Văn hóa 15:30, 12/02/2024 GMT+7

BPO - Trong tiết trời ngập tràn nắng vàng ở vùng đất phương Nam, chỉ có sự rực rỡ của sắc mai mới làm nên cái tết hợp nhãn. Toát lên sự kiêu sa, rực rỡ, hoa mai là biểu tượng của sự khởi đầu một năm hoàn hảo nhất. Vẫn mang ý nghĩa cho lời chúc năm mới nhiều may mắn, phát tài và hạnh phúc nhưng hiện nay, thú chơi mai đã khác xưa. Để đáp ứng một bộ phận khách hàng có thú chơi mai độc, lạ, tại phường Minh Long, thị xã Chơn Thành, tỉnh Bình Phước đã có một vườn mai khẳng định được lối đi riêng. Mai bonsai với thế, dáng độc, lạ được điểm tô bởi sự thanh tao, khoáng đạt của sắc vàng đang làm nên sức hấp dẫn mới...

Tìm sự độc, lạ

Hơn 5 năm chính thức chơi mai chuyên nghiệp, anh Nguyễn Minh Thiện ở khu phố 5, phường Minh Long, thị xã Chơn Thành không phải là người chơi thâm niên, càng không dám “múa rìu qua mắt thợ” để tự tin nói rằng, bản thân có nhiều kinh nghiệm về mai. Nhưng với niềm đam mê, anh dốc hết vốn đầu tư trồng gần 200 cây mai bonsai với đủ dáng, thế, trong đó nhiều cây từ 50 đến gần 100 tuổi được anh “thỉnh” về đủ để khẳng định, trên con đường chinh phục mai bonsai, anh Thiện có bước đi ban đầu đáng ngưỡng mộ.

Mở đường cho việc tuyển mai, anh Thiện không tiếc công sức về các tỉnh miền Tây “săn” được "nàng” gần 100 tuổi với giá hơn 500 triệu đồng

Anh Rạng tỉa tót cho mai từng chút, từng chút

Bén duyên với mai từ khá lâu và khi xác định gắn bó dài lâu, anh Thiện đã chọn phong cách bonsai chuyên nghiệp. Trong quá trình theo đuổi nghề, anh nhận ra ngoài đam mê thì để “nuôi” và lan tỏa vẻ đẹp của mai bonsai cần có vốn lớn. Cây thấp nhất trong vườn của anh cũng có giá vài chục triệu đồng, còn những cây cao tuổi anh kỳ công mang về từ các tỉnh miền Tây, chắc chắn giá không dưới 500 triệu đồng/cây. Hơn thế, chăm mai bonsai không chỉ rành về kỹ thuật mà còn cần có năng khiếu nghệ thuật, sự sáng tạo. Cây càng độc, lạ, mang ý nghĩa thì càng khẳng định đẳng cấp của người chơi. Vì nhiều lẽ như thế, chơi mai bonsai không chỉ cần sự nhiệt tình, đam mê... “Ngoài săn tìm dáng, thế mai như ý thì việc chăm sóc cũng đòi hỏi sự tỉ mẩn không kém, người trồng phải “ăn, ngủ” cùng mai” - anh Thiện chia sẻ.

Tạo dáng đổ cho mai bonsai

Tạo dáng bay cho mai bonsai

Trong quá trình làm nghề, anh Thiện có cơ duyên gặp nghệ nhân Trần Quốc Rạng, quê Chợ Lách, tỉnh Bến Tre và đồng hành với anh từ nhiều năm qua. Anh Rạng ở huyện chăm mai từ khi mới lên 10 tuổi và nay đã có thâm niên hơn 30 năm trong nghề. Nhìn cây mai thô, anh Rạng tưởng tượng ngay ra việc tạo dáng gì để cây đẹp nhất, phát huy nhiều ưu điểm nhất có thể... “Tựu trung, bonsai có 3 thế chính là trụ, bay và đổ. Nhưng thực tế, các thế bonsai rất đa dạng, phụ thuộc cây ban đầu sau đó mới uốn nắn theo ý mình. Bên cạnh đó, các dáng mai vàng bonsai còn có nhiều kiểu nghệ thuật độc đáo theo ý đồ nghệ nhân và sự tưởng tượng của người thưởng thức” - anh Rạng cho biết.

Cho sắc xuân thêm rực rỡ

Đã là nét văn hóa nên mỗi dịp tết đến, xuân về, trong mỗi gia đình người dân Nam Bộ đều chuẩn bị ít nhất một cây hoặc một nhành mai như thể hiện sự cầu mong may mắn, thịnh vượng cho một năm mới an vui, hạnh phúc. Ngoài tô điểm cho ngày tết thêm đặc biệt và tạo không khí ấm áp, tươi vui thì hoa mai còn được biết đến như một món quà quý làm sang khung cảnh mà nó hiện diện. Vì vậy, gia chủ hay tại các cơ quan, công sở, doanh nghiệp đều đặt mai ở nơi trang trọng nhất để ai đến chúc tết đều dễ dàng thưởng lãm.

Anh Thiện vui vẻ cho hay: Chính sự sang trọng, thể hiện đẳng cấp của mai bonsai nên các đơn vị, doanh nghiệp hoặc những gia đình khá giả đều muốn sở hữu. Nắm được tâm lý này nên nhiều năm qua, tôi không quản thời gian, công sức đi lùng mai với tiêu chí đẹp và độc. Nếu điều kiện kinh tế khá giả thì khách hàng mua luôn cây. Nhưng với mai bonsai đẹp thường có giá cao nên đa số khách hàng chọn phương án thuê để vừa có mai đẹp chưng vừa không phải chi phí quá tốn kém, hết tết lại không phải lo khâu dưỡng, “nhất cử lưỡng tiện”.

Tác giả nghe nghệ nhân Trần Quốc Rạng truyền đạt cách chăm sóc mai bonsai

Nếu hoa mai xưa thường 5 cánh tròn đầy, khép kín với ý nghĩa tượng trưng cho ngũ hành: Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ, thì hiện nay trên thị trường khá đa dạng từ 5, 7, 9 đến 12, 14, 18, 24 cánh, thậm chí 48 cánh... Vườn mai của anh Thiện hiện có rất nhiều loại và đang ưu tiên trồng mai cho hoa to, dày, nhiều cánh như mai Thủ Đức, Phú Tân, Bình Lợi. Theo anh Rạng, để tạo được cánh mai vàng đạt chuẩn chơi trong 3 ngày tết, suốt 362 ngày còn lại anh phải chăm chút từng chiếc lá mai. Hầu như lúc nào anh cũng có mặt trên vườn để tưới hoặc tỉa cây, phát hiện bệnh hại sớm nhằm kịp thời có biện pháp xử lý...

Những cây hoa mai vàng bonsai đẹp mà anh Thiện đang sở hữu được chăm chút như con thơ để hao nở đúng ngày tết

Mặc dù thị trường năm nay có nhiều biến động do kinh tế khó khăn nhưng không ảnh hưởng quá nhiều đến việc bán hoặc thuê mai bonsai của anh Thiện. Theo anh, vườn mai bonsai vẫn chưa đủ cung cấp cho  thị trường. “Tuy chi phí đầu vào tăng cao nên lợi nhuận thu về không nhiều nhưng bù lại tôi được thỏa đam mê nên vẫn rất thích đầu tư cho mai bonsai” - anh Thiện bày tỏ.

Chính từ thú vui dành cho mai bonsai mà bao nhiêu tiền bạc, công sức và thanh xuân, anh Thiện đã dốc hết vào đó

Mai luôn được yêu thích bởi vừa mang vẻ đẹp thanh thoát, bình dị vừa ẩn chứa nét kiêu sa và có sức sống mãnh liệt. Đằng sau vẻ xù xì, khắc nghiệt khi bị lặt hết lá, chỉ thời gian ngắn cây đã bung chồi, nảy lộc, báo hiệu xuân về. Hình ảnh mai vàng từ ngàn xưa được cổ nhân lưu dấu trên nhiều loại hình nghệ thuật thơ, ca, nhạc, họa... thì đến nay, mai vẫn để lại ấn tượng khó phai. Đặc biệt, trên dòng bonsai, mai vàng càng lung linh, rực rỡ và trường tồn với thời gian.