Thời luận 04:47, 04/04/2023 GMT+7

Cụ thể, Bộ GD&ĐT đưa ra đề xuất phương án đến năm 2025, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ kết hợp giữa thi trên giấy và thi trên máy tính. Sau năm 2030, khi tất cả các địa phương trên toàn quốc có đủ điều kiện tổ chức thi trên máy tính sẽ chuyển sang tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính đối với các môn thi trắc nghiệm.

Về môn thi, hình thức thi, Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức thi theo môn, trong đó các môn học bắt buộc gồm Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ, Lịch sử - đối với giáo dục phổ thông; Ngữ văn, Toán, Lịch sử - đối với giáo dục thường xuyên và các môn học lựa chọn ở bậc THPT gồm: Vật lí, Hóa học, Sinh học, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ. Theo đó, thí sinh học chương trình THPT dự thi 4 môn bắt buộc gồm Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ, Lịch sử và 2 môn học lựa chọn trong số 4 môn đã chọn học. Thí sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT dự thi 3 môn bắt buộc gồm: Ngữ văn, Toán, Lịch sử và 2 môn học lựa chọn trong số 4 môn đã chọn học. Môn Ngữ văn thi theo hình thức tự luận và các môn còn lại thi theo hình thức trắc nghiệm.

Ngay sau khi được công bố, dư luận có nhiều ý kiến đồng thuận rằng, dự thảo đã kế thừa kết quả đổi mới của giai đoạn trước và thực hiện hiệu quả lộ trình đổi mới thi/tuyển sinh theo đúng Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT. Cụ thể, phương án mới sẽ bảo đảm phân cấp, tăng cường tự chủ, tự chịu trách nhiệm và tăng tính chủ động trong tổ chức dạy học và thi, kiểm tra, đánh giá phù hợp với lộ trình triển khai chương trình giáo dục phổ thông; đồng thời, bảo đảm độ tin cậy của kết quả thi để khai thác, sử dụng cho các mục đích khác nhau. Đặc biệt, việc tổ chức thi và xét công nhận tốt nghiệp THPT gọn nhẹ, thiết thực, hiệu quả, đánh giá đúng năng lực của học sinh.

Cùng với đó, việc tổ chức thi trên máy tính là phù hợp với xu hướng của thế giới, thuận lợi cho học sinh. Vì khi thi trắc nghiệm trên máy sẽ được trả kết quả nhanh và chính xác. Ngoài ra, với phương thức thi chung đề, chung đợt đối với các môn học bắt buộc, môn học lựa chọn trong số các môn thí sinh đã chọn học ở bậc THPT không chỉ đáp ứng yêu cầu của chương trình mà còn đánh giá được các năng lực cốt lõi cơ bản, thiết yếu và năng lực sở trường phù hợp với định hướng nghề nghiệp ở bậc THPT. Tuy nhiên, để phương án mới thực thi có hiệu quả, Bộ GD&ĐT cần có lộ trình, kế hoạch rõ ràng, cụ thể hơn và chi tiết hơn.

Vì với phương án này, các địa phương trong cả nước sẽ phải chuẩn bị nguồn lực, thiết bị để đáp ứng nhu cầu của thí sinh dự thi. Bởi lẽ, thi tốt nghiệp THPT là kỳ thi chung trên toàn quốc, nhưng với địa phương có điều kiện tổ chức thi trên máy, còn địa phương khác thi trên giấy sẽ không đảm bảo công bằng giữa các thí sinh và các vùng miền. Vì vậy, Bộ GD&ĐT có thể thí điểm ở những vùng thuận lợi trước, còn địa phương khó khăn thí điểm theo từng huyện, thị xã. Riêng đối với 2 môn lựa chọn, Bộ GD&ĐT nên kết hợp với các trường đại học để xây dựng thành những mã ngành phù hợp yêu cầu tuyển sinh nhằm giúp học sinh thuận lợi trong lựa chọn.

Một vấn đề quan trọng nữa là, Bộ GD&ĐT phải tăng cường tỷ lệ câu hỏi vận dụng trong ngân hàng đề thi từ 25% như hiện nay lên 30-40%. Như vậy sẽ thúc đẩy học sinh vận dụng kiến thức vào thực tiễn, thay vì chỉ ghi nhớ kiến thức một cách máy móc.