Thời luận 04:08, 06/12/2022 GMT+7

Cụ thể, nghiêm cấm hành vi đề xuất, tham mưu, quyết định cử người không đủ điều kiện, tiêu chuẩn tham gia đoàn thanh tra; tiết lộ thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung, kết quả làm việc của đoàn thanh tra, báo cáo kết quả thanh tra của thành viên và đoàn thanh tra… Tự ý tiếp xúc với đối tượng thanh tra và cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan đến nội dung thanh tra khi chưa được giao nhiệm vụ… Những quy định cụ thể này được xem là biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả đối với “lợi ích nhóm”, “nhóm lợi ích” tiêu cực. Bởi lẽ, “lợi ích nhóm” hay “nhóm lợi ích” tiêu cực là lợi ích cục bộ của một nhóm người hoặc của ngành, địa phương, không chính đáng, bất hợp pháp, mâu thuẫn, gây thiệt hại cho lợi ích chung của quốc gia, dân tộc. 

Không những thế, “nhóm lợi ích” còn làm trầm trọng tệ tham nhũng, gây tổn thất, thất thoát lớn về nguồn lực của đất nước; làm băng hoại đạo đức, gây bất bình trong xã hội; làm xói mòn lòng tin của nhân dân vào chế độ. Từ thực tế thời gian qua cho thấy, hành vi phổ biến mà “nhóm lợi ích” thường áp dụng là tìm cách tặng quà, mua chuộc, hối lộ, móc nối, trao đổi lợi ích, ủng hộ về mặt chính trị, ủng hộ trong đề bạt, bổ nhiệm trong công tác cán bộ… Trong thực thi chính sách, các "nhóm lợi ích" có thể tác động đến các hoạt động và lĩnh vực, như phân bổ ngân sách, quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, hoạt động đầu tư công, ngân hàng, đất đai, xây dựng, khai thác tài nguyên; quá trình bổ nhiệm, lựa chọn nhân sự và kể cả hoạt động tư pháp.

Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ cũng nghiêm cấm việc báo cáo, tham mưu, đề xuất kết luận sai sự thật, không đầy đủ, không đúng kết quả thanh tra, bao che cho đối tượng thanh tra, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật… Hiện nay, “lợi ích nhóm”, “nhóm lợi ích” tiêu cực hiện diện ở nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, nhất là trong thực hiện các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, kể cả trong công tác giám sát, thanh kiểm tra, để mang lại “lợi ích nhóm” không chính đáng, gây thất thoát, lãng phí lớn đối với tài sản nhà nước. Vì “lợi ích nhóm”, các đối tượng sẵn sàng làm sai lệch kết quả thanh tra, kiểm tra, xét xử. Mới đây, Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng đã tuyên trả hồ sơ để điều tra bổ sung thêm hành vi "đưa và nhận hối lộ" trong vụ án hình sự “làm sai lệch hồ sơ vụ án, vụ việc” xảy ra tại Công an quận Đồ Sơn. Do đó, việc nghiêm cấm các hành vi nêu trên là phù hợp và vô cùng cần thiết.

Mặc dù dư luận đồng thuận cao, song vẫn còn nhiều ý kiến cho rằng, để việc phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả các hành vi vi phạm trong lĩnh vực thanh tra thì trước hết cán bộ thanh tra, kiểm tra, điều tra, kiểm toán, đặc biệt là người đứng đầu phải thể hiện tinh thần trách nhiệm cao trong thực thi công vụ, không bỏ qua sai sót của tổ chức, cá nhân sai phạm. Đồng thời, cần tập trung đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, rà soát, phát hiện những sự vụ có biểu hiện câu kết, thông đồng để đạt "lợi ích nhóm"; tìm ra những đối tượng “sâu chúa” lợi dụng chức vụ, quyền hạn bảo kê, che chắn cho các việc làm sai trái để xử lý bằng những bản án nghiêm khắc nhất.