2016 GMT+7

Chính quyền cùng nhân dân khắc phục sau hạn

Chủ nhật, 05/06/2016 | 07:12:00

BP - Ngay sau khi xuất hiện những cơn mưa chuyển mùa, người dân Đắk Nhau (Bù Đăng) đã chủ động triển khai các biện pháp khôi phục sản xuất, hạn chế thấp nhất thiệt hại do hạn hán gây ra. Với nhiều hộ, nắng hạn đã “cướp” đi nguồn sinh kế, bắt họ phải gây dựng lại rẫy vườn. Tuy nhiên, “còn nước còn tát”, người dân lại bắt tay vào mùa vụ mới với những tính toán hợp lý nhất.

ĐIÊU ĐỨNG VỚI NẮNG HẠN

Ông Phạm Tuấn Nghiêm ở thôn Đắk Nung dẫn chúng tôi đi xem khu rẫy trồng tiêu hơn 1.000 nọc của gia đình đã cháy rụi gần hết. Ông buồn bã nói: “Sống trên vùng đất này, chưa bao giờ tôi thấy nắng hạn lại khắc nghiệt đến thế. Đỉnh điểm hạn, tôi đã làm đủ cách, từ dẫn ống nước dưới suối lên đến khoan giếng sâu 120-130m mà cũng chỉ đủ dùng sinh hoạt. Suối cũng cạn kiệt nên đành ngậm ngùi nhìn rẫy tiêu cứ... “tiêu” dần.

Hộ chị Hồ Thị Kim Thùy buồn bã vì không còn khả năng cứu vườn cà phê

Vườn tiêu của hộ ông Nghiêm trồng được hơn 10 năm. Kể từ khi tiêu cho thu hoạch chính, mỗi năm ông thu về hàng trăm triệu đồng. Đơn cử như vụ tiêu 2014-2015, gia đình ông thu 380 triệu đồng. Nhiều năm trở lại đây, giá tiêu cao nên càng được ông chăm sóc kỹ, đúng quy trình kỹ thuật. Nhờ đó, những nọc tiêu phát triển sum suê, xanh mơn mởn, cho trái đều. Không thể ngờ sang vụ mùa năm nay, thời tiết khô hạn đã hại vườn tiêu của gia đình ông chết dần. Vừa kéo những dây tiêu khô queo, lá đen xoắn lại trên nọc, ông Nghiêm vừa chia sẻ: “Vụ mùa 2015-2016, sản lượng chỉ còn khoảng ¼, do thiếu nước hạt chín ép dẫn đến nhẹ rem, giảm chất lượng. Không còn hy vọng khôi phục, gia đình tôi phải đầu tư lại vườn tiêu mới”.

XÓA SỔ NHIỀU DIỆN TÍCH TIÊU, CÀ PHÊ

Diện tích cây trồng lâu năm ở Đắk Nhau là 8.529 ha. Trong đó, điều 7.088 ha, cà phê 639 ha, tiêu 77 ha, cao su 701 ha, cây ăn trái 21,8 ha, ca cao 2 ha và cây lâu năm khác 1,2 ha. Diện tích điều lớn và có đặc tính chịu hạn tốt nên cũng bớt đi nỗi lo cho người dân. Tuy nhiên, nắng hạn làm sản lượng điều giảm mạnh. Mùa điều năm nay chỉ còn 1,2-1,5 tấn/ha so với khoảng 2 tấn trở lên trong những vụ mùa trước. Hiện điêu đứng nhất vẫn là người trồng tiêu và cà phê bởi lượng cây cháy khô khoảng 2/3 diện tích hiện có. Đây cũng là các loại cây trồng khó khắc phục mà phải trồng mới, 3-4 năm sau mới cho thu hoạch.

Theo nhẩm tính của ông Nghiêm, mỗi nọc sống và dây tiêu giống đầu tư ít nhất 110 ngàn đồng, còn xây nọc chết thì cao gấp 3 lần. Như vậy, trồng mới 1.000 nọc tiêu, gia đình ông Nghiêm phải bỏ ra số vốn không hề nhỏ.

Kế rẫy tiêu, hộ ông Nghiêm có khoảng 3 ha cà phê, mỗi cây đều cháy sém một nửa đến 2 phần. Bông cà phê bắt đầu trổ từ đầu năm 2016 trắng muốt khi gặp thời tiết khô hạn như bị sấy khô đen kịt. Bóp bông cà phê tan vụn trong lòng bàn tay, ông Nghiêm cho biết: “Nếu đủ nước, tháng 8-9 tới là tôi được thu hoạch. Giờ phải lo trồng cây thay thế, đúng là hại đơn hại kép”.

Với cái nắng gây khô khốc vườn rẫy, làm cạn kiệt giếng nước, gia đình chị Hồ Thị Kim Thùy ở thôn Đắk La nỗ lực tìm nguồn nước tưới và nước sinh hoạt bằng nhiều cách. Ở ngay bên suối Đắk Lết, rẫy cà phê của hộ chị Thùy từng nghiêng mình soi bóng trong làn nước tràn trề hơn 5 năm qua. Nay thời tiết khắc nghiệt, suối khô cong và cả rẫy cà phê cũng chết đứng. Nước là vấn đề thời sự nóng bỏng, bức xúc được người dân bàn thảo, sẻ chia, lo lắng nhiều nhất nhưng cũng đành bất lực và... chờ mưa. Vì sau khi bỏ tiền khoan giếng mất vài chục triệu đồng, nhiều hộ như anh Giang, chị Thùy... vẫn không có nước sinh hoạt. Đau đầu nhất vẫn là hơn 2 ha cà phê đang thời kỳ sung sức, cho thu cao bỗng cháy đen vì nắng.

Hộ ông Hoàng Tho ở thôn Đắk Xuyên cũng đã thuê kobe móc sâu xuống lòng suối Đắk Lá với hy vọng cứu 2 ha cà phê mới cho thu bói sau 3 năm đầu tư. Tuy nhiên, nhiều ngày không lách nổi đá bàn nên đành buông xuôi.

CHÍNH QUYỀN ĐỒNG HÀNH VỚI NGƯỜI DÂN

Cùng với việc triển khai các công đoạn chăm sóc cây trồng dài ngày, vào thời điểm chuyển mùa, nông dân ở Đắk Nhau bắt đầu xuống giống các loại cây ngắn ngày như mì, bắp, hoa màu. Với những hộ thu hoạch nhiều năm thì có vốn để tái sản xuất nhưng với nhiều hộ mới đầu tư hoặc chuẩn bị có thu thì coi như trắng tay. Trước tình hình đó, chính quyền và người dân đang nỗ lực khôi phục sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng cho phù hợp tình hình thực tế.

Cán bộ hậu cần Binh đoàn 16 cấp nước miễn phí cho nhân dân ấp 3, đội 4, xã Đồng Tiến, huyện Đồng Phú - Ảnh: Huỳnh Vân

Khảo sát cuối năm 2015, xã vẫn còn 160 hộ nghèo, 66 hộ thiếu đất sản xuất và đất ở. Để giúp đỡ người nghèo, UBND xã Đắk Nhau đã hỗ trợ 8 con bò giống lai sind và 32,5 tấn phân bón vi sinh cho 160 hộ nghèo và hộ cận nghèo từ nguồn vốn 135; 67 hộ nghèo được vay vốn và hỗ trợ 5 bồn chứa nước theo Quyết định số 755 của Chính phủ. Tuy nhiên, với tình trạng này, nguy cơ thiếu đói sẽ tăng lên.

Anh Nguyễn Mạnh Trường, Phó chủ tịch UBND xã cho biết: “Khi các suối và giếng cạn trơ đáy, cây trồng bị ảnh hưởng nặng, để giúp người dân khắc phục hậu quả hạn hán, khôi phục sản xuất, UBND xã đã phối hợp với Công ty Thủy nông tỉnh tổ chức xả 3 đợt nước từ hồ thủy lợi Đắk Liên nên một số thôn như Đắk Liên, Bù Ghe và người dân có cây trồng ở xã Đường 10 được hưởng lợi, hạn chế thiệt hại. Đồng thời, UBND xã có văn bản kiến nghị UBND huyện hỗ trợ giống cây trồng theo nguyện vọng của nông dân”.

Người dân ở Đắk Nhau đều đang chủ động khắc phục thiệt hại, bắt tay vào sản xuất mới. Tuy nhiên, mọi người đều mong muốn ngành nông nghiệp cùng với ngân hàng thương mại thống kê thiệt hại của nông dân để có hướng hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, như rà soát các khoản nợ vay để cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, xem xét miễn, giảm lãi suất...

Ngọc Tú