Thời luận 04:45, 10/08/2022 GMT+7

Thông tin này giống như một liều thuốc bổ không chỉ với toàn bộ hệ thống các cơ sở y tế mà còn với hàng triệu bệnh nhân đang phải điều trị ở mọi ngõ ngách, địa bàn dân cư, khi tình trạng thiếu thuốc trầm trọng trong cả nước nhiều tháng nay sẽ sớm được giải quyết.

Đó là niềm vui tức thì. Còn một niềm vui khác mang tính bền vững hơn: Kết quả đấu thầu tập trung thuốc quốc gia công bố ngày 5-8 vừa qua cho thấy, giá thuốc trúng thầu năm nay giảm so với giá trúng thầu tại các cơ sở y tế năm 2021 trung bình 17,25%, tương đương với giảm 1.337 tỷ đồng. Nhiều loại thuốc được giảm giá, có loại giảm nhiều, có thuốc giảm ít, có loại giảm chỉ còn 46-48% so với giá kế hoạch. Và thuốc trong 3 gói thầu lần này đều là loại thuốc quan trọng, phổ biến, trong đó chủ yếu là thuốc kháng sinh (44 loại), thuốc tiêu hóa (19 loại), thuốc tim mạch (16 loại), thuốc điều trị ung thư (11 loại), thuốc điều trị tiểu đường (7 loại) và 9 thuốc thuộc các nhóm điều trị khác. Các gói thầu vừa đấu thầu được phân chia cung cấp thuốc cho các cơ sở y tế theo vùng, miền và thu hút 72 nhà thầu tham dự. Trong đó có 52 nhà thầu tham dự gói thầu số 1 cung ứng cho các tỉnh, thành phía Bắc; 50 nhà thầu tham dự gói thầu số 2 cung ứng cho các tỉnh, thành miền Trung và Tây Nguyên; 55 nhà thầu tham dự gói thầu số 3 cung ứng cho các tỉnh phía Nam. 

Ngành y tế thay đổi cách làm, chuyển từ việc giao các cơ sở y tế, cơ quan y tế cấp tỉnh tổ thức đấu thầu thuốc, sang giao một cơ quan khác là Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc quốc gia trực thuộc Bộ Y tế thực hiện, đã mang lại số tiền tương đương 1/10 thu ngân sách của một tỉnh có số thu khá như tỉnh Bình Phước. Và đây chỉ là một lần đấu với 3 gói thầu của năm 2022, chưa tính nhiều lần đấu khác và các gói thầu khác. 

Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc quốc gia trực thuộc Bộ Y tế được thành lập tháng 1-2017. Qua 5 năm hoạt động, đây là lần đầu tiên kết quả đấu thầu thuốc nhận được sự quan tâm rất đặc biệt của dư luận cả nước. Bởi đây là lần đấu thầu đầu tiên sau 2 năm đại dịch Covid-19 và sau hàng loạt sai phạm rất nghiêm trọng của rất nhiều cán bộ ngành y tế và đơn vị liên quan bị phanh phui, trong đó có cả nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. 

Giống như một hiệu ứng cánh bướm, từ việc đấu thầu thuốc của ngành y tế có thể thấy, đôi khi chỉ một thay đổi nhỏ đã dẫn tới kết quả lớn như thế nào. 

Từ lâu, các kiểu luồn lách trong đấu thầu đều khiến cả xã hội bức xúc khi có một bộ phận trục lợi ngân sách. Nhưng luồn lách trong đấu thầu dược phẩm, đấu thầu thuốc khiến xã hội bức xúc hơn khi nghĩ tới cảnh người bị bệnh phải điều trị trong bệnh viện biết như thế nhưng đành cắn răng mua thuốc giá cao mà không biết kêu ai. Không chỉ trong đấu thầu thuốc dẫn tới ngân sách thiệt hại, bệnh nhân thêm khốn khổ, sự cạnh tranh không lành mạnh, không sòng phẳng nào cũng mang lại một kết quả tương tự nhưng ở góc độ khác mà thôi. Hy vọng từ kết quả đấu thầu thuốc vừa được Bộ Y tế công bố, những lần sau cũng sẽ mang lại tín hiệu tích cực như thế.