Thời luận 04:21, 19/08/2022 GMT+7

Thời gian qua, các bộ, ngành hữu quan đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, lấy ý kiến từ các nhà khoa học, chuyên gia để hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Chính phủ đã thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước để thẩm định báo cáo dự án. Theo đó, đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sẽ đi qua 20 tỉnh, thành phố từ Hà Nội đến TP. Hồ Chí Minh. Là tuyến đường sắt tốc độ cao, đường đôi có chiều dài 1.545km, tốc độ khai thác khoảng 320km/giờ. Dự kiến tổng mức đầu tư của dự án khoảng 58,71 tỷ USD. Sau khi chủ trương đầu tư được thông qua, Bộ Giao thông vận tải sẽ triển khai lộ trình thực hiện phân kỳ đầu tư từng giai đoạn cụ thể.

Trước đây, đã có không ít đề xuất về xây dựng hệ thống đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Tuy nhiên, các ý kiến này đều chưa nhận được sự đồng thuận bởi kinh phí đầu tư lớn, trong khi Việt Nam đang là nước nghèo. Đến nay, kinh tế nước ta đã có những bước tiến rất ngoạn mục, đòi hỏi hệ thống giao thông phải phát triển theo. Trong khi đó, cơ sở hạ tầng giao thông tuy đã được đầu tư nâng cấp nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. Tình trạng ùn tắc giao thông liên tục diễn ra không chỉ ở các đô thị mà còn ở các tỉnh, nhất là vào các kỳ nghỉ lễ, tết. Đường hàng không hiện đã quá tải, hệ thống đường sắt đang rơi vào tình trạng cũ kỹ, lạc hậu, năng lực vận chuyển thấp… Tình hình tai nạn giao thông ở mức báo động. Những yếu tố nêu trên đã dẫn đến nhiều hệ lụy như cản trở hoạt động giao thương hàng hóa, kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, trong nhiều hội nghị, hội thảo về giải bài toán ùn tắc giao thông, các chuyên gia đánh giá, độ dài quãng đường từ Hà Nội đến TP. Hồ Chí Minh là “cung đường vàng” cho đường sắt tốc độ cao. Nếu chậm triển khai dự án ngày nào sẽ thiệt đơn, thiệt kép ngày đó... 

Nhiều nghiên cứu cho thấy, đường sắt tốc độ cao đang là xu hướng đầu tư của nhiều quốc gia trên thế giới bởi tính ưu việt từ loại hình giao thông này. Trong đó, ưu điểm nổi bật nhất là di chuyển tốc độ nhanh, thời gian chạy tàu chính xác, tiết kiệm thời gian quý giá cho hành khách. Tiếp đó là sự đi lại của người dân thoải mái bởi độ an toàn và tin cậy của loại phương tiện này rất cao. Năng lực chuyên chở kể cả người và hàng hóa lớn nhưng mức tiêu hao năng lượng thấp và góp phần bảo vệ môi trường tốt hơn so với các loại hình giao thông khác. Quỹ đất và kinh phí dành cho xây dựng cơ sở hạ tầng ít hơn so với hệ thống sân bay, đường bộ cao tốc hay bến cảng trong giao thông đường thủy… Ngoài các vấn đề nêu trên, đường sắt tốc độ cao sẽ làm giảm thiểu tối đa số vụ tai nạn giao thông trong cả nước. 

So với trước, Việt Nam hôm nay đã đủ thế và lực, kinh tế phát triển mạnh, nhu cầu thông thương hàng hóa và đi lại của nhân dân ngày càng lớn. Vì vậy, việc thực hiện dự án đường sắt tốc độ cao không chỉ giải quyết được bài toán hóc búa giao thông hiện nay mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế nước ta phát triển nhanh. Đồng thời, xây dựng nước ta thành một xã hội tiến bộ, hiện đại và văn minh; là cơ hội để biến khát vọng đất nước hùng cường thành hiện thực.