Tòa soạn và Bạn đọc 09:08, 29/05/2013 GMT+7

>> Một bản án chưa thấu tình, không đạt lý

Tòa án nhân dân thị xã Đồng Xoài vừa có Công văn số 25/CV-TA phản hồi về nội dung bài báo: “Một bản án chưa thấu tình, không đạt lý” đăng trên Báo Bình Phước số 2032 ra ngày 25-2-2013. Theo văn bản này, Tòa án thị xã cho rằng một số thông tin trong bài nêu không được phóng viên kiểm chứng nên phản ánh thiếu khách quan, chưa chính xác. Sau khi nhận được công văn trên, Ban biên tập Báo Bình Phước đã tiến hành xác minh lại toàn bộ sự việc. Sau đây là nội dung trả lời của Ban biên tập theo từng vấn đề cụ thể:

1. “… Từ khi hộ ông Dương khiếu kiện, gia đình tôi phải tốn nhiều thời gian để nghe hòa giải và xét xử. Bức xúc vì phải đi lại nhiều lần… nên gia đình không thực hiện các quyết định triệu tập tiếp theo của tòa…”. Như vậy, hộ bà Bùi Thị Vi không chấp hành pháp luật (giấy báo, giấy triệu tập của tòa), nhưng tác giả bài báo lại cho là “người rất gương mẫu”. Bà Vi, ông Tài từ chối các quyết định triệu tập của tòa án (như lời thừa nhận của ông Tài) nhưng lại cho rằng tòa không thông báo hay tống đạt cho ông một biên bản nào là tự mâu thuẫn với chính mình.

Qua xác minh, bà Bùi Thị Vi khẳng định: Từ khi ông Ngô Xuân Dương khởi kiện đòi đường đi trên đất gia đình, ngoài những lần đi dự hòa giải ở ấp và xã, tôi đã 5 lần lên tòa án thị xã theo giấy triệu tập và chỉ được cán bộ của tòa hỏi, bà có đồng ý bán đất cho ông Dương không? Tất cả những lần triệu tập, tôi đều trả lời không bán. Lần thứ 5 lên tòa, tôi đã nói thẳng với tòa: Tôi chỉ nói một lần, tôi không bán. Tôi già rồi, không có tiền đi lại, nếu tòa tiếp tục gửi giấy triệu tập tôi sẽ không lên dự nữa. Vì vậy, những lần triệu tập tiếp theo, tôi đều không nhận giấy của tòa do trưởng ấp hoặc cán bộ tư pháp xã mang đến vì cho rằng, tòa không có quyền ép buộc tôi phải bán đất cho ông Dương (đất của bà Vi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ năm 1996 và không có tranh chấp với ai). Tôi sẵn sàng đối chứng trực tiếp với tòa, nếu tòa cho rằng tôi cung cấp thông tin này sai sự thật. Thực tế, hoàn cảnh gia đình bà Vi hiện hết sức khó khăn, bản thân bà Vi đã gần 70 tuổi, sức khỏe yếu, mọi chi tiêu trong gia đình đều trông vào vườn điều trên diện tích đất hiện có (đất đang tranh chấp). Còn anh Huỳnh Văn Tài (con trai bà Vi) công việc không ổn định (thợ hồ). Trong khi, muốn lên tòa theo giấy triệu tập, bà phải thuê xe ôm hoặc anh Tài phải bỏ việc để chở mẹ đi (từ nhà bà Vi đến Tòa án thị xã khoảng 10 km).

Bà Đỗ Thị Thơm, có nhà ở giáp ranh với bà Vi cho biết: Từ khi về làm dâu (năm 2003) đến nay, tôi thấy cô Vi rất tốt, sống hòa đồng với mọi người, gia đình có việc cần hỗ trợ, cô đều nhiệt tình giúp đỡ. Ông Lê Công Tấn về làm hàng xóm với bà Vi từ năm 2000 cũng có nhận xét tương tự. Đặc biệt, cả bà Thơm và ông Tấn đều ngạc nhiên khi nghe thông tin “Tòa xử cho hộ ông Ngô Xuân Dương thắng kiện, buộc bà Vi phải mở lối đi cho hộ ông Dương qua đất gia đình” bởi họ đều cho rằng, ông Dương không có cơ sở thắng kiện. Bên cạnh đó, không chỉ ông Đỗ Hữu Trần, nguyên trưởng ấp 6 (ông Trần làm trưởng ấp 11 năm, đến năm 2011 nghỉ do tuổi cao, sức khỏe yếu) mà ông Nguyễn Xuân Trượng, trưởng ấp 6 hiện nay đều có chung nhận xét, gia đình bà Vi sống giản dị, dễ gần và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của công dân đối với Nhà nước. Ông Trượng cũng thừa nhận, tôi đã 2 lần mang giấy báo của tòa đến nhà bà Vi, nhưng bà Vi đều không nhận vì cho rằng, mua bán phải có sự thỏa thuận giữa hai bên, tòa không có quyền ép bà phải bán đất cho ông Dương. Theo tôi, bà Vi làm như vậy là có cơ sở, bởi bà có quyền bảo vệ lợi ích chính đáng của mình.

Từ những căn cứ trên cho thấy, nhận định của ông Đỗ Hữu Trần về bà Vi là “người rất gương mẫu” như bài báo nêu là hoàn toàn có căn cứ, đồng thời việc bà Vi và ông Tài từ chối các quyết định triệu tập của tòa là có cơ sở.

2. “… Bản án được tuyên đã dẫn đến bố ông Tài uất ức mà qua đời…” là không đúng. Vì theo giấy chứng tử ngày 22-12-2009 của UBND xã Tiến Hưng thì ông Huỳnh Chí Vinh (biên bản của tòa gửi Báo Bình Phước là Nguyễn Chí Vinh) là chồng bà Bùi Thị Vi, bố ông Huỳnh Văn Tài chết lúc 23 giờ 55 phút, ngày 21-12-2009, đến ngày 6-12-2011, tòa án xét xử vụ án nêu trên. Như vậy, ông Vinh chết một năm, mười một tháng, mười lăm ngày tòa mới xử, vậy việc ông Vinh chết không phải do uất ức từ bản án đã tuyên như báo nêu.

Trao đổi vấn đề này, anh Huỳnh Văn Tài thừa nhận: Do không am hiểu về pháp luật nên cung cấp sai thông tin cho phóng viên. Tuy nhiên, anh Tài cũng khẳng định: Cái chết của ông Vinh có phần nguyên nhân do vụ việc trên gây ra. Bởi ngay trong ngày các ngành chức năng của thị xã, xã Tiến Hưng và các bên liên quan đến đất của gia đình để đánh giá tài sản theo giấy triệu tập của tòa án (chiều 8-12-2009), tôi thấy bố tôi có biểu hiện khác lạ. Ngày hôm sau, gia đình phải đưa ông đi cấp cứu tại phòng mạch của bác sĩ Hoàng Lãm ở xã Tiến Hưng. Sau khi kiểm tra, bác sĩ Lãm yêu cầu gia đình phải chuyển lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh gấp. Tại bệnh viện, các bác sĩ đã chẩn đoán ông bị “nhồi máu cơ tim cấp”. Được vài ngày, thấy bệnh tình của bố khó có khả năng cứu chữa nên gia đình đưa về và mấy ngày sau thì ông qua đời. Theo sổ khám sức khỏe thì ông Huỳnh Chí Vinh không có tiền sử về bệnh này.

Theo các tài liệu ông Tài cung cấp, cho thấy: Ngày 30-11-2009, Tòa án thị xã có giấy triệu tập đương sự số 1031/GTT-TA gửi ông Huỳnh Chí Vinh và bà Bùi Thị Vi. Theo giấy này, đúng 14 giờ ngày 8-12-2009, ông Vinh, bà Vi phải có mặt tại khu đất đang tranh chấp để tham gia định giá tài sản (tức là ông Vinh phải có mặt để định giá tài sản trên đất của gia đình). Giấy ra viện của Bệnh viện Đa khoa tỉnh cấp cho ông Huỳnh Chí Vinh thể hiện: Ông Vinh nhập viện lúc 7 giờ 30 phút ngày 10-12-2009, ra viện lúc 8 giờ ngày 13-12-2009, chuẩn đoán “nhồi máu cơ tim cấp”… Vài ngày sau ông Vinh mất (theo giấy chứng tử, ông Vinh mất ngày 21-12-2009).

Do vậy, về thông tin “Bản án được tuyên đã dẫn đến việc bố ông uất ức mà qua đời” do ông Tài cung cấp cho phóng viên là sai, Báo Bình Phước xin trân thành cáo lỗi với Tòa án nhân dân thị xã và bạn đọc. Tuy nhiên, từ những sự kiện bà Vi và ông Tài cung cấp cùng những giấy tờ liên quan cho thấy, ông Huỳnh Chí Vinh có biểu hiện uất ức khi chứng kiến sự việc và gia đình phải đi cấp cứu ở bệnh viện là hoàn toàn có cơ sở.

3. Về tít bài báo nêu “Một bản án chưa thấu tình, không đạt lý”, việc này có lẽ phóng viên chưa tìm hiểu, không xem xét toàn bộ sự việc. Bởi lẽ: Theo hồ sơ vụ án thì khi đất của ông Ngô Xuân Dương không có lối ra đường công cộng, ông có đến thương lượng và xin nhận chuyển nhượng lại đất của hộ bà Bùi Thị Vi (phần giáp ranh) để làm đường đi. Xin nói rõ hơn là ông Dương tự nguyện nhận chuyển nhượng đất của bà Vi cao hơn giá thị trường, nhưng không được hộ bà Vi chấp nhận nên sau đó ông mới làm đơn khởi kiện vụ việc trên đến chính quyền địa phương và tòa án nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, hơn nữa trong quá trình giải quyết vụ án theo kết quả định giá thì giá trị đất và tài sản trên đất là 26.304.000 đồng, nhưng tại phiên tòa một lần nữa ông Dương tự nguyện hỗ trợ thêm ngoài số tiền trên cho bà Vi là 5.000.000 đồng. Như vậy, về tình có thể nói đã đạt được. Về lý, Hội đồng xét xử căn cứ Điều 275 Bộ luật Dân sự buộc hộ bà Vi mở cho hộ ông Dương một lối đi từ đất ông Dương ra đường công cộng là đúng pháp luật nên không thể có chuyện bản án của tòa là chưa thấu tình, không đạt lý.

Thực tế, để phán ánh đầy đủ sự việc, phóng viên không chỉ nghe phản ánh một phía từ bà Vi, ông Tài mà còn phỏng vấn trực tiếp các trường hợp có liên quan đến việc đòi đường đi của ông Dương. Cụ thể, tác giả đã phỏng vấn ông Đinh Văn Tào (người cho ông Dương đi nhờ qua đất của gia đình từ năm 1996 đến năm 2006 và ông Dương cũng đã kiện ông Tào đòi đường đi). Ông Lê Văn Thăng (người cho ông Dương đi nhờ từ năm 2008 đến nay) và ông Đỗ Hữu Trần - người có thâm niên hơn 10 năm làm trưởng ấp 6, được chứng kiến và tiếp nhận các đơn thư do ông Dương khiếu kiện để làm rõ vấn đề. Ý kiến của các ông đã được tác giả phản ánh đầy đủ trong bài báo. Do vậy, việc phóng viên chưa tìm hiểu, không xem xét toàn diện sự việc như tòa nêu là không đúng.

Bà Bùi Thị Vi khẳng định, ông Ngô Xuân Dương chưa bao giờ qua nhà hay gặp bà để thương lượng và xin nhận chuyển nhượng đất mà chỉ có bà Nguyễn Thị Loan (vợ ông Dương) 2 lần qua hỏi mua đất, nhưng bà đều từ chối nên không đề cập gì về giá cả. Tôi cũng sẵn sàng đối chất trực tiếp với tòa về vấn đề này, nếu tòa cho rằng thông tin tôi cung cấp cho phóng viên sai sự thật. Mặt khác, do bà Vi không đến dự các lần triệu tập tiếp theo của tòa (như trả lời ở phần 1) hay trong bài báo nêu: Ngày 11-10-2012, nhận được Quyết định số 88/QĐ-THA của Chi cục Thi hành án dân sự thị xã về việc yêu cầu bà Vi phải mở lối đi cho gia đình ông Dương, tôi (anh Tài) mới biết mình và mẹ có liên quan đến vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất”. Do vậy, bà Vi cho rằng, việc ông Dương tự nhận chuyển nhượng đất của bà Vi cao hơn giá thị trường hay hỗ trợ thêm như nội dung công văn phản hồi của tòa, chỉ có tòa và ông Ngô Xuân Dương biết, bởi tôi chưa được nghe ai nói (theo bản án, tại phiên xét xử, bà Vi và anh Tài đều vắng mặt).

Tòa cho rằng “Hội đồng xét xử căn cứ Điều 275 Bộ luật Dân sự buộc hộ bà Vi mở cho hộ ông Dương một lối đi từ đất ông Dương ra đường công cộng là đúng pháp luật”. Về vấn đề này, chúng tôi xin dẫn lời của ông Nguyễn Xuân Trượng như sau: Đất bà Vi đã được giao chủ quyền từ năm 1996. Gia đình bà sinh sống và canh tác ổn định trên đất từ đó đến nay. Nếu Nhà nước quy hoạch, lấy đất thực hiện các công trình phúc lợi, tôi không phản đối, còn giữa cá nhân với cá nhân phải có sự thỏa thuận. Từ khi ông Dương có đất ở đây đến nay (khoảng 20 năm), bà Vi không cho đi nhờ, vậy ông Dương đi lối nào để vào đất của mình? Tại sao ông Dương không thỏa thuận với các hộ đã và đang đi nhờ mà cứ phải đi qua đất nhà bà Vi? Trước đây, ông Dương đi lối nào thì cứ lối ấy mà đi, chứ không thể nói đi qua đất bà Vi thuận tiện rồi kiện ra tòa đòi phải mở đường đi cho mình. Theo báo cáo số 143/BC-UB của UBND xã Tiến Hưng, ngày 6-9-2006 gửi Tòa án thị xã về việc ông Ngô Xuân Dương ở ấp 6, xã Tiến Hưng kiện ông Đinh Văn Tào, người cùng ấp rào đường không cho ông đi vào rẫy đã nêu cụ thể: “…trước đây, hộ ông Dương, ông Tào không có đường đi vào nhà và rẫy, hai ông đã làm đơn gửi UBND xã Tân Hưng (cũ) xem xét giải quyết. Do thời điểm đo đạc chính quy năm 1996, cán bộ đo đạc không chừa đường mà đo chung rồi cấp sổ cho ông Liêm. Sau đó các bên thỏa thuận với ông Liêm chừa 3m làm đường cho các hộ phía trong là hộ ông Dương, ông Tào, ông Tân. Đường vào phần đất của ông Dương đi qua phần đất của ông Tân, ông Tào… Do mâu thuẫn giữa 2 gia đình, ông Tào không cho ông Dương đi qua đất của ông vào làm rẫy. Ngày 16-8-2006, UBND xã mời hai bên đến trụ sở để hòa giải. Tại buổi hòa giải, xã đã vận động hai bên thỏa thuận chừa đường đi, ông Dương yêu cầu trả lại con đường trước đây vẫn đi, ông Tào không chấp nhận, buổi hòa giải không thành”. Điều này cho thấy, sau khi không thắng kiện ông Tào và nhận thấy việc đi qua đất ông Thăng không thuận tiện (như đã nêu trong bản án) nên ông Dương kiện bà Vi và tòa đã xử cho ông Dương thắng kiện.

Như đã nói ở trên, trước sự hòa giải của UBND xã Tân Hưng cũ, các bên là ông Liêm, ông Dương, ông Tân, ông Tào đã thống nhất việc ông Liêm đồng ý chừa 3m (chiều ngang) trên phần đất của mình để làm lối đi cho các hộ bên trong là ông Dương, ông Tào, ông Tân. Được xem là hợp đồng dân sự có hiệu lực pháp lý. Vậy sao tòa lại xử buộc bà Vi phải nhượng đất cho ông Dương? Dư luận không đồng tình và đặt dấu hỏi về việc xử lý này. Và đây chính là điều khẳng định vụ án không thấu tình đạt lý, thưa quý tòa!

BAN BIÊN TẬP