Tòa soạn và Bạn đọc 09:33, 05/01/2014 GMT+7

MỖI QUYẾT ĐỊNH MỘT NỘI DUNG

Theo các tài liệu thu thập của phóng viên, trước đây ông Trần Hữu Lộc có khai phá một mảnh đất gần cầu Thác Mẹ - nay thuộc khu phố 2, phường Thác Mơ (TX. Phước Long), được UBND huyện Phước Long cũ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích 8.000m². Năm 1992, ông Lộc bán cho bà Hồ Thị Lại ở thôn 1, xã Sơn Giang (vợ ông Lê Đình Trữ) 2.000m² đất, hợp đồng mua bán bằng giấy viết tay, có xác nhận của UBND xã Sơn Giang. Sau khi mua, ông Trữ đổ đất san lấp mặt bằng và làm nhà ở, đồng thời kê khai với UBND xã Sơn Giang và được xác nhận đất hợp pháp (trong đó có 400m² thổ cư) vào năm 1993. Tuy nhiên, tháng 8-1993, ông Lộc thế chấp thửa đất của mình cho Ngân hàng Nông nghiệp huyện với số tiền 16 triệu đồng, trong đó gồm  2.000m² đã bán cho bà Lại, nhưng vợ chồng bà không có ý kiến gì. Do ông Lộc không có khả năng thanh toán, ngân hàng đã bán phát mại tài sản thế chấp cho ông Trần Xuân Cảnh với giá 18,5 triệu đồng vào ngày 22-10-1995. Khi tiến hành cắm mốc giao đất thì xảy ra tranh chấp với ông Nguyễn Văn Sang (người có đất liền kề với đất của ông Lộc) và ông Trữ.

Do Quyết định 385 chưa giải quyết dứt điểm vấn đề, UBND tỉnh đã chỉ đạo đoàn kiểm tra liên ngành phối hợp với UBND huyện xác minh lại và một lần nữa khẳng định, việc xử lý theo quyết định này là chính xác, nhưng các đương sự vẫn không đồng tình. Căn cứ vào diện tích đo đạc thực tế ngày 29-1-1999 (11.582m²) và kết quả phúc tra của Thanh tra tỉnh, ngày 16-7-2002, UBND tỉnh tiếp tục ban hành Quyết định số 1233/QĐ-UB sửa đổi bổ sung Quyết định 385. Theo đó, UBND tỉnh giao cho ông Trữ 2.000m², giao ông Cảnh 7.406m², diện tích còn lại ông Sang đang chiếm dụng giao UBND huyện quản lý. Nhưng quyết định này lại không nêu rõ chiều dài tứ cận các diện tích đất cụ thể nên UBND huyện không thể thi hành. Do vậy, UBND tỉnh tiếp tục có Công văn số 458/UBTD, ngày 2-4-2003 hướng dẫn thực hiện Quyết định số 1233, nhưng cũng không thể thực thi, bởi UBND tỉnh vẫn giao cho ông Trữ 2.000m² lại có chiều ngang là 23m² mặt đường ĐT741 và chiều dài là 86,96m, khác hoàn toàn với số liệu tại Quyết định số 385.

QUAN ĐIỂM TRÁI CHIỀU...

Mặc dù không đứng tên trong hồ sơ gốc, nhưng ông Trữ vẫn thay vợ đứng ra khiếu nại đòi quyền lợi. Nội dung vụ việc được chuyển đến Thường trực HĐND tỉnh. Thường trực HĐND tỉnh đã giao cho Ban Pháp chế HĐND tỉnh làm việc trực tiếp với chính quyền địa phương, ngành chức năng và các cá nhân liên quan. Theo báo cáo số 14/PC, ngày 16-7-2003 của Ban Pháp chế, việc sang nhượng đất giữa ông Trữ và ông Lộc xảy ra trước khi ông Lộc thế chấp đất cho ngân hàng. Ông Trữ đã kê khai và đổ đất san lấp mặt bằng làm nhà ở từ năm 1992 đến nay, nên diện tích này thuộc quyền sử dụng hợp pháp của ông. Ông Cảnh sang nhượng lại mảnh đất do ngân hàng phát mãi, nhưng khi ngân hàng giao đất không đủ diện tích (do ông Lộc bán cho bà Lại - vợ ông Trữ trước khi thế chấp), như vậy ngân hàng có trách nhiệm bồi thường cho ông Cảnh.

Đối với hướng xử lý của UBND tỉnh, Ban Pháp chế cho rằng, xử lý theo Quyết định số 385 của UBND tỉnh là chính xác. Bởi khi làm hợp đồng sang nhượng, ông Lộc và ông Trữ không ghi rõ chiều dài tứ cận mảnh đất sang nhượng, nhưng trên cơ sở lời khai của hai ông và thực tế sử dụng có thể xác định chiều ngang 40m, chiều dài 50m như quyết định đã nêu, còn thực hiện theo Quyết định số 1233 và Công văn số 458 thì chưa đủ căn cứ vì không thống nhất về số đo. Về diện tích 7.406m² giao cho ông Cảnh cũng không có cơ sở vì theo Quyết định số 385, tổng diện tích ông Lộc thế chấp ngân hàng là 8.000m², trong đó diện tích làm đường qua cầu Thác Mẹ là 594m² và phần đã bán cho ông Trữ 2.000m² nên diện tích của ông Cảnh chỉ còn 5.406m². UBND tỉnh giao cho ông Cảnh 7.406m² thực tế đã lấn qua phần đất của ông Sang 2.000m² và phần diện tích này được Nhà nước giải tỏa đền bù trước đây.

Theo nhận định của Ban pháp chế, vụ việc này ngay từ đầu đã thực hiện không đúng trình tự thủ tục, vì đây thực chất là tranh chấp giữa ngân hàng và ông Cảnh nên cần được xem xét giải quyết lại từ đầu.

VÀ NHỮNG BẤT CẬP

Từ hướng giải quyết của các cấp và quan điểm giải quyết của Ban Pháp chế HĐND tỉnh, chúng tôi nhận thấy, còn nhiều điểm bất cập trong việc công nhận ông Trữ có 2.000m² đất nằm trong diện tích 8.000m² được ngân hàng phát mại. Thực tế cho thấy, năm 1993, ông Lộc đem tài sản thế chấp ngân hàng và cũng trong năm này ông Trữ kê khai đất với UBND xã Sơn Giang lại được xã xác nhận đất hợp pháp (có 400m² thổ cư), trong khi hồ sơ này chưa chấp hành pháp luật về sang tên đổi chủ. Đây là việc làm sai nguyên tắc và không thuộc thẩm quyền của UBND xã Sơn Giang. Tại khoản b, Điều 1, Quyết định số 1522/QĐ.UB của UBND huyện Phước Long nêu rõ: Thu hồi và hủy giấy giao đất của UBND thị trấn Thác Mơ, ký ngày 1-11-1996 (lúc này thị trấn được tách ra từ xã Sơn Giang) vì giao đất không đúng thẩm quyền, vi phạm Điều 24, Luật Đất đai năm 1993. Nhưng tiếc rằng điều khoản này lại không được quan tâm ở các quyết định tiếp theo.

Thêm vào đó, giấy sang nhượng đất rẫy của ông Lộc cho bà Lại có dấu hiệu sửa chữa bởi giá tiền ghi bằng số và bằng chữ không khớp nhau. Không những thế, hợp đồng cũng không ghi rõ chiều dài tứ cận mà chỉ dựa vào “hai bên chỉ thỏa thuận miệng mảnh đất có chiều ngang đường ĐT741 là 40m, chiều dài 50m”. Điều bất hợp lý nữa là, ông Lê Đình Trữ - người không liên quan đến hồ sơ mua bán gốc nhưng lại đứng đơn kiện và tự sửa số tiền, sửa sơ đồ tứ cận của mảnh đất đang tranh chấp (Công văn số 1537/UBND-TD, ngày 21-5-2012 của UBND tỉnh Bình Phước gửi Trụ sở tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước về kết quả giải quyết đơn khiếu nại của ông Trần Xuân Cảnh cũng đã ghi rõ: “Đối với ông Lê Đình Trữ, thừa nhận trước đây có sang nhượng lại của ông Trần Hữu Lộc thửa đất 2.000m², được thể hiện qua giấy chuyển nhượng, nhưng không ghi tứ cận. Sau đó, giấy sang nhượng này có sửa lại số tiền và sơ đồ tứ cận do ông Trữ tự vẽ...”).

THAY LỜI KẾT

Từ sự việc trên cho thấy, cách giải quyết vụ việc của các cấp, các ngành chưa thống nhất, trong đó có những vấn đề không được giải quyết dứt điểm và thấu tình đạt lý dẫn đến khiếu nại kéo dài. Việc ông Trần Xuân Cảnh không đồng tình với cách giải quyết trên và liên tục khiếu nại yêu cầu trả lại 2.000m² đất mà UBND huyện Phước Long cũ đã cấp giấy chứng nhận cho ông Trữ không hợp pháp là hoàn toàn có cơ sở để xem xét. Rất mong chính quyền các cấp và ngành chức năng xem xét lại sự việc để có hướng xử lý toàn vẹn hơn.  

Nội Chính