Tòa soạn và Bạn đọc 13:22, 02/06/2016 GMT+7

Những cơn mưa đầu mùa khá lớn nhưng vẫn chưa đủ để thấm vào các khe nứt nẻ dưới lòng hồ vì nắng hạn. Bởi vậy, một số hộ dân sống ven hồ thôn 4 vẫn phải đi xin từng can nước về dùng. Bà Vũ Thị Hoa, cựu thanh niên xung phong ở xã Minh Hưng bức xúc: “Tôi sống ở ven hồ này đã hơn 20 năm nhưng chưa năm nào hồ thôn 4 cạn kiệt như năm nay. Hàng chục héc ta cà phê của các hộ dân quanh hồ chết khô vì thiếu nước”. Hộ ông Nguyễn Xuân Thủy có hơn 1 ha cà phê 6 năm, mùa khô hạn năm nay gia đình ông đã phải mua 7 cuộn ống dẫn nước dài hơn 350m để nối vươn ra giữa hồ tìm nước cứu vườn cà phê. Ông Nguyễn Biên Thùy, một cư dân sống sát hồ nói: Hồ thôn 4 chưa bao giờ cạn kiệt như năm nay. Vùng bán ngập trở thành bãi chăn thả gia súc. Giếng nước của tất cả hộ dân quanh hồ đều bị tụt mạch nước ngầm, cạn khô trong nhiều tháng. Cà phê của các hộ dân đã chết cháy vì thiếu nước. Gia đình tôi cũng phải xin nước về dùng.

Các hộ dân sống quanh hồ cho rằng, nguyên nhân do suốt từ cuối tháng 11-2015 đến đầu tháng 2-2016, ông Nguyễn Bằng Bỗng, người nhận khoán sử dụng hồ nước đã cho các hộ dân trồng dưa dùng 7 máy bơm liên tục tưới cho khoảng 18 ha dưa từ khi trồng đến lúc thu hoạch làm mực nước hồ thôn 4 cạn kiệt nhanh hơn. Ông Thùy nói: “3 máy bơm của các hộ trồng dưa đặt dưới gốc điều nhà tôi. Do bơm suốt ngày và trong thời gian dài nên cây điều 5 năm của gia đình tôi đã chết vì dầu và hơi nóng của máy nổ thổi lên”. Còn bà Hoa cho hay: “Thấy bơm nước tưới dưa làm mực nước xuống quá nhanh, chúng tôi hỏi thì những người trồng dưa nói là “đã trả tiền nước cho ông Bỗng nên được phép bơm...”.

Ông Trần Văn Tuyển, Phó chủ tịch UBND xã Minh Hưng cho biết: Sau khi nhận được phản ánh của các hộ dân, UBND xã đã thành lập tổ kiểm tra, xác minh. Tại thời điểm kiểm tra, diện tích mặt hồ đã cạn là 29.334m², diện tích mặt nước còn lại 1.666m². Tại hiện trường, có 2 đường ống đặt ngang qua hồ thôn 4 hút nước từ hồ Thác Mơ lên tưới dưa; 1 máy bơm đang hút nước trực tiếp từ hồ thôn 4 lên và 1 máy đang bơm từ hồ Thác Mơ vào hồ thôn 4. Việc hồ thôn 4 cạn kiệt, nguyên nhân một phần do khí hậu, một phần cũng do các hộ trồng dưa tưới quá nhiều. Bởi vậy, sau khi kiểm tra, UBND xã đã làm việc với ông Bỗng và đề nghị các hộ trồng dưa bơm trả lại nước cho hồ. Theo đó, các hộ trồng dưa đã đặt 2 máy bơm, bơm nước từ hồ Thác Mơ vào hồ thôn 4 liên tục trong 7 ngày đêm.

Tuy nhiên, trao đổi với các hộ dân, ông Nguyễn Hữu Tý (68 tuổi) có nhà ở ngay cạnh hồ cho biết: “Thực tế, các hộ trồng dưa chỉ bơm cho có lệ. Họ dùng 2 máy, bơm trong 4 ngày nhưng máy bơm “cái cụt, cái què” nên nước bơm chưa đủ thấm đất”.

Từ thực tế trên cho thấy, UBND xã Minh Hưng phải có phương án bảo vệ nguồn nước cho các hộ dân nơi đây. Bởi mục đích khi đắp hồ thôn 4 là điều hòa khí hậu, giữ nước để cung cấp nước tưới cho các hộ dân trong vùng. Do vậy, khi UBND xã giao khoán sử dụng mặt nước thì người được giao nên tuân thủ các điều khoản đã được ký kết trong hợp đồng. Bởi hợp đồng giao khoán mặt nước nuôi cá giữa UBND xã và ông Bỗng đã nêu rõ: “...Bên nhận khoán có trách nhiệm đầu tư cải tạo lòng hồ, nuôi thả cá; đảm bảo vệ sinh môi trường nguồn nước hồ, không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt, sản xuất của nhân dân quanh khu vực... Khi cải tạo lòng hồ phải lập phương án và bản chiết tính kinh phí đầu tư để bên giao khoán xem xét và giám sát...”.

M.Luận