Văn hóa 16:41, 14/10/2013 GMT+7

Tương truyền, Làng Nôm (xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên) có từ đầu Công nguyên. Ngay đầu làng có ngôi đình và đền thờ vị tướng Tam Giang (là người con của làng) từ thời Hai Bà Trưng, có công lãnh đạo quân và dân dẹp giặc, cứu nước. 

Vào trong làng, ấn tượng đầu tiên là mọi nẻo đường đều được lát gạch đỏ, xưa là gạch đóng góp của dân mỗi khi nhà nào có con gái lấy chồng ở làng khác và có người học hành đỗ đạt về vinh quy bái tổ.
Làng Nôm thấp thoáng trong bóng cây cổ thụ là những quần thể kiến trúc cổ xưa: Cổng làng, thủy đình, đền, đình, chùa, miếu, chợ, cầu đá, nhà cổ, giếng, bia hạ mã… đều có tuổi thọ khoảng 200 năm. Trong đó đình và chùa Nôm (Linh Thông cổ tự) được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia.

Làng Nôm có nhiều hồ, ao luôn trong xanh vì có mạch liên kết với sông Nguyệt Đức. Theo các cụ, Làng Nôm thịnh về phong thủy, lấy nguồn nước làm trọng, những mái nhà ở, nhà thờ, nhà từ đường đều quay mặt ra hồ, ao. Dù bây giờ làng chỉ còn hơn chục ngôi nhà cổ nguyên vẹn, nhưng những ngôi nhà đã sửa sang lại theo nếp cũ. Dường như từ xưa, khi dựng nhà các cụ đã tính toán rất kỹ, nhà ở từng khu vực đều phải theo hướng để có bóng mát về mùa hè và ấm áp về mùa đông. Trong làng hiện nay có 7 nhà thờ tổ của 7 dòng họ lớn: Tạ, Phùng, Đan, Đỗ, Lê, Nguyễn…

Làng Nôm có hội vào ngày 12 tháng Giêng, là ngày con cháu của các dòng họ ở nhiều nơi, kể cả ở nước ngoài đều tề tựu về đông đủ. Theo đó còn nhiều hội, nhiều tục lệ mà mọi người đều theo.

Trong thời buổi kinh tế thị trường hiện nay, ở Đồng bằng Bắc Bộ, nơi “thứ nhất kinh kỳ thứ nhì phố Hiến” vẫn có một làng quê yên ả, nơi lưu dấu những cảnh quan, những kiến trúc, những phong tục tập quán thuần Việt cổ, đấy là Làng Nôm.

(Theo Baoanhdatmui.vn)