Tại Đại hội lần thứ XIII của Đảng, một trong những điểm mới nổi bật là văn kiện đã đề ra yêu cầu cần phải có cơ chế để bảo vệ cán bộ "dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, quyết liệt trong hành động vì lợi ích chung". Và Kết luận số 14-KL/TW là bước cụ thể hóa chủ trương nêu trên của Đảng. Bởi lẽ trước đó, trong hệ thống văn kiện của Đảng chưa có quy định nào để bảo vệ cán bộ dám đổi mới, sáng tạo vì lợi ích chung. Trong khi thực tiễn cuộc sống luôn đòi hỏi phải đổi mới và sáng tạo, nhưng đó luôn là những việc mới, khó và chưa có tiền lệ. Do vậy, sự ra đời của Kết luận số 14-KL/TW thực sự là một đột phá, một cứu cánh để cán bộ phát huy sức sáng tạo, đổi mới trong công tác lãnh đạo và chỉ đạo thực tiễn; đồng thời, góp phần bảo vệ họ.
Thực tế nhiều năm qua cho thấy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc không ít cán bộ, kể cả cán bộ giữ cương vị lãnh đạo đứng đầu rất sợ trách nhiệm. Có những người khi thực hiện nhiệm vụ đúng căn cứ, đúng quy định pháp luật nhưng vẫn luôn sợ và không quyết định dứt khoát những vấn đề, chỉ vì mục đích an toàn cho mình. Nỗi sợ bị kỷ luật, sợ bị xử lý bằng pháp luật vào một thời điểm nào đó đã trở thành nỗi sợ phổ biến trong cán bộ, công chức. Bằng chứng là có nhiều công trình trọng điểm ở nhiều địa phương và các bộ, ngành bị chậm tiến độ, đội vốn, tốc độ giải ngân đạt tỷ lệ rất thấp.
Hệ quả của sự bất cập nêu trên dẫn đến tình trạng hạn chế năng động, sáng tạo vì lợi ích chung của cán bộ, công chức, chưa có cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám vì lợi ích chung, cản trở sự phát triển chung của địa phương, cơ quan, đơn vị và sự phát triển chung của đất nước. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do sự chồng chéo, mâu thuẫn, bất cập trong các quy định của pháp luật đã đẩy cán bộ, công chức thực thi nhiệm vụ vào tâm trạng lo lắng, né tránh, sợ không dám quyết định.
Chính vì thế, Kết luận số 14-KL/TW đã tạo ra sự đột phá bằng việc yêu cầu cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu cần phải nâng cao nhận thức, tăng cường trách nhiệm về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung. Kết luận số 14 cũng nêu rõ, cấp ủy, người đứng đầu không chỉ khuyến khích cán bộ có tư duy sáng tạo, cách làm đột phá, tháo gỡ, giải quyết những điểm nghẽn, nút thắt trong cơ chế, chính sách… mà còn tạo điều kiện cho những thí điểm đột phá, sáng tạo nhằm tháo gỡ, giải quyết những điểm nghẽn, nút thắt trong cơ chế, chính sách, tập trung vào những vấn đề chưa được quy định hoặc đã có quy định nhưng không phù hợp với thực tiễn.
Như vậy, chủ trương của Đảng đã có, song để triển khai thực hiện có hiệu quả thì việc quan trọng nhất là Chính phủ khẩn trương thể chế hóa quy định về bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung và coi đây là nhiệm vụ cấp thiết trong quá trình xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật.
