Văn hóa 08:01, 10/02/2016 GMT+7

BP - Trong suốt chiều dài mấy ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, nơi nào trên dải đất hình chữ S cũng sản sinh ra những người con làm rạng danh giống nòi. Đồng thời, năm nào cũng có sự kiện trở thành mốc son rực rỡ của người dân đất Việt trong quá trình chinh phục thiên nhiên và đấu tranh chống ngoại xâm. Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân ta phải biết sử ta; Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”, nhân dịp xuân Bính Thân 2016, xin giới thiệu cùng bạn đọc về những năm Thân đáng ghi nhớ trong lịch sử dân tộc.

* Năm Giáp Thân - 144: Đây là thời kỳ Bộ Giao Chỉ (tên của nước ta lúc bấy giờ) bị nhà Đông Hán ở phương Bắc xâm lược và rơi vào cảnh Bắc thuộc lần thứ hai. Không chịu khuất phục trước sự đàn áp dã man, cai trị tàn ác của nhà Hán, nhân dân vùng Cửu Chân và Nhật Nam (thuộc Bộ Giao Chỉ) đã nổi dậy đánh phá các châu, làm tan rã chính quyền đô hộ nhà Hán.

* Năm Mậu Thân - 468: Tháng 4, nhân lúc Thứ sử Giao Châu là Lý Mục chết, hào trưởng Lý Trường Nhân cùng em họ là Lý Thúc Hiến tụ tập dân chúng Giao Châu nổi dậy, giết hết các thuộc hạ của thứ sử cũ rồi tự xưng là Thứ sử. Lý Trường Nhân sau đó sai sứ sang xin vua Lưu Tống phong cho chức Thứ sử nhưng Lưu Tống Minh đế không đồng ý. Tháng 8-468, Lưu Bột được cử sang làm Thứ sử Giao Châu nhưng bị Lý Trường Nhân chống lại và giết chết. Sau đó, Lý Trường Nhân lại sai người sang xin phong chức và vua nhà Tống buộc phải chấp thuận cho ông chức Thứ sử Giao Châu.

 * Năm Bính Thân - 1056: Vào tháng 5, Lý Thánh Tông là vị vua thứ ba của nhà Lý (cai trị từ năm 1054-1072) đã hạ chiếu khuyến nông, mở đầu với quy mô lớn chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp. Mặc dù lễ tịch điền ở nước ta được bắt đầu từ mùa xuân năm 987, do vua Lê Đại Hành khởi xướng. Nhưng từ nhà Lý, lễ tịch điền mới được tổ chức long trọng hơn và là một trong những ngày hội chính của đất nước vào mùa xuân.

* Năm Giáp Thân - 1224: Vào tháng 11, công chúa Chiêu Thánh, tức Lý Chiêu Hoàng, lên ngôi lúc mới 7 tuổi. Bà là hoàng đế thứ 9 và cũng là vị vua cuối cùng của triều đại nhà Lý. Trong lịch sử Việt Nam, bà là nữ hoàng đầu tiên và duy nhất. Năm 1225, Chiêu Hoàng được Trần Thủ Độ sắp xếp nhường ngôi cho Trần Thái Tông, triều đại nhà Lý cai trị nước Đại Việt hơn 200 năm đã chính thức kết thúc. Sau khi nhượng vị, Chiêu Hoàng trở thành hoàng hậu của Thái Tông cho đến khi bị phế truất vào năm 1237.

* Năm Nhâm Thân - 1272: Vào tháng 7, Lê Văn Hưu soạn xong bộ sách “Đại Việt sử ký” gồm 30 quyển chép từ cuối đời An Dương Vương đến hết triều Lý. Đây là công trình sử học đồ sộ và toàn diện nhất thời kỳ cổ trung đại nước ta và là bộ quốc sử đầu tiên của Việt Nam. Bộ sách này không còn nhưng nhờ nó mà sử gia Ngô Sĩ Liên đã dựa vào để soạn bộ “Đại Việt sử ký toàn thư”.

* Năm Giáp Thân - 1284: Vào tháng 10, Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn công bố bản hùng văn bất hủ “Hịch tướng sĩ” và mở cuộc tổng duyệt binh thủy - bộ, chuẩn bị sẵn sàng chống 50 vạn quân Nguyên - Mông sắp sang xâm lược Đại Việt lần thứ hai. Và hậu thế hôm nay cũng như mãi mãi về sau tôn vinh ông là thiên tài quân sự có tầm chiến lược - anh hùng dân tộc bậc nhất của nhà Trần, một bậc thầy về chiến lược và là người tận tụy với đất nước, là ý muốn đoàn kết mọi tầng lớp dân tộc thành một lực lượng thống nhất, là tinh thần yêu thương dân vô bờ bến...

* Năm Bính Thân - 1416: Vào tháng 3, Lê Lợi tổ chức hội thề Lũng Nhai (nay thuộc huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa) cùng 18 người làm lễ tế cáo trời đất, kết nghĩa anh em đồng lòng đánh giặc. Dưới đây là nội dung một phần của bài văn thề được chép lại từ quyển “Khởi nghĩa Lam Sơn” của Phan Huy Lê: Tôi là phụ đạo Lê Lợi đứng đầu, với Lê Lai, Lê Thận, Lê Văn Linh, Lê Văn An, Trịnh Khả, Trương Lôi, Lê Liễu, Bùi Quốc Hưng, Lê Nanh, Lê Kiểm, Vũ Uy, Nguyễn Trãi, Lưu Nhân Chú, Trịnh Vô, Phạm Lôi, Lê Lý, Đinh Lan...

* Năm Mậu Thân - 1428: Vào tháng 1, cuộc kháng chiến chống Minh do Lê Lợi lãnh đạo đã toàn thắng. Tháng 2, triều đình nhà Lê ban bố “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi và áng hùng văn thiên cổ này được coi như bản tuyên ngôn độc lập lần thứ hai của dân tộc ta (trước đó là bài Nam Quốc Sơn Hà của Lý Thường Kiệt). Ngày 29-4, Lê Lợi lên ngôi hoàng đế, mở ra triều đại nhà Lê cường thịnh và kéo dài 358 năm (1428-1786), đặt lại quốc hiệu là Đại Việt, miễn giảm tô thuế cho dân, khen thưởng người có công và ban hành luật lệ, xây dựng bộ máy nhà nước Trung ương tập quyền.

* Năm Nhâm Thân - 1632: Chúa Nguyễn Phúc Nguyên ở đàng Trong bắt đầu cải cách cơ cấu lại bộ máy chính quyền địa phương, làm sổ hộ tịch và định lại chế độ thuế khóa. Cụ thể, ở đàng Trong khi đó được chia thành 7 dinh, dưới dinh là các phủ huyện. 7 dinh gồm: Chính Dinh (Phú Xuân), Cựu Dinh (Ái Tử - Quảng Trị), Quảng Bình, Vũ Xá, Bố Chính, Quảng Nam, Trấn Biên.

* Năm Bính Thân - 1776: Cuộc khởi nghĩa Tây Sơn do anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ và Nguyễn Huệ lãnh đạo đã lan rộng và giành nhiều thắng lợi. Ngày 8-2, Nguyễn Lữ đem thủy binh đánh chiếm Sài Gòn khiến chúa Nguyễn đại bại, phải chạy về Đồng Nai. Tháng 4, Nguyễn Nhạc xưng Tây Sơn vương, đánh úp quân chúa Trịnh ở Quảng Nam. Tháng 3-1776, Nguyễn Lữ đem quân đánh Gia Định, chúa Nguyễn không đề phòng nên đại bại, phải chạy ra Trấn Biên. Nguyễn Lữ đem lương thực cướp được chở về Quy Nhơn.

* Năm Mậu Thân - 1788: Ngày 22-12, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế (Quang Trung) rồi lập tức xuất quân ra Bắc đánh 29 vạn quân Thanh vừa kéo sang xâm lược.

* Năm Nhâm Thân - 1812: Tháng 8, triều đình nhà Nguyễn soạn xong “Quốc triều luật lệ” (còn gọi là “Luật Gia Long”) - bộ luật tổng hợp lớn nhất trong lịch sử phong kiến nước ta, gồm 22 quyển với 398 điều.

* Năm Bính Thân - 1836: Tháng 2, triều Nguyễn xác định chủ quyền toàn vẹn trên quần đảo Hoàng Sa, cử Phạm Hữu Nhật đem binh thuyền đến đo đạc và cắm mốc. Tháng 7, cải cách giáo dục sâu rộng, định rõ kỳ sát hạch cho cả thầy lẫn trò và khuyến khích người Việt học ngoại ngữ.

* Năm Canh Thân - 1920: Ngày 25-12, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc tham dự Đại hội lần thứ 18 của Đảng Xã hội Pháp, bỏ phiếu tán thành việc gia nhập quốc tế cộng sản, trở thành người cộng sản Việt Nam đầu tiên tham gia sáng lập Đảng Cộng sản Pháp.

* Năm Nhâm Thân - 1932: Ngày 10-3, mở màn cuộc tranh luận sôi nổi và rộng rãi về vấn đề “Thơ mới - thơ cũ”, dẫn đến chiến thắng của trào lưu thơ mới, tạo bước ngoặt quan trọng cho tiến trình phát triển nền thi ca nước nhà.

* Năm Giáp Thân - 1944: Ngày 7-5, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị về chuẩn bị khởi nghĩa trên toàn quốc. Ngày 22-12, thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam.

* Năm Bính Thân - 1956: Ngày 1-5, trên 200 ngàn công nhân và nhân dân lao động Sài Gòn xuống đường đấu tranh chống Mỹ - Diệm. Ngày 11-5, Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa gửi công hàm cho chính quyền Sài Gòn yêu cầu hiệp thương để bàn về vấn đề tổng tuyển cử thống nhất đất nước. Ngày 8-5, Bộ Chính trị Trung ương Đảng ra nghị quyết về tình hình và nhiệm vụ cách mạng miền Nam.

* Năm Mậu Thân - 1968: Ngày 29-1, mở đầu cuộc tổng tiến công và nổi dậy chống Mỹ - ngụy đồng loạt trên khắp các tỉnh, thành miền Nam. Ngày 15-8, quân và dân Nghệ An bắn rơi chiếc máy bay Mỹ thứ 3.100. Mỹ buộc phải chấm dứt vô điều kiện việc ném bom bắn phá miền Bắc kể từ ngày 1-11.

* Năm Canh Thân - 1980: Ngày 23-7, anh hùng phi công Phạm Tuân tham gia chuyến du hành vũ trụ Xô - Việt, trở thành người Việt Nam đầu tiên bay vào vũ trụ. Ngày 18-12, Quốc hội thông qua Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

* Năm Nhâm Thân - 1992: Ngày 15-4, Quốc hội thông qua Hiến pháp mới 1992. Ngày 22-7, Việt Nam chính thức gia nhập Hiệp ước thân thiện và hợp tác Đông Nam Á (Hiệp ước Bali) và nâng quan hệ ngoại giao lên cấp đại sứ với nhiều nước trên thế giới. Ngày 16-10, tiến hành tổng điều tra dân số, thống kê được số dân lúc đó là 70.737.110 người.

* Năm Giáp Thân - 2004: Cả nước bước vào xuân mới với những thành tựu to lớn, ổn định chính trị và chuyển biến mạnh mẽ, tích cực về văn hóa - xã hội, khoa học - công nghệ. Cũng năm này, chúng ta tổ chức nhiều lễ kỷ niệm trọng đại: 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (1954-2004), 60 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (1944-2004), 200 năm Quốc hiệu Việt Nam được chính thức tuyên bố và công nhận (1804-2004)...

* Năm Bính Thân - 2016: Năm đầu tiên toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta bắt đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XII của Đảng và sáng suốt lựa chọn những người có tài, có đức để bầu vào Quốc hội khóa XIV và HĐND các cấp.

Ngọc Diệp