Tham nhũng vặt hiện là vấn nạn của đất nước, đã và đang “gặm nhấm”, làm băng hoại đạo đức xã hội, làm mục ruỗng thể chế chính trị. Chúng ta không khó để tìm ra những minh chứng về vấn nạn này, bởi người dân, doanh nghiệp phải thường xuyên đến các cơ quan công quyền để “xin”, từ việc cho con đi học, chuyển lớp, chuyển trường… đến cấp giấy phép kinh doanh, giấy khám sức khỏe xin làm việc. Kể cả cán bộ, công chức, viên chức bình thường hoặc cấp thấp cũng phải “chạy”, xin đi học, thi tuyển nâng lương, chuyển đơn vị công tác… Trong khi những “công bộc” của dân lại nắm quyền “cho”. Chính cơ chế xin - cho cùng vấn nạn tham nhũng vặt đã gây ra biết bao sự việc đau lòng, bởi đến cả người có công với đất nước cũng phải đi xin chế độ của chính mình mà lẽ ra các ông bà, cha chú đương nhiên được hưởng. Doanh nghiệp, nhà hảo tâm… muốn ủng hộ để chăm lo cho nhân dân bị thiên tai, địch họa… cũng phải xin.
Hiện những hành vi tham nhũng vặt diễn ra trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội, từ sản xuất, kinh doanh, liên doanh, liên kết, đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý đất đai, ngân sách, thuế, ngân hàng, hải quan, xuất nhập khẩu, tư pháp, giáo dục, y tế, chính sách xã hội… Tham nhũng vặt như cái vòi bạch tuộc, vừa nhiều vòi vừa đeo bám dai dẳng, gây bức xúc cho người dân, doanh nghiệp, làm chùn bước các nhà đầu tư, khiến các hoạt động xã hội bị chậm lại, thậm chí bị đổ vỡ, gây xói mòn lòng tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước.
Mặc dù giá trị của tham nhũng vặt không lớn nhưng hậu quả lại rất nặng nề và là biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Vấn nạn này còn làm xói mòn giá trị đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ, gây phiền phức cho nhân dân và làm ảnh hưởng đến công chức, viên chức chân chính. Đồng thời làm thất thoát tài sản của Nhà nước; công sức, quyền lợi, vật chất của nhân dân và gây rối loạn các giá trị chuẩn mực xã hội, làm suy yếu vai trò, vị thế của cơ quan công quyền…
Muốn xóa bỏ tham nhũng vặt, cấp có thẩm quyền và ngành chức năng cần coi triệt xóa vấn nạn này là việc làm quan trọng với phương châm “ngăn chặn từ gốc, phát hiện từ sớm và xử lý từ đầu”. Do đó, công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán phải được tiến hành thường xuyên, toàn diện và công khai, có trọng tâm, trọng điểm và tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực. Song song đó, tăng cường hơn nữa vai trò của các cơ quan dân cử, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan truyền thông, báo chí trong đấu tranh, phòng chống tham nhũng vặt. Doanh nghiệp và người dân cũng cần chủ động cung cấp thông tin cho các cơ quan chức năng để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm mọi biểu hiện tham nhũng theo đúng quy định pháp luật.
