Thời luận 04:44, 14/02/2023 GMT+7

Những ngày vừa qua, ChatGPT là từ khóa nhận được sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng, nhất là những người theo dõi về lĩnh vực công nghệ. Đây là một ứng dụng được thiết kế với khả năng xử lý ngôn ngữ và trò chuyện như con người. Các thông tin được ChatGPT đưa ra dựa trên việc phân tích hệ thống cơ sở dữ liệu khổng lồ, bao gồm những cuốn sách, bài báo, bài viết đã được số hóa và từ đó đưa ra kết quả. ChatGPT được đánh giá là thông minh, phục vụ hữu hiệu nhiều hoạt động của con người.

Bên cạnh những mặt tích cực, ChatGPT cũng mang đến không ít lo ngại cho cộng đồng. Trước hết, do ChatGPT chỉ là một mô hình công cụ ngôn ngữ dựa trên hệ thống dữ liệu có sẵn nên nhiều người lo ngại về nguy cơ thông tin sai lệch. Trong lĩnh vực giáo dục, do ChatGPT có thể dễ dàng giúp học sinh giải bài tập, viết luận văn nên các cơ quan quản lý không khỏi lo lắng về việc ứng dụng này sẽ làm phát sinh tình trạng gian lận học tập, khiến học sinh không chịu học hỏi, không chịu tư duy, không chịu tích lũy kiến thức. Không ít người làm trong lĩnh vực truyền thông lo ngại sẽ bị “cướp” mất việc do chỉ trong 30 giây, ChatGPT đã có thể hoàn thành bài quảng cáo trị giá 600 USD. Nhiều người lo ngại, với sự phát triển của ChatGPT nói riêng và trí tuệ nhân tạo (AI), Internet of Things (IoT), dữ liệu lớn (big data) nói chung, nhiều công việc do con người đảm nhiệm sẽ biến mất, thậm chí đến một thời điểm nhất định, con người sẽ trở nên phụ thuộc hoàn toàn vào công nghệ, trở thành “nô lệ” của công nghệ.

Nhìn vào lịch sử phát triển của xã hội loài người, có thể thấy khoa học - kỹ thuật ngày càng phát triển hiện đại. Sự ra đời của ChatGPT chỉ là những bước mở đầu của thời đại 4.0. Thời gian tới, chúng ta sẽ được chứng kiến ngày càng nhiều ứng dụng khoa học thông minh và phục vụ đắc lực cho cuộc sống hơn nữa. Tuy nhiên, dù trong bất cứ thời kỳ nào, con người vẫn luôn là trung tâm của sự phát triển; dù khoa học - kỹ thuật có hiện đại tới đâu thì cũng chỉ là công cụ để phục vụ cuộc sống của con người.

Nên nhớ, ChatGPT mặc dù thông minh nhưng cũng chỉ là sản phẩm do con người tạo ra và bản thân nó không có khả năng tự nghiên cứu để hình thành những nguồn dữ liệu mới, tri thức mới. ChatGPT có thể viết một bài báo chỉ trong 30 giây nhưng nó không thể thâm nhập vào đời sống để đưa tin về một sự kiện văn hóa, một thảm họa thiên nhiên hay chụp một bức ảnh về cuộc sống của con người. Chúng ta đã bước qua cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, lần thứ hai, lần thứ ba và đang trong tiến trình thực hiện cuộc cách mạng lần thứ tư. Và biết đâu trong tương lai, chúng ta sẽ còn có các cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ năm, lần thứ sáu, lần thứ bảy…

Để không trở thành kẻ thụt lùi trong xã hội, mỗi chúng ta phải xây dựng lòng tự trọng, không ngừng học hỏi để nâng cao chuyên môn nghề nghiệp, củng cố tri thức, giữ vững năng lực tư duy độc lập. Chỉ có như vậy mới đủ khả năng làm chủ công nghệ, cho dù là ChatGPT hay những ứng dụng công nghệ tối tân, hiện đại nào chăng nữa.