Tòa soạn và Bạn đọc 08:53, 26/02/2014 GMT+7

Một giám đốc không có tiền và một chủ vườn cao su không có pháp nhân bắt tay vay ngân hàng tiền tỷ để chia nhau. Đến hạn trả ngân hàng, hai “đại gia không tiền” này phải cầu cứu giải chấp ngân hàng. Giấy tờ vườn cao su bị đem đi thế chấp cho cá nhân. Vụ việc bắt đầu nảy sinh khi chủ vườn cao su bất ngờ làm đơn cớ mất giấy tờ và xúc tiến thủ tục xin cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

BẮT TAY VAY NGÂN HÀNG TIỀN TỶ

Tháng 8-2008, ông Phạm Văn Minh (1973), chủ doanh nghiệp Tân Minh Tâm ở ấp 2, xã Thành Tâm (Chơn Thành), nhờ bà Lâm Ngọc Thanh (1958), thường trú ấp Căm Xe, xã Minh Thạnh, huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương, dùng hai thửa đất đứng tên bà Thanh có tổng diện tích 138.547m2 ở ấp Căm Xe, để thế chấp vay ngân hàng. Và hai bên thỏa thuận: Nếu vay được 3,5 tỷ đồng, ông Minh sẽ nhận 1,5 tỷ đồng, bà Thanh nhận 2 tỷ đồng. Ngày 18-8-2008, sau khi vay được 3,5 tỷ đồng từ Ngân hàng Eximbank chi nhánh Bình Dương với thời gian vay 12 tháng, ông Minh và bà Thanh chia tiền vay như thỏa thuận. Do thiếu vốn kinh doanh, nên sau đó ông Minh nhiều lần mượn tiền bà Thanh, tổng cộng 1,867 tỷ đồng và ông Minh cam kết sẽ trả hết tiền vay ngân hàng khi đến kỳ hạn, đồng thời kèm theo điều kiện bà Thanh đồng ý cho ông Minh tiếp tục mượn 2 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đang thế chấp để đáo hạn.

Vụ việc bắt đầu phức tạp khi tháng 3-2010, bà Thanh làm đơn cớ mất giấy tờ, rồi làm thủ tục xin cấp lại 2 GCNQSDĐ (một thửa diện tích 107.300m2 và một thửa 31.247m2). Đây là mưu kế không ngoài mục đích nhằm “quỵt nợ” hàng tỷ đồng?
 

“VE SẦU THOÁT XÁC”

Trong vụ việc này, khi làm thủ tục vay vốn, ngân hàng Eximbank đã áp dụng thủ tục hợp đồng thế chấp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ của người thứ ba rất thông thoáng như thủ tục của nhiều ngân hàng thương mại khác. Đó là, trong “hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất” có ghi rõ “bên thế chấp” là bà Lâm Ngọc Thanh, “bên nhận thế chấp” là Ngân hàng TMCP xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) chi nhánh Bình Dương. Nội dung điều 1 trong hợp đồng có ghi “nghĩa vụ được bảo đảm” là bên thế chấp đồng ý thế chấp quyền sử dụng đất của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trả nợ vay cho doanh nghiệp Tân Minh Tâm, do giám đốc Phạm Văn Minh làm đại diện. Hợp đồng thế chấp này Giám đốc Eximbank Bình Dương Đào Thanh Trường ký với bà Lâm Ngọc Thanh. Còn hợp đồng tín dụng, bên cho vay là Ngân hàng Eximbank chi nhánh Bình Dương, bên vay là doanh nghiệp tư nhân Tân Minh Tâm do ông Minh làm đại diện, tài sản bảo đảm được thực hiện theo “hợp đồng thế chấp”, có chữ ký của cả 3 bên.

Với hình thức hợp đồng thế chấp này, bà Thanh không cần làm giấy ủy quyền cho ông Minh sở hữu hai thửa đất kèm theo GCNQSDĐ như các thủ tục thường thấy khi vay ngân hàng.

Bà Thương cho biết: Khi làm thủ tục giải chấp (giải trừ thế chấp đối với tài sản đang ở ngân hàng thực hiện nghĩa vụ đảm bảo cho khoản nợ) tại Ngân hàng Eximbank chi nhánh Bình Dương, bà Thương cầm tiền trực tiếp trả ngân hàng trước sự chứng kiến của cả ông Minh, bà Thanh và bà Thanh đồng ý bảo lãnh cho ông Minh vay tiền bà Thương bằng 2 GCNQSDĐ lấy ra từ ngân hàng. Tuy nhiên, khi làm việc với cơ quan chức năng, bà Thanh lại phủ nhận rằng bà biết ông Minh vay tiền và cầm cố 2 GCNQSDĐ cho bà Thương. Bất ngờ hơn, ông Minh cũng xác nhận việc vay tiền trả nợ ngân hàng và thế chấp 2 GCNQSDĐ cho bà Thương đều do một mình ông Minh thực hiện, không liên quan đến bà Thanh. Tình huống này xảy ra vào tháng 8-2010, khi ông Minh không còn đứng tên tài sản nào và nhằm giúp bà Thanh thoát khỏi liên đới trách nhiệm (bảo lãnh).
 

NHỮNG HÀNH ĐỘNG BẤT THƯỜNG

Không khó để nhận thấy những dấu hiệu bất thường trong vụ việc này.

Thứ nhất, khi nhận tiền trả thì ngân hàng phải làm nhiều thủ tục liên quan trực tiếp và cần xác nhận của các bên liên quan, như: Đại diện ngân hàng, người vay, đặc biệt là người có tài sản bảo đảm thế chấp. Bởi giá trị tài sản thế chấp là 2 thửa đất được định giá 6,5 tỷ đồng, cao hơn nhiều so với số tiền phải trả ngân hàng. Hơn nữa, trong hợp đồng thế chấp ký giữa Giám đốc Ngân hàng Eximbank Bình Dương và bà Thanh có ghi rõ: Nghĩa vụ của bên B (Eximbank Bình Dương) là “hoàn trả các giấy tờ về tài sản thế chấp cho bên A (bà Thanh) sau khi bên A trả hết số nợ vay”. Vì thế, việc bà Thanh phủ nhận biết bà Thương cho vay tiền làm thủ tục giải chấp rồi đồng ý cho ông Minh mượn 2 GCNQSDĐ thế chấp cho bà Thương, thật khó thuyết phục.

Thứ hai, ngày 12-3-2010, bà Thanh làm đơn cớ mất 2 GCNQSDĐ với nội dung đánh rơi túi xách trong đó có 2 GCNQSDĐ để làm thủ tục xin cấp lại GCNQSDĐ. Thủ tục chỉ bị dừng lại sau khi bà Thương may mắn đọc được thông báo mất giấy tờ của bà Thanh trên báo Bình Dương và báo với các cơ quan chức năng về vụ việc. Có thể thấy, bà Thanh đã gian dối trong trường hợp này. Bởi thực tế ngay sau khi giải chấp ngân hàng, bà Thương giữ 2 GCNQSDĐ, nên không thể xảy ra trường hợp bà Thanh đánh rơi túi xách trong đó có 2 GCNQSDĐ để rồi xin cấp lại.

Tháng 7-2010, bà Thương khởi kiện dân sự lên Tòa án nhân dân huyện Chơn Thành để yêu cầu ông Minh và bà Thanh trả lại tiền vay. Sau khi hòa giải 2 lần không thành, tháng 10-2010, bà Thương làm đơn tố cáo ông Minh và bà Thanh có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản gửi lên Viện Kiểm sát nhân dân huyện Chơn Thành. Cũng trong tháng 10-2010, Viện Kiểm sát nhân dân huyện Chơn Thành chuyển hồ sơ vụ việc sang Công an huyện Chơn Thành điều tra.

Tuy nhiên, sau đó Tòa án nhân dân huyện Chơn Thành đã tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, bởi vụ việc đang được Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Chơn Thành thụ lý. Tháng 1-2011, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Phước ra quyết định bác đơn của bà Thanh kháng cáo quyết định tạm đình chỉ giải quyết án dân sự của Tòa án nhân dân huyện Chơn Thành. Vụ án đang được Công an thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương thụ lý (vì không thuộc thẩm quyền của Công an huyện Chơn Thành).

Vụ việc sẽ được cơ quan chức năng làm rõ, nhưng trước hết đã nói lên nhiều bài học về lợi dụng kẽ hở pháp luật và thói quen giao dịch hàng tỷ đồng chỉ có 1 tờ giấy viết tay với nhau trong nhân dân.    

 Trần Phương