Năm 2019, Việt Nam đón trên 18 triệu lượt khách quốc tế. Tổng doanh thu du lịch đạt 755.000 tỷ đồng, tăng 18,5% so với năm 2018. Thời điểm này, Việt Nam có khoảng 5 triệu người hoạt động trực tiếp trong lĩnh vực du lịch. Thế nhưng, sau khi đại dịch Covid-19 bùng phát, ngành du lịch của nước ta bị ảnh hưởng rất nặng nề, lượng khách quốc tế trong năm 2020 đến Việt Nam chỉ 3,7 triệu lượt, giảm 80% so với năm 2019; khách nội địa đạt 56 triệu lượt, giảm 34% so cùng kỳ năm 2019. Doanh thu du lịch của cả nước chỉ đạt 312.200 tỷ đồng, giảm 59% so cùng kỳ năm trước. Năm 2021, Việt Nam hầu như không đón khách du lịch quốc tế, khách du lịch nội địa giảm gần 30% so cùng kỳ năm 2020. Đặc biệt, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, đã có gần 80% lực lượng phục vụ trong hoạt động du lịch bị mất việc làm, hoặc phải chuyển nghề... Nhiều khu, điểm du lịch nổi tiếng trong cả nước rơi vào tình trạng “ngủ đông”, các hoạt động kinh tế phụ trợ cho ngành cũng bị đình trệ.
Trước tình hình này, Việt Nam đã tích cực thực hiện ngoại giao vắc xin để tiêm phòng cho nhân dân, thực hiện chính sách miễn dịch cộng đồng. Tiếp đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 128/NQ-CP về quy định tạm thời thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 để phục hồi sản xuất và hoạt động xã hội khác, đưa cuộc sống trở lại trạng thái bình thường mới. Sau 4 tháng thực hiện hiệu quả Nghị quyết 128, Chính phủ đã quyết định mở cửa trở lại du lịch quốc tế từ ngày 15-3-2022, trên tinh thần chủ động thực hiện nhiều giải pháp linh hoạt, thích ứng với tình hình của dịch bệnh để đón du khách quốc tế. Chính sự quyết liệt, kịp thời và rất đúng thời điểm này đã mang lại sự thành công vượt bậc cho du lịch Việt Nam. Cụ thể, trong 9 tháng năm 2022, Việt Nam đã đón gần 1,9 triệu khách quốc tế và trên 87 triệu lượt khách du lịch nội địa; tổng doanh thu đạt hơn 16,5 tỷ USD. Điều này cho thấy, du lịch Việt Nam đang tiếp tục đà phục hồi nhanh chóng, trong đó du lịch nội địa vẫn là động lực chính của tăng trưởng trong toàn ngành.
Hiện nay, tình hình thế giới có nhiều biến động bất ổn, môi trường kinh tế đầy thách thức do chiến tranh thương mại, giá nhiên liệu không ổn định, lạm phát, gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu đã dẫn đến chi phí vận chuyển và lưu trú cho ngành du lịch tăng cao. Điều này tạo thêm áp lực cho các doanh nghiệp du lịch và ảnh hưởng tới mức chi tiêu của khách du lịch, nhất là du khách quốc tế, làm trì hoãn sự tăng trưởng của ngành kinh tế đặc biệt này. Để ngành du lịch nước ta phát triển bền vững trong thời gian tới còn rất nhiều việc phải làm, trong đó đặc biệt chú trọng bổ sung và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Hơn cả, doanh nghiệp du lịch cần thay đổi chiến lược kinh doanh; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong quản lý, điều hành, điều chuyển, sắp xếp để bộ máy hoạt động hợp lý và hiệu quả nhất.
Bên cạnh đó, Nhà nước cần tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp du lịch về cơ chế, chính sách, tổ chức xúc tiến, quảng bá, tiếp cận thị trường; thực thi các hoạt động kích cầu du lịch…; sớm hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông, cơ sở lưu trú, tạo liên kết vùng, đẩy mạnh phát triển đa dạng sản phẩm và dịch vụ để tạo ra những đột phá mới không chỉ đi tắt, đón đầu mà còn tạo cơ hội mới cho du lịch Việt Nam tiếp tục cất cánh.
