Giáo dục 11:28, 28/10/2016 GMT+7

Học sinh “ngồi nhầm lớp” là vấn đề được đề cập và truyền thông phản ánh trong nhiều năm qua. Mới đây, báo chí tiếp tục đưa tin 21 học sinh một trường tiểu học ở TP. Hồ Chí Minh “sáng học lớp 5, chiều học lớp 1”. Nguyên nhân là các em đã học lớp 5 nhưng đọc từng chữ vẫn phải đánh vần, không làm được phép tính cộng trong phạm vi 20 - tức là trình độ ở mức chưa hoàn thành lớp 1, thậm chí có em không làm được phép cộng trong phạm vi 5.

Đây không phải là trường hợp hiếm và chỉ xảy ra ở TP. Hồ Chí Minh. Ngay trong 2 tháng đầu tiên của năm học 2016-2017, hàng loạt trường hợp tương tự cũng được phát hiện. Thậm chí có học sinh ở Sóc Trăng tuy đang học lớp 6 nhưng vẫn chưa biết đọc, biết viết. Tại Bình Phước, sau khai giảng năm học 2016-2017 được 3 tuần, một giáo viên tiểu học ở Đồng Xoài cũng phát hiện học sinh “ngồi nhầm lớp” khi học lớp 3 vẫn chưa biết đọc. Báo Bình Phước cũng nhiều lần phản ánh về vấn đề này, thậm chí có trường hợp ở huyện Bù Đăng giáo viên quá bức xúc đã đề nghị hiệu trưởng cho chuyển một loạt học sinh lớp 4 xuống học lớp 1, lớp 2 vì các em không biết đọc, biết viết...

Nhiều lý do được những người có trách nhiệm nêu ra để giải thích cho vấn đề này, trong đó có những lý do khó được chấp nhận, như các em sau kỳ nghỉ hè đã... chữ thầy trả lại hết cho thầy. Cá biệt, trường hợp “sáng học lớp 5, chiều học lớp 1”, hiệu phó nhà trường còn giải thích giáo viên thấy học sinh học yếu, muốn cho ở lại lớp nhưng Thông tư 30 (Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28-8-2016 của Bộ GD-ĐT ban hành quy định đánh giá học sinh tiểu học) không cho học sinh ở lại lớp mà chỉ cho nợ môn, có học sinh học lớp 4, 5 nhưng nợ môn lớp 1, 2 và sẽ trả dần, trả tới khi nào môn đó đạt thì thôi. Đáng tiếc là thực tế Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT không quy định như vị hiệu phó này giải thích mà quy định học sinh tiểu học một năm đánh giá 2 lần, dựa vào đó để quyết định được lên lớp thẳng hoặc nợ môn, trường hợp quá yếu thì phải cho lưu ban. Một thực tế đau lòng hơn nữa là những học sinh ngồi nhầm lớp hằng năm đều được đánh giá, xếp loại học lực tốt, thậm chí lên lớp 5 không biết đọc vẫn được xếp loại học sinh giỏi! Có lẽ ai cũng đã biết đây là căn bệnh kinh niên của ngành giáo dục mang tên là “bệnh thành tích”.

Việc dành buổi chiều để phụ đạo kiến thức lớp 1, lớp 2 cho học sinh lớp 5 ngồi nhầm lớp hoặc giải pháp tương tự như vậy chỉ là cách lấp liếm tạm thời phần ngọn, không thể là cách giải quyết tận gốc, giải quyết bản chất của vấn đề. Đã nhiều năm qua, ngành giáo dục bị cả xã hội bức xúc về chất lượng dạy dỗ, đào tạo ở mọi cấp học không khá hơn, thậm chí còn đi xuống. Giáo dục là quốc sách hàng đầu, là cái gốc, là nền tảng cho sự phát triển cả về kinh tế và văn hóa - xã hội. Tiếc rằng, cái gốc ấy của chúng ta đang được chăm bón, xây dựng dựa trên tư tưởng của bệnh thành tích thì thật quá nguy hiểm. Ngay khi biết đến con chữ, phép tính, những “tờ giấy trắng” hồn nhiên đã làm quen và sống trong môi trường giáo dục “ảo”, hay nói thẳng ra là một môi trường giáo dục giả tạo về chính bản thân mình như thế, thì còn gì nguy hiểm hơn cho những mầm non tương lai? Trẻ em không biết tự ngồi nhầm lớp. Mà đó chính là các thầy cô, các nhà quản lý giáo dục đã đứng nhầm bục giảng, đã ngồi nhầm văn phòng vậy!