Tòa soạn và Bạn đọc 00:00, 17/08/2011 GMT+7

LTS: Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư số 23/2011/TT-BYT về hướng dẫn sử dụng thuốc trong các cơ sở y tế có giường bệnh. Theo nhận xét của nhiều bác sĩ ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh, nội dung của thông tư tuy có dài, nhưng đây là một hướng dẫn khá chi tiết về những thông tin mà thầy thuốc phải ghi đầy đủ, rõ ràng trong toa thuốc. Và với những quy định cụ thể trong thông tư này, người bệnh sẽ yên tâm hơn. Dưới đây, xin giới thiệu cùng bạn đọc về những điểm mới đáng lưu ý trong thông tư này.

* Người bệnh yên tâm hơn, nhưng…

Điểm mới thứ nhất được quy định tại Điều 3 của thông tư, khi khám cho người bệnh, thầy thuốc phải khai thác tiền sử dùng thuốc, tiền sử dị ứng, liệt kê các thuốc người bệnh đã dùng trước khi nhập viện trong vòng 24 giờ và ghi diễn biến lâm sàng của người bệnh vào hồ sơ bệnh án để chỉ định sử dụng thuốc hoặc ngừng sử dụng thuốc. Điều đáng nói là khi chỉ định dùng thuốc, thầy thuốc phải ghi đầy đủ, rõ ràng vào đơn thuốc, hồ sơ bệnh án, không viết tắt tên thuốc, không ghi ký hiệu. Trường hợp sửa chữa bất kỳ nội dung nào, thầy thuốc phải ký xác nhận bên cạnh.

Điểm mới thứ ba của thông tư là yêu cầu thầy thuốc chỉ định thuốc theo diễn biến của bệnh cấp cứu. Trường hợp người bệnh cần theo dõi để lựa chọn thuốc hoặc lựa chọn liều thích hợp, thầy thuốc phải chỉ định thuốc hàng ngày. Trường hợp người bệnh đã được lựa chọn thuốc và liều thích hợp, thời gian chỉ định thuốc tối đa không quá 2 ngày (đối với ngày làm việc) và không quá 3 ngày (đối với ngày nghỉ).

Điểm mới thứ tư là lâu nay, thầy thuốc kê toa xong là coi như hết trách nhiệm của mình, ít khi theo dõi bệnh nhân có bị phản ứng thuốc hay không. Theo nhận xét của một số cán bộ ở Sở Y tế thì đây là một lỗ hổng lớn trong hệ thống điều trị hiện nay. Với những quy định trong Thông tư 23 thì tình trạng trên sẽ không còn, mà thầy thuốc sau khi đã kê toa còn phải theo dõi, thông báo tác dụng của thuốc cho điều dưỡng chăm sóc và người bệnh (hoặc gia đình người bệnh). Đồng thời, thầy thuốc còn phải theo dõi đáp ứng của người bệnh khi dùng thuốc và xử lý kịp thời các tai biến do dùng thuốc. Theo bác sĩ Nguyễn Văn T ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết, với những quy định cụ thể trong Thông tư 23, “nếu thầy thuốc thiếu cẩn thận dẫn đến việc không chỉ định đúng, đầy đủ mà cho thuốc gây sốc hoặc tử vong thì trước hết phải là người chịu trách nhiệm chính”.

Tất nhiên là trong giới bác sĩ không phải ai cũng viết chữ xấu hay viết cẩu thả, nhưng hoàn toàn không phải ngẫu nhiên mà người dân truyền tai nhau câu nói cửa miệng là “chữ gì mà như chữ bác sĩ”. Và thực tế hiện nay cho thấy, tình trạng kê đơn thuốc thuốc không rõ ràng, viết ký hiệu và không ghi hàm lượng của từng loại thuốc vẫn là chuyện thường ngày ở các cơ sở khám chữa bệnh tại các thành phố lớn cho đến các vùng sâu, vùng xa. Cầm toa thuốc với những nét chữ viết ngoằn ngoèo, anh Hồ Văn K ở phường Tân Phú, thị xã Đồng Xoài nói: “Tôi đi khám bệnh ở một bệnh viện tại Thành phố Hồ Chí Minh và được bác sĩ cho toa thuốc này. Cầm toa thuốc về về tôi đưa cho mấy nhà thuốc ở quanh thị xã nhưng ai cũng lắc đầu vì đọc… không ra. Có loại thuốc đọc được nhưng lại là loại biệt dược chỉ có ở các trung tâm y tế lớn mới có. Mặc dù người còn yếu nhưng tôi vẫn phải bắt xe về Thành phố Hồ Chí Minh hỏi lại bác sĩ và tìm nơi để mua thuốc”.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có hơn 300 phòng mạch tư nhân, phòng khám đa khoa đang hoạt động nhưng chưa có một cơ sở nào kê toa thuốc bằng vi tính, mà vẫn kê tay. Chính vì thế, đã xảy ra không ít trường hợp nhầm lẫn (có nguyên nhân do thầy thuốc, có nguyên nhân do bệnh nhân và người bán thuốc dọc không được) nên đã dẫn tới điều đáng tiếc do dùng thuốc không đúng gây sốc phản vệ, uống nhầm thuốc hoặc hiệu quả điều trị không đáng kể. Đó là chưa kể đến trường hợp có không ít bác sĩ cho toa thuốc xong là hết trách nhiệm, bỏ mặc bệnh nhân dùng thuốc tùy ý. Việc thông báo tác dụng phụ của thuốc cho người bệnh là điều cần thiết và rất quan trọng trong quá trình điều trị cho bệnh nhân, nhưng thực tế có không ít thầy thuốc quên hoặc cố tình điều này.

Từ thực tến cho thấy, đã đến lúc ngành y tế cần chấn chỉnh tình trạng kê toa thuốc kể cả trong các bệnh viện và ngoài bệnh viện (tại các phòng mạch, phòng khám tư nhân) để tiến tới an toàn và hiệu quả trong sử dụng thuốc. Hơn nữa, việc yêu cầu mỗi cơ sở khám chữa bệnh phải trang bị một máy tính để phục vụ cho kê toa, chẳng nhưng không tốn kém là bao, mà còn vừa tránh được những bất cập nêu trên, đồng thời vừa thuận lợi cho việc kiểm tra giám sát hoạt động khám chữa bệnh của cơ sở khi cần thiết.

TH