Chính trị 05:39, 09/08/2024 GMT+7

(Tiếp theo và hết)

Báo chí cổ vũ việc “Pháp luật phải thẳng tay trừng trị những kẻ bất liêm, bất kỳ kẻ ấy ở địa vị nào, làm nghề nghiệp gì”. Nhìn lại từ đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ XIII đến nay, mới hơn 3 năm, có gần 100 đảng viên, cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý bị thi hành kỷ luật; trong đó, có 7 ủy viên Bộ Chính trị, nhiều ủy viên Trung ương Đảng đương nhiệm và cả những cán bộ còn rất trẻ. Và, còn bao nhiêu tên trộm nữa đang “trộm cắp của công một cách “đường hoàng”, một cách có ngăn nắp và đã trộm cắp nhiều lần” mà chưa bị phát giác và trừng trị, như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng đau đáu hỏi. Đồng thời, báo chí giám sát đội ngũ cán bộ thanh tra, tư pháp “phụng công thủ pháp”, “chí công vô tư, không thiên vị, không thành kiến”, theo yêu cầu của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Không thể để tồn tại tình trạng những người bảo vệ pháp luật lại là những người thiếu đạo đức. Không thể lấy sự phi đạo đức để giữ gìn và phát triển đạo đức. Cảnh báo việc giao quyền lực, ở đây là quyền lực pháp luật cho người không có đạo đức, nó giống như thả rông thú dữ vào xã hội. Đồng thời, tham gia xây dựng cơ chế giám sát, khuyến khích nhân dân tích cực thực hiện vai trò giám sát của mình theo luật định.

Do đó, báo chí tham gia kiểm soát và xử lý những bất minh, bất chính về lợi ích và thu nhập, liên quan tới lợi ích nhóm tiêu cực, thân hữu, tư duy nhiệm kỳ thiển lậu gây tổn hại cho xã hội cả về kinh tế, chính trị và pháp luật. Nghiên cứu, tuyên truyền kỷ luật của Đảng về đạo đức theo hướng nghiêm minh, bình đẳng, kết hợp chặt chẽ với hoàn thiện và thực thi pháp luật bảo đảm thượng tôn pháp luật, dân chủ và văn minh. Đạo đức bị méo mó mọi thứ đều bị bẻ cong, không có đạo đức mọi thứ trở thành hoang dã, thậm chí man rợ.

Báo chí góp phần nâng cao trình độ dân trí, nhất là dân quyền. Bởi, “quan tham bởi vì dân dại. Nếu dân hiểu biết, không chịu đút lót thì “quan” dù không liêm, cũng phải hóa ra liêm”. Nếu nhân dân không am hiểu luật pháp thì họ không thực hiện được quyền kiểm soát của mình mà còn dễ bị “quan tham” lợi dụng, o ép và khống chế. Báo chí góp phần không chỉ cổ vũ và bảo vệ nhân dân khéo dùng quyền làm chủ, quyền kiểm soát của mình để giúp đảng viên, cán bộ thực hành đạo đức mà cần là nơi để nhân dân bày tỏ ý chí và nguyện vọng của mình về xây dựng cơ chế kiểm soát đội ngũ đảng viên, cán bộ trong các tổ chức, cơ quan trong hệ thống chính trị thực hành đạo đức theo luật định.

Báo chí góp phần khẳng định, phải dựa vào nhân dân, cổ vũ nhân dân, để “sửa chữa cán bộ và tổ chức ta”. Nhất định “đứa con nòi của giai cấp lao động”, Nhà nước và cả hệ thống chính trị nước nhà không ngừng tin tưởng và bảo vệ vô điều kiện để nhân dân giám sát, kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, cùng dọn dẹp những ung nhọt, sâu bọ trong đội ngũ đảng viên, cán bộ. Tức là không ngừng “gây nên một cuộc vận động trong công nông chống trộm cắp; làm cho lũ trộm cắp “đường hoàng” cũng như trộm cắp kín đáo - không sống còn được”, “gây quanh chúng một không khí công chúng công phẫn và tẩy chay về mặt đạo đức. Phải không còn một ai vỗ vai gượng nhẹ với chúng nữa”. Ở đây, nhà báo phải giữ dũng khí, gìn tâm sáng của mình, dùng ngòi bút để “phò chính, trừ tà”, như Chủ tịch Hồ Chí Minh mong và làm hơn 77 năm trước!

Báo chí góp phần sửa sang cơ chế kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ để nhân dân giám sát mọi cán bộ, đảng viên, ở tất cả các cấp, thực hiện Điều lệ Đảng, pháp luật của Nhà nước từ thực thi công vụ tới cuộc sống, ở mọi nơi, mọi ngành… Bảo vệ dân để không ai còn sợ bất cứ cán bộ nào cả gan đe dọa hay trả thù. Vừa qua, rất nhiều vụ việc tiêu cực do nhân dân và công luận phát hiện. Theo đó, các tổ chức đảng, cơ quan bảo vệ pháp luật xử lý nhưng kỳ thực vẫn chưa xứng đáng với sức mạnh của nhân dân!

Báo chí cần góp tiếng nói mạnh mẽ và dũng cảm, quyết không thể lùi bước và quyết không thể không làm: Nếu để bê trễ hay xem nhẹ, dung túng cho bất đạo, bất đức thì Đảng sẽ mất tín nhiệm với nhân dân. Nên nhớ, nếu “nói mà không làm” thì nhất định nhân dân sẽ “bắt đầu tự hỏi rằng không biết thực ra chúng ta là những người đứng đắn hay là những kẻ lừa phỉnh”, như Chủ tịch Hồ Chí Minh nghiêm khắc cảnh báo.

Bất cứ đảng viên, cán bộ nào giữ trọng trách trước dân, phải thực thi nghiêm các quy định về nêu gương, về chuẩn mực đạo đức. Đó là liêm sỉ, là trách nhiệm chính trị và là thước đo phẩm giá cá nhân.

Thứ ba, báo chí tự chỉnh đốn mình trong việc nghiên cứu, tuyên truyền về đạo đức. 

Đó là thách thức rất nan giải từ bên trong của báo chí và những người làm báo nước nhà, đòi hỏi phải được chỉnh đốn theo vị thế, chức năng và nhiệm vụ của mỗi tờ báo và cơ quan truyền thông bằng đạo đức và trên nền tảng đạo đức, thực sự xứng tầm là người tuyên truyền tập thể, người cổ động tập thể và người tổ chức tập thể về đạo đức và thực hành đạo đức.

Theo đó, ban lãnh đạo mỗi cơ quan báo chí trước hết tự mình nâng cao đạo đức, rộng ra là đạo đức nghề nghiệp của mỗi nhà báo. Xét tổng thể, phòng ngừa sự sa sút, thoái hóa đạo đức trong chính đội ngũ nhà báo. Nói cách khác, phải xây dựng đội ngũ những nhà báo thật sự đạo đức, giỏi nghề, với trách nhiệm chính trị, trách nhiệm nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội xứng đáng để nghiên cứu và tác nghiệp về đạo đức. Vì, “một tờ báo không được đại đa số (dân chúng) ham chuộng thì không xứng đáng là một tờ báo”, “ngòi bút của các bạn cũng là những vũ khí sắc bén trong sự nghiệp phò chính, trừ tà”, “cho nên phải có tính chất quần chúng và tinh thần chiến đấu”, như Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn.

Các cấp ủy lấy việc giáo dục đạo đức thực hành và tổ chức thực hành đạo đức trước hết trong cấp ủy làm khâu then chốt, bảo đảm tòa soạn sống và hành động một cách đạo đức, khắc phục tình trạng đạo đức xuống cấp; lường trước, ngăn chặn và tẩy trừ những suy nghĩ và hành động phi đạo đức, bảo đảm tất cả người làm báo là những người có đạo đức tốt.

Và theo đó, mỗi tổ chức đảng, từng cơ quan báo chí phải là một môi trường đạo đức trong sạch, văn minh, hiện đại và mẫu mực về văn hóa. Nhắc lại một lần nữa lời của cổ nhân: Đạo đức ở tất cả quốc gia là sản phẩm của pháp luật và chính quyền, nhưng xin được bổ sung: là sản phẩm của nhân dân. Là diễn đàn của nhân dân, tạo nên dư luận xã hội, mỗi đảng viên, phóng viên, biên tập viên nêu gương bồi đắp và phát triển đạo đức - cơ sở vững chắc góp phần phát triển đạo đức của Đảng và trong Đảng - hiện nay và tương lai, xứng đáng làm tròn vị thế người dẫn dắt dư luận xã hội trên phương diện này.

Đến lượt mình, mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết đội ngũ cán bộ chủ chốt trong tổ chức đảng của các cơ quan báo chí phải thực sự nêu gương về đạo đức thực hành và thực hành đạo đức. Trước hết, người đứng đầu cấp ủy, cơ quan báo chí phải là tấm gương mẫu mực về đạo đức, phẩm hạnh, nhân cách và chịu trách nhiệm trước nhất về đạo đức của đảng viên ở đơn vị, cơ quan mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: Tự mình phải chính trước mới giúp người khác chính. Người làm báo có đạo đức mới có thể nói về đạo đức trên báo chí một cách đường hoàng, công minh, chính trực. Theo đó, những người làm báo phải luôn tự mình nghiêm cẩn, tự nâng mình rèn đức toàn diện, xứng tài sáng đức, để thực sự là người dẫn dắt xã hội trên công luận về đạo đức.

Có lẽ tới lúc, từng nhà báo dũng cảm thử tự hỏi, nếu mỗi người không lo cho đạo đức ở đời thì tất xã hội bị nhiễu loạn; trông rộng ra quốc gia xã tắc, nếu mọi cấp, mọi ngành, hễ buông lơi trách nhiệm đối với sức mạnh và uy tín nước nhà, địa vị và uy tín của quốc gia, thì danh dự và vị thế cá nhân mỗi người liệu có còn không thì chắc chắn mỗi người làm báo sẽ tìm thấy sự sâu rộng hơn trách nhiệm chính trị, trách nhiệm nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội của chính mình trong việc giữ gìn đạo đức, để xứng đáng tuyên truyền, cổ động và tổ chức về đạo đức trên công luận và trước xã hội.

Chỉ có tối thiểu như thế, mỗi tờ báo và tạp chí mới thật sự làm tròn sứ mệnh cao cả không chỉ là nơi nhân dân nói mà còn phải là nơi nói tiếng nói phụng sự nhân dân, phục vụ cách mạng, trong cuộc chỉnh đốn, gìn giữ và phát triển đạo đức trước hết trong Đảng hiện nay. Nghĩa là, phải nắm thật vững “quyền tự do tư tưởng”, “quyền tự do phục tùng chân lý. Chân lý là cái gì có lợi cho Tổ quốc, cho nhân dân. Cái gì trái với lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân tức là không phải chân lý”, trong tác nghiệp báo chí, không để “kẻ địch chú ý”, “kẻ thù lợi dụng”, như Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn. Và, mỗi người làm báo mới thực sự xứng đáng tiên phong trên lĩnh vực tư tưởng, xây dựng và phát triển lòng tin, uy tín đối với công chúng về đạo đức, nâng cao uy tín của cá nhân, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của nền báo chí trước Đảng, nhân dân, xã hội và đồng nghiệp quốc tế.

Nói khái lược, bản lĩnh chính trị, bản lĩnh chuyên môn và bản lĩnh nghề nghiệp là 3 trụ cột phát triển sức mạnh và trách nhiệm của báo chí trên phương diện khó khăn này.

Nhớ lại cách đây 5 năm, ngày 26-7-2019, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Đây là yêu cầu của cách mạng, tình cảm của nhân dân, mong muốn của Đảng ta. Phải khẳng định quyết tâm ấy. Còn trong chúng ta có ai dao động, ngập ngừng thì tự giác báo cáo, xin tự thôi đi. Phải quyết tâm như thế và truyền tinh thần này xuống dưới… Càng che giấu càng mất uy tín”⁽¹⁾.

Đó là trọng trách của các cấp ủy, phẩm giá của mỗi đảng viên, cán bộ và từng tổ chức trong hệ thống chính trị.

Đó là điều tự răn, là phương châm tu dưỡng và hành xử của báo chí về đạo đức chính trị, đạo đức nghề nghiệp và đạo đức xã hội, trong cuộc chỉnh đốn, gìn giữ, cổ vũ và thực hành đạo đức hiện nay. Và, là thước đo sự trưởng thành về trách nhiệm, sức mạnh, sứ mệnh và danh dự của báo chí trước nhân dân, trước Tổ quốc, trước Đảng và chế độ ta, ngày càng xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, nhân dân.