều, song cơ bản là yếu tố nhập khẩu.

Nước ta có quy mô chăn nuôi khá lớn. Thế nhưng năng lực sản xuất thức ăn chăn nuôi lại yếu. Giá thức ăn chăn nuôi chiếm khoảng 70% giá thành, trong khi thức ăn chăn nuôi nước ta hiện phụ thuộc tới 80-90% từ nguồn nhập khẩu. Sự phụ thuộc này là nguyên nhân quan trọng nhất khiến chi phí chăn nuôi của nước ta đội lên khi giá thị trường không ngừng tăng. Từ đó không khó nhận ra thị trường chăn nuôi nước ta hiện đang bị phụ thuộc vào doanh nghiệp cung cấp thức ăn chăn nuôi nước ngoài. Song song với bài toán nhập khẩu thức ăn chăn nuôi, còn là nước ta nhập khẩu lượng lớn lượng thịt từ các quốc gia khác theo các hiệp định thương mại tự do. Với nền công nghiệp chăn nuôi quy mô lớn, hiện đại nên giá thành chăn nuôi và giá bán sản phẩm ra thị trường đều có sức cạnh tranh cao hơn nhiều so với chăn nuôi nước ta hiện nay quy mô nhỏ, áp dụng khoa học - kỹ thuật còn thấp.

Bài toán kinh tế này có phần nào đó tương tự như bài toán ngành điều của nước ta. Đó là phụ thuộc vào giá điều nhập khẩu, khi nguồn cung nguyên liệu trong nước cũng chỉ đáp ứng được nhu cầu sản xuất khoảng 10-20%.

Bình Phước là thủ phủ của ngành điều và cũng là một trong những trung tâm chăn nuôi lớn của khu vực phía Nam. Vì thế, giá điều, giá thức ăn chăn nuôi nhập khẩu ảnh hưởng trực tiếp tới hai mũi nhọn kinh tế của Bình Phước. Và chừng nào chưa chủ động được nguồn nguyên liệu sản xuất hay nguồn thức ăn, hai mũi nhọn kinh tế này vẫn phụ thuộc vào sự lên xuống thất thường của thị trường. Đặc biệt với chăn nuôi, nếu nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến khó có thể đạt được mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng tăng tỷ trọng chăn nuôi của tỉnh theo kế hoạch đặt ra.