Theo Công đoàn ngành y tế, chỉ tính từ đầu năm 2021 đến 6 tháng đầu năm 2022, đã có gần 9.400 viên chức y tế xin thôi việc, bỏ việc, trong đó có 8.620 viên chức y tế thuộc quyền quản lý của sở y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 777 viên chức y tế thuộc thẩm quyền quản lý của các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ Y tế.
8 nguyên nhân cơ bản được xác định dẫn tới tình trạng viên chức y tế nghỉ việc, bỏ việc trong 1,5 năm qua. Đó là lương và chế độ phụ cấp quá thấp, nhất là tại các cơ sở y tế dự phòng và y tế cơ sở; việc giao tự chủ kinh phí tại một số đơn vị sự nghiệp y tế gây khó khăn cho hoạt động của đơn vị; chính sách thu hút nhân viên y tế chưa tạo được động lực. Từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, cường độ làm việc của nhân viên y tế công lập rất lớn, lại phải đối mặt với hiểm nguy. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của các vụ vi phạm trong đấu thầu mua thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế thời gian qua, dẫn đến điều kiện, môi trường làm việc của viên chức y tế bị ảnh hưởng. Trong khi đó, sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống y tế tư nhân với mức lương cao hơn từ 4-5 lần so với cơ sở y tế công lập dẫn tới làn sóng dịch chuyển ồ ạt nguồn nhân lực y tế công lập sang tư nhân…
Những đề xuất của Công đoàn ngành y tế Việt Nam, như nâng mức hưởng phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức làm chuyên môn y tế dự phòng và y tế cơ sở lên 100%; hỗ trợ mỗi người 1 tháng lương hiện hưởng theo ngạch bậc hiện nay, hoặc hỗ trợ với mức 1-2 lần mức lương cơ sở để khắc phục ảnh hưởng của đại dịch Covid-19… nghe ra hợp lý. Tuy nhiên, bài toán đặt ra là nguồn kinh phí nào để thực hiện những đề xuất đó, khi mà ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 tác động lên toàn bộ nền kinh tế - xã hội chứ không riêng gì ngành y tế. Không chỉ có thế, môi trường làm việc trong hệ thống y tế công lập mới là vấn đề đáng quan tâm.
Tại Bình Phước, từ trước khi đại dịch ập tới cũng đã diễn ra làn sóng dịch chuyển nguồn nhân lực ngành y từ khu vực công sang khu vực tư, khiến công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân gặp nhiều khó khăn. Trong điều kiện ấy, tháng 10-2021, UBND tỉnh đã ban hành chính sách thu hút nguồn nhân lực y tế trên địa bàn tỉnh năm 2021. Theo đó, tỉnh ưu tiên thu hút bác sĩ hệ chính quy có bằng tốt nghiệp loại trung bình khá trở lên; bác sĩ chuyên khoa cấp I, bác sĩ chuyên khoa cấp II, thạc sĩ y học, tiến sĩ y học, giáo sư y học… Riêng đối với tiến sĩ y học, bác sĩ chuyên khoa cấp II, tỉnh hỗ trợ 235 lần mức lương cơ sở; phó giáo sư 300 lần mức lương cơ sở; giáo sư 400 lần mức lương cơ sở. Với một tỉnh còn nhiều khó khăn như Bình Phước, việc ban hành chính sách thu hút nguồn nhân lực ngành y như thế đã là mạnh dạn “xé rào”. Vậy mà nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn thiếu hụt trong các cơ sở y tế công lập của tỉnh.
Dù là bất cứ lý do gì thì tình trạng thiếu bác sĩ, thiếu nhân viên y tế, người dân đều phải chịu thiệt thòi. Để nhân lực có chất lượng cao về địa phương cũng như giữ chân được người thực tài phát huy sở trường thì cùng với chính sách đãi ngộ thỏa đáng, điều quan trọng là tạo môi trường tốt để họ toàn tâm cống hiến. Và đó chính là cách tốt nhất để làm tốt hơn nữa công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.
