Thời luận 04:46, 18/10/2022 GMT+7

Kết quả điều tra quốc gia công bố năm 2021 cho thấy, cứ 100 phụ nữ thì có 32 người bị chồng bạo lực thể xác hoặc tình dục. Đáng chú ý, có 90,4% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc tình dục không tìm kiếm sự giúp đỡ. Kết quả điều tra này cũng cho biết, năm 2019, bạo lực gia đình với phụ nữ gây thiệt hại 1,8% GDP (tăng 0,2% so với năm 2012). Như vậy, nếu không được giải quyết kịp thời, bạo lực gia đình sẽ đe dọa đến sự phát triển bền vững của gia đình, làm xói mòn các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, làm suy yếu động lực phát triển và là rào cản đối với tiến trình phát triển bền vững của đất nước.

Thế nhưng theo quy định hiện nay, hình phạt tiền đối với người có hành vi bạo lực gia đình chưa được quy định rõ ràng nên rất khó thực hiện. Tại khoản 1 Điều 42 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình quy định: Người có hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật. Còn theo quy định tại Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ, mức phạt tiền tối thiểu là 500 ngàn đồng, tối đa trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình đối với cá nhân là 30 triệu đồng.

Như vậy, khoảng cách giữa mức phạt tối thiểu và tối đa chênh nhau tới 60 lần. Trong khi đó, có nhiều hành vi bạo lực gia đình lại chưa có chế tài xử phạt, gây khó cho cơ quan chức năng trong việc xử lý. Bên cạnh đó, việc phạt tiền đôi khi chưa ổn, thiếu tính răn đe, bởi tiền là do vợ, chồng làm ra. Bằng chứng là người chồng có hành vi bạo lực với vợ, nhưng lại lấy tiền chung của hai người trong gia đình để đóng phạt. Điều này khiến nạn nhân không muốn tố cáo hành vi bạo lực trong lần tiếp theo và cũng không giúp cho việc răn đe, giáo dục người có hành vi bạo lực.

Hơn nữa, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình hiện hành chưa hướng tới việc phạt tiền chỉ là một phần của hình phạt đối với người có hành vi vi phạm, mà cần có biện pháp mạnh tay hơn, không thể phạt tiền xong rồi thôi. Đồng thời, thủ tục xử phạt đối với người có hành vi bạo lực gia đình phức tạp, kéo dài, không đủ nghiêm khắc. Do đó, luật mới cần hướng tới việc đơn giản hóa thủ tục xử lý và bổ sung hình phạt khiến người có hành vi vi phạm cảm thấy xấu hổ, từ đó sớm rút ra bài học. Ví dụ, cần có hình phạt bổ sung là lao động công ích tại những nơi công cộng, như dọn vệ sinh ở tổ dân phố, khu dân cư.

Do đó, việc sửa đổi luật hiện hành là thực sự cần thiết. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở đây là làm thế nào để ngăn chặn bạo lực gia đình có hiệu quả? Trước hết, những vướng mắc nêu trên trong Luật Phòng, chống bạo lực gia đình cần được sửa đổi, bổ sung. Cùng với đó là sự chủ động, quyết liệt vào cuộc của lực lượng chủ lực - công an xã. Khi nhận được tin báo, công an xã phải đến ngay hiện trường, không cần người bị bạo hành có đơn yêu cầu và cuối cùng là xử lý nghiêm hành vi vi phạm để làm gương.