2015 GMT+7

Đằng sau những vụ vỡ nợ của ngành điều Bình Phước

Thứ 5, 15/10/2015 | 06:12:00

BP - Theo nhận định của những người trong nghề, từ năm 2012 đến nay, ngành chế biến điều dần ổn định và sản xuất có lời. Thế nhưng, các vụ vỡ nợ trong giới kinh doanh điều cũng ngày càng tăng. Liệu các cơ sở này có thật sự làm ăn thua lỗ hay chỉ lợi dụng lòng tin, sự thiếu hiểu biết của những người quen, bạn hàng lâu năm để chiếm đoạt tài sản?

“CẦM DAO ĐẰNG LƯỠI”

Chỉ tính trong tháng 8-2015, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 2 vụ vỡ nợ trong ngành điều. Số tiền thống kê từ những người xuất hiện công khai đã lên tới hơn 100 tỷ đồng. Đó là chưa tính một số khách hàng “có máu mặt” trong ngành không dám lộ diện vì sợ ảnh hưởng đến uy tín, việc làm ăn.

Vụ vỡ nợ của ông Hoàng Văn Thanh ở khu phố Long Điền, phường Phước Bình (Phước Long) từ đầu tháng 8-2015 đã khiến các con nợ lao đao. Riêng người dân ở hai khu phố Long Điền 1, Long Điền 2 đã bị giật hơn 25 tỷ đồng... Sau gần 3 tháng tuyên bố vỡ nợ, ông Thanh bán đất và trả một phần cho các chủ nợ. Số tiền còn lại, ông Thanh được các chủ nợ cho trả dần. Đến nay, ông Thanh chuyển qua nghề lái xe, còn các cơ quan chức năng vẫn chưa có văn bản trả lời chính thức cho người dân.

Công ty của bà Nguyễn Thị Đông - người tuyên bố vỡ nợ 84 tỷ đồng (ảnh lớn).

Chân dung bà Nguyễn Thị Đông - ảnh chụp từ zalo (ảnh nhỏ)

Tiếp đó, ngày 15-8-2015, giới kinh doanh hạt điều ở huyện Bù Đốp “đứng tim” khi Công ty TNHH MTV Đủ Phát tuyên bố vỡ nợ. Đây là một doanh nghiệp làm điều có tiếng không chỉ ở Bù Đốp, Lộc Ninh, Phước Bình, Phước Long... mà còn ở ngoài tỉnh. Hằng ngày, bà Nguyễn Thị Đông (SN1977) là người đi cân điều thô cho các doanh nghiệp chẻ, sau đó cân ngược lại nhân trắng để xuất hàng đi nơi khác. Tối 15-8, bà Đông gọi cho các chủ nợ nói không còn khả năng chi trả, sau đó không liên lạc với bất cứ mối làm ăn nào. Ngày 26-8, bà Đông bất ngờ liên lạc với các chủ nợ và thông báo cho những người này cùng đến Công an huyện Bù Đốp giải quyết vụ việc. Tại đây, bà Đông ký giấy nhận nợ, ngày mua với các đại lý điều, đồng thời khai không còn khả năng chi trả toàn bộ số nợ 84 tỷ đồng. Riêng xã Lộc Hiệp (Lộc Ninh) có 3 nạn nhân của bà Đông với số tiền hơn 4 tỷ đồng. Đây là những cơ sở mới làm ăn với bà Đông. Vì cần tiền mặt nên một số chủ cơ sở bị ép từ 2-3 giá để đẩy hàng đi, còn lại làm ăn theo cách thức gối đầu. Theo tìm hiểu của phóng viên, ở xã Đa Kia (Bù Gia Mập) có người “dính” với bà Đông gần 30 tỷ đồng.

Đến nhà chị Đặng Thị Vũ (SN1970), ngụ xã Lộc Hiệp sau 1 tháng kể từ ngày xảy ra vụ việc, trước mắt chúng tôi là khu nhà xưởng đóng cửa im ỉm. Trước đây, cơ sở của gia đình chị có 20 công nhân, nhưng từ khi bà Đông tuyên bố vỡ nợ, chị không còn hàng để làm. Vì bà Đông là người cung cấp điều hạt, sau đó thu mua lại nhân trắng nên có bao nhiêu tiền, gia đình chị dồn hết vào việc làm ăn với bà Đông. “Gia đình tôi phải vay nóng, vay nguội để mở xưởng, chỉ mới được vài tháng. Công việc vừa ổn định thì bà Đông tuyên bố vỡ nợ. Giờ chúng tôi không có hàng, cũng không còn tiền mua hàng nơi khác nên để công nhân nghỉ và đóng xưởng. Hiện bà Đông nợ tôi 556 triệu đồng, biết đến khi nào lấy lại được” - chị Vũ bức xúc nói.

TRẢ NỢ ĐẾN BAO GIỜ?

Thiệt hại trong những vụ vỡ nợ ngành điều vẫn thuộc về người làm nhân trắng, các đại lý nhỏ và vừa. Lâu nay, ngành điều làm ăn với nhau bằng uy tín, trao đổi theo hình thức gối đầu và ghi nợ viết tay để chứng minh ngày cân hàng, tổng số tiền chứ không thực hiện hợp đồng. Trong vòng 2-3 ngày hoặc 1 tuần, các đại lý, cơ sở gia công này sẽ nhận được tiền từ đại lý thu mua. Vì vậy, khi sự việc xảy ra, nhiều người “sống dở, chết dở” vì đa số tài sản cầm cố ngân hàng cùng vốn liếng bao năm ky cóp đã “đội nón ra đi”.

Đối với vụ vỡ nợ ở Công ty TNHH MTV Đủ Phát, chị Dương Thị Phường, ngụ xã Lộc Hiệp bức xúc: “Vì cần tiền mặt làm ăn nên ngày 7-8-2015, tôi cân cho chị Nguyễn Thị Đông 9 tấn điều nhân trắng với số tiền 1,4 tỷ đồng, thấp hơn giá thị trường 2.500 đồng/kg. Tuy nhiên, chị Đông chỉ trả cho tôi 600 triệu đồng, còn lại thì tuyên bố vỡ nợ, không có khả năng chi trả. Hiện tôi làm chỉ là duy trì hoạt động của xưởng. Chúng tôi đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc và không đồng ý với phương án trả dần. Với số tiền 84 tỷ đồng, trả dần dần thì đến bao giờ mới hết?”. Mặc dù ghi giấy nợ nhưng đa số con nợ không hẹn ngày cụ thể trả tiền cho các chủ nợ. Đây là cách để xoa dịu khi sự việc xảy ra còn thực chất số nợ đó ai cũng biết khó có thể lấy lại được.

CÓ PHẠM TỘI LỢI DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN?

Luật sư Lê Minh Quang, Đoàn luật sư Bình Phước cho biết: Sẽ là quan hệ dân sự nếu con nợ chứng minh được do làm ăn thua lỗ, ít nhất phải còn hàng trong kho và không có giấy ghi ngày cân hàng, số tiền và ngày chốt nợ. Ngược lại, nếu trong một thời gian ngắn huy động vốn, mua nguyên liệu của các bạn hàng rồi tuyên bố vỡ nợ, rõ ràng là hành vi lạm dụng tín nhiệm để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác.

Nhiều năm qua, các vụ nỡ nợ, vỡ hụi liên tục xảy ra trên địa bàn tỉnh. Rất ít vụ việc được xử lý hình sự, chủ yếu kết luận là quan hệ dân sự. Những người làm ăn chân chính phải “sống dở, chết dở”. Còn con nợ tẩu tán tài sản, mua sắm thêm đất đai, nhà cửa ở nơi khác. Thêm một vụ nỡ nợ là thêm một bài học cho mọi người dân trong làm ăn, kinh doanh. Rất mong các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương nhanh chóng vào cuộc tuyên truyền, đồng thời điều tra làm rõ, tránh để lọt tội phạm và xử đúng người, đúng tội.

PV BÁO ĐIỆN TỬ