Văn hóa 09:15, 05/05/2015 GMT+7

Tôi đã có mặt tại Hội An vào một buổi sáng đẹp trời. Tia nắng sớm len trên các tầng lá của những hàng cây cổ thụ ken dày trong khu phố cổ. Những phụ nữ đội nón lá với gánh hàng rong, xe đạp chở hàng với một dáng vẻ thong thả chứ không tất bật như những người cùng cảnh mưu sinh ở bất cứ thành phố nào. Mua vé vào phố cổ và thả bộ quanh những con phố nhỏ, những ầm ào của cuộc sống đời thường ngoài kia dường như biến mất, chỉ còn lại không gian tĩnh lặng, bình yên bao trùm lên phố cổ. Những mái nhà xưa cũ rêu phong, những đền miếu uy nghi, những giếng nước cổ đã được sử dụng từ cách đây vài ba thế kỷ...mặc cho những thử thách của thời gian và tạo hóa, khiến du khách đến đây như lạc về hàng trăm năm trước.

Hàng hóa ở phố cổ Hội An ngập tràn từ trong nhà ra ngoài hè phố. Chúng có sức mê hoặc đặc biệt đối với du khách, nhất là những du khách nữ từ xa tới bởi sự phong phú về chủng loại, màu sắc và cả sự độc đáo. Tuy nhiên, giá cả ở đây thường cao hơn rất nhiều so với nơi khác do mức thuế khá cao. Bởi thế, hàng hóa ở đây chỉ bán được cho du khách nước ngoài, khách trong nước thường chỉ mua vài món đồ lưu niệm lặt vặt.

Trong khu vực phố cổ, tuyệt nhiên không có cảnh xe máy gầm rú. Người dân cùng du khách chỉ sử dụng phương tiện duy nhất là xe đạp hoặc đi bộ nên phố xá rất yên bình. Các cuộc mua bán, thương lượng cũng chỉ diễn ra rất nhẹ nhàng, nhẹ nhàng đến mức thầm thì bên trong các cửa hàng. Bởi thế, người ta có thể nghe được cả tiếng nhạc vẳng lên từ một căn nhà cổ nào đó.

Đến Hội An mà không thăm thú Chùa Cầu thì coi như chưa biết Hội An. Theo sử sách ghi lại, chiếc cầu này được các thương nhân người Nhật góp tiền xây dựng vào khoảng thế kỷ 17 nên cầu còn có tên là cầu Nhật Bản. Cầu có hình chữ Công, mặt bằng ván gỗ cong vòng ở giữa, bắc qua con lạch thông ra sông Hoài. Cầu có mái che uốn cong mềm mại và được chạm trổ nhiều họa tiết tinh xảo. Chùa Cầu gắn liền với truyền thuyết về con Cù - một loài thủy quái có đầu nằm ở Ấn Độ, phần đuôi ở Nhật Bản và lưng của nó vắt qua khe lạch ở Hội An - nơi mà cầu Nhật Bản bắc qua. Mỗi khi con Cù quẫy mình sẽ gây ra động đất ở Nhật Bản và ở Hội An thì bị lũ lụt khiến người Nhật, người Hoa và người Việt không thể yên ổn làm ăn, buôn bán. Ngôi chùa được coi như thanh kiếm đâm xuống lưng con thủy quái. Người Nhật còn thờ thần Khỉ và thần Chó ở hai đầu cầu để trấn yểm không cho con quái vật quẫy đuôi gây ra lũ lụt, động đất, giữ cho cuộc sống nơi đây được bình yên. Qua gần bốn thế kỷ, với biết bao thăng trầm của lịnh sử, Chùa Cầu vẫn là biểu tượng của Hội An và được người dân Hội An nâng niu, gìn giữ như báu vật thiêng kính nhất.

Đã đến Hội An một lần, bạn sẽ không thể nào quên đô thị nhỏ bé và êm đềm này. Những con phố không thể hẹp và ngắn hơn. Những căn nhà cổ, những mái chùa cổ không thể rêu phong, cổ kính hơn. Những nét chạm trổ tinh xảo trên hàng cột, trên cánh cửa của những ngôi chùa, căn nhà cổ chứa đựng cả bề dày năm tháng. Và nếu không có những tốp du khách Tây với may - ô, quần sooc, máy ảnh, máy quay phim xì xồ nơi góc phố, Hội An sẽ mang một vẻ mơ màng đẹp, mơ màng buồn. Từng công trình kiến trúc đều in đậm, hằn sâu nếp sống văn hóa đặc trưng của con người Hội An. Những đổi thay của thời kinh tế thị trường dường như không thể len được vào trong khu phố cổ.

Còn tôi, một ngày tham quan phố cổ Hội An, dẫu đôi chân đau nhức vì có quá nhiều nơi để tới thăm, nhưng sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời. Trong tôi, Hội An - phố cổ nhưng không già. Bởi nơi đây có những con người rất ý thức và chủ động trong việc gìn giữ, duy trì những nét đẹp xưa, làm cho phố cổ càng thêm cổ kính, để phố cổ càng thêm sống động, hấp dẫn; để bất cứ ai đến đây cũng phải trầm trồ thừa nhận Hội An xứng danh là di sản văn hóa của thế giới. 

LT