2023 GMT+7

Thảm họa báo chí ù ù cạc cạc

Trần Phương

Thứ 4, 22/02/2023 | 04:29:31

BPO - Hội Nhà báo Việt Nam ngày 21-2 cho biết, Hội Báo toàn quốc 2023 với chủ đề "Đoàn kết - Chuyên nghiệp - Văn hóa - Sáng tạo" dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 17 đến 19-3 tại Bảo tàng Hà Nội. Hội Báo toàn quốc 2023 là hoạt động chào mừng các sự kiện lớn diễn ra trong năm 2023, nhìn nhận những thành tựu đất nước trong tiến trình đổi mới, nêu bật những thành tích to lớn, sự phát triển mạnh mẽ của báo chí cách mạng Việt Nam. Hội báo, có lẽ cũng sẽ đặt ra những vấn đề mang ý nghĩa sống còn đối với báo chí hiện nay.

Cách mạng 4.0 đang diễn ra nhanh hơn bao giờ hết. Và vai trò của báo chí cũng đang đặt ra vấn đề “tồn tại hay là chết” quan trọng hơn bao giờ hết. Đặc biệt, mới đây, ChatGPT ra đời, báo chí, nhà báo, đội ngũ những người làm báo, làm trong lĩnh vực báo chí đã đặt ra nhiều hơn hết câu hỏi: Nghề báo, những người lao động trong ngành báo chí có còn tồn tại được không khi ChatGPT hay những công nghệ tương tự ra đời?

Từ khi xuất hiện đến nay, báo chí cách mạng Việt Nam đã hội tụ, tiếp thu các trào lưu tiến bộ của báo chí thế giới kết hợp với những nét đặc trưng của văn hóa, con người Việt Nam, qua đó khẳng định vị thế, vai trò của mình. Thực tế cho thấy, trong những thời điểm khó khăn nhất, báo chí cách mạng vẫn vừa bảo vệ được những nền tảng tư tưởng của Đảng vừa tạo ra được sự đồng thuận trong xã hội. Ngày nay, sứ mệnh định hướng dư luận xã hội của báo chí cách mạng Việt Nam còn đòi hỏi tạo ra sự đồng thuận xã hội ngày một lớn hơn.

Thế nhưng, khoa học công nghệ ngày một phát triển. Các nền tảng truyền thông xã hội cũng ngày một lớn mạnh, chiếm vai trò ngày càng lớn hơn trong việc thỏa mãn nhu cầu hiểu biết và khám phá thế giới xung quanh của loài người. Và nhiệm vụ, vai trò của báo chí thay đổi khiến nhiều cơ quan báo chí, nhiều nhà báo không kịp nhận ra. Đó là nhiệm vụ tuyên truyền giảm đi ngày một nhanh hơn, còn vai trò truyền thông của báo chí lại đặt ra nhiệm vụ ngày một lớn hơn, khó hơn. Vì thế, không ít cơ quan báo chí đã không thể tồn tại, phá sản, giải thể, lay lắt hoặc tồn tại không còn hiệu quả trong bức tranh chung về định hướng dư luận xã hội. Trong bối cảnh ấy, một nhiệm vụ vô cùng quan trọng của hầu hết các nền báo chí trên toàn thế giới nhưng bị lãng quên thời gian qua, đó là truyền thông về chính sách nhà nước. Ở nước ta, là truyền thông về chính sách của Đảng và Nhà nước, hay ngắn gọn gọi là truyền thông chính sách cũng trong bức tranh chung đó, chưa được báo chí quan tâm.

Truyền thông chính sách có vai trò, ý nghĩa rất quan trọng, là một trong những chức năng, nhiệm vụ của chính quyền trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chính trị của mình. Làm tốt truyền thông chính sách sẽ mở ra những nguồn lực lớn, tạo nên sức mạnh lớn, hiệu quả cao trong xây dựng, thực thi chính sách. Mục tiêu cốt lõi của truyền thông chính sách là thu hút người dân và những bên liên quan tham gia vào các chu trình chính sách. Phát huy quyền, vai trò và trí tuệ của xã hội trong nhận diện các vấn đề chính sách và cân nhắc các giải pháp chính sách. Định hướng dư luận, đưa chính quyền đến gần công chúng hơn. Tạo điều kiện để người dân, tổ chức, doanh nghiệp góp ý, phản biện trong quá trình đề xuất, xây dựng chính sách theo hướng lấy người dân làm trung tâm, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân…

Khi cách mạng công nghiệp 4.0 ngày một phát triển, khi ChatGPT hay những công nghệ tương tự ra đời, nhiều cánh cửa truyền thống đóng lại với báo chí, nhưng cũng có nhiều cánh cửa mới được mở ra. Truyền thông chính sách chỉ là một ví dụ, là một cửa sổ gần gũi nhất. Vấn đề là, các cơ quan báo chí, truyền thông có nhận diện, nắm bắt được những cánh cửa mới ấy hay không. Báo chí tồn tại, cần những chuyên gia, những thuyền trưởng nắm bắt rõ điều đó, có nghề, bản lĩnh và phải "Đoàn kết - Chuyên nghiệp - Văn hóa - Sáng tạo” như chủ đề của hội báo năm 2023 đã đưa ra. Ngược lại, nếu ù ù cạc cạc, sẽ là thảm họa báo chí trong bối cảnh hiện nay.