2014 GMT+7

Dưa hành, củ kiệu - món ăn độc đáo dịp tết cổ truyền

Chủ nhật, 26/01/2014 | 14:24:00

Mỗi dịp tết đến xuân về, cùng với món thịt kho tàu, bánh chưng thì dưa hành, củ kiệu, dưa món chua ngọt… là những thứ không thể thiếu trong ngày tết cổ truyền của người Việt. Đây là thời điểm để mỗi gia đình chuẩn bị cho mình những hũ dưa hành, củ kiệu, dưa món… hấp dẫn, thơm ngon.

Không chỉ làm ăn, cô Hà còn làm dưa hành, củ kiệu, dưa món bán trong dịp tết

Dưa hành là món ăn không thể thiếu trong những ngày tết cổ truyền của dân tộc. Tuy đơn giản, dân dã nhưng lại là món ăn đem lại cảm giác cân bằng, bớt ngán cho những món bánh chưng, thịt đông, thịt gà... Bà Nguyễn Thị Bình ở xã Đa Kia, (Bù Gia Mập) cho biết: Năm nào nhà tôi cũng muối dưa hành ăn trong dịp tết. Cách muối dưa không khó nhưng để có được món dưa hành thơm, giòn, không hăng cũng cần có bí quyết. Đầu tiên, chọn loại hành tía hoặc hành trắng, củ vừa đều thì sau khi muối hành sẽ ngọt, giòn. Hành mua về đem ngâm vào nước gạo trong vài tiếng cho sạch đất rồi rửa lại để ráo. Sau đó bóc bỏ lớp vỏ hành bên ngoài, cắt bớt rễ (cắt sát gốc nhưng không để chạm vào phần thịt, bởi khi muối dễ bị nhũn, ủng).

Hành được làm sạch cho vào hũ, bỏ ít muối tinh (1kg hành bỏ 200g muối) xóc đều để khoảng 2 đến 3 ngày (một ngày xóc khoảng 1 đến 2 lần) để hành ra hết nước đen. Sau 3 ngày chắt nước đen bỏ đi. Tiếp theo, pha đường (khoảng 3 muỗng đường/1kg hành) với nước ấm và chút muối. Đổ nước vừa pha vào hũ cho ngập hành. Đậy nắp kĩ để khoảng 1 tuần hoặc 10 ngày là ăn được.

Bà Bình cho biết thêm: “Để hành thơm ngon có vị đặc trưng, khi muối phải có gừng. Gừng mua về rửa sạch, cạo vỏ, đập dập bỏ vào với hành. Dưa hành ở miền Bắc thường để ăn cùng thịt đông (trong Nam ăn cùng thịt kho tàu) hay bánh chưng đều rất ngon, khiến những món ăn nhiều đạm trong ngày tết trở nên bớt ngán và hấp dẫn hơn”.

Tìm đến nhà chị Gái ở tổ 2, khu phố Phước Thọ, phường Tân Xuân (TX. Đồng Xoài) đúng lúc vợ chồng chị đang tập trung làm món dưa kiệu để chuẩn bị cho ngày tết cổ truyền của dân tộc. Chị Gái chia sẻ: Nhà tôi năm nào cũng làm dưa kiệu và dưa món chua ngọt để ăn tết và biếu anh em họ hàng. Dưa món, dưa kiệu là món ăn khoái khẩu trong dịp tết, ai đến nhà cũng chỉ muốn có dưa kiệu ăn.

Làm kiệu rất kỳ công. Chị Gái nói, để kiệu được thơm ngon, giòn phụ thuộc rất nhiều yếu tố, trong đó khâu đầu tiên là chọn kiệu. Kiệu được chọn làm dưa là kiệu Quế, củ vừa (không to, không nhỏ). Kiệu mua về phơi 1 nắng nếu nắng to để tạo độ giòn cho củ. Tiếp đến, cắt rễ, lá, chỉ để lại bằng 2 đốt ngón tay, lột hết vỏ ngoài cho củ kiệu trắng tinh. Sau đó rửa sạch và bỏ kiệu vào hũ nước lã đã được pha muối sẵn (giống muối dưa). Để 1 tuần, khi kiệu chín vớt ra, rửa sạch hết lớp nhầy bên ngoài, để khô và ướp một ít đường (tùy người ăn mà cho lượng đường vừa phải) để tạo độ ngọt. Tiếp đến nấu giấm đường cho hòa tan theo tỷ lệ: 0,5 lít giấm nuôi, 50g muối, 500g đường cho 2kg kiệu. Chờ cho dung dịch giấm đường nguội cho vào hũ kiệu đã được ướp đường sẵn (đổ ngập kiệu). Khoảng 5 ngày sau là ăn được. Muốn dưa kiệu để được lâu nên cho vào ngăn mát của tủ lạnh.

Chị Gái cho biết: Dưa kiệu dễ ăn, không ngán nên người Việt rất thích. Đây được xem là món ăn truyền thống của người Việt. Ngoài làm dưa kiệu, gia đình chị Gái còn làm dưa món chua ngọt. Nguyên liệu đơn giản chỉ là cà rốt, đu đủ, củ cải, su hào... Để dưa món chua ngọt được ngon, người làm cần chọn những củ cà rốt, quả đu đủ... căng da, không quá non cũng không quá già. Sau khi mua về, cà rốt, đu đủ, su hào rửa sạch, cắt thành sợi và đem phơi nắng (phơi 2 nắng). Sau khi sợi cà rốt, đu đủ... khô đem vào rửa thật sạch để ráo nước. Nấu nước mắm đường (nước mắm, đường, bột ngọt) vừa khẩu vị, để nguội và đổ vào hũ đậy kín, trong vòng 1 tuần là ăn được.

Với những món ăn này, tết Việt sẽ mang đậm bản sắc văn hóa ẩm thực.

Thùy Hương