Chính trị 10:25, 22/06/2023 GMT+7

Một ngày tháng 6-2019, tôi thấy mình có tên trong danh sách đi tập huấn nghiệp vụ tại VOH - Đài Tiếng nói Nhân dân TP. Hồ Chí Minh, cụ thể là học kỹ năng dẫn chương trình phát thanh và kỹ năng của người làm phát thanh hiện đại. Suy nghĩ của tôi lúc đó là… hoang mang!.

Khi cái đầu là “máy chạy chữ”

Trước năm 2020, tôi là biên tập viên kiêm phát thanh viên các chương trình thu qua vệ tinh của BPTV. 17 năm, công việc của tôi là biên dịch các chương trình tiếng Anh, rồi thể hiện trên sóng phát thanh, truyền hình. 

Có lẽ nhiều người sẽ thắc mắc, đã làm truyền hình, giờ làm phát thanh, có gì mà khó? Mới đầu, tôi cũng nghĩ như vậy, tôi cũng tự tin chẳng kém khi nghĩ “có gì đâu mà khó”. 

Vậy mà khi được học, tiếp cận với kỹ năng làm “host” của radio, kỹ năng làm phát thanh hiện đại, kỹ năng thể hiện chương trình phát thanh, nhất là khi thực sự tiếp cận công việc của người dẫn chương trình trên sóng phát thanh, tôi mới “vỡ” ra: Mỗi một lĩnh vực sẽ có những vất vả, khó khăn riêng, sẽ chẳng bao giờ có thể so sánh được.

Biên tập viên Bích Thủy (bìa phải) cùng đồng nghiệp và khách mời trong chương trình phát thanh trực tiếp Chuyện thị trường

Phát thanh viên dẫn chương trình truyền hình là người đại diện cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, đại diện cho “nhà đài” chuyển tải các sản phẩm báo chí đến với công chúng. Tiêu chí cơ bản họ cần đáp ứng là có ngoại hình đẹp, gương mặt “ăn hình”, giọng đọc rõ ràng, phát âm “tròn vành, rõ chữ”. Lợi thế khi thể hiện chương trình là họ có sự hỗ trợ của máy chạy chữ.

Còn khi làm người dẫn chương trình của phát thanh trực tiếp, cái đầu mình chính là “máy chạy chữ”. Tất cả nội dung của chương trình đều phải nằm trong đầu. Người dẫn chương trình cũng cần có “cả kho ngôn ngữ” sẵn trong đầu để chuyển tải đến thính giả một cách dễ hiểu, dễ nghe và duyên dáng nhất. Mặc dù không đòi hỏi tiêu chí về ngoại hình nhưng người dẫn chương trình phát thanh phải đáp ứng về giọng nói, đó là dễ nghe, tạo thiện cảm, phải biết tương tác với thính giả, biết đặt câu hỏi với khách mời… và phải biết làm chủ để dẫn dắt chương trình đi đúng nội dung. Nếu có sai sót, sẽ không có cơ hội sửa sai và phải làm chủ thời gian, không để chương trình diễn ra quá thời lượng cho phép. 

Đó chỉ là những điều cơ bản, chưa phải là tất cả, nhưng khiến tôi hoang mang và cảm thấy nản. Tuy nhiên, khi làm phát thanh một thời gian, tôi nhận thấy mình thật may mắn. Nếu không có khóa học thêm đó, tôi không biết dẫn chương trình phát thanh ngày càng mê hoặc mình đến vậy! Mỗi ngày được lên sóng, chỉ cần cất câu chào: “Bích Thủy xin chào quý thính giả, quý vị đang nghe FM 89,4 MHz”, là tôi lại cảm thấy trong lòng đầy cảm xúc. 

…và dấn thân với nghề

Lần đầu tôi được tiếp cận công việc của một người dẫn chương trình phát thanh là khi được tham gia vào ê-kíp chương trình: “Bình Phước chào ngày mới”, nay là “Bình Phước buổi sáng”, bắt đầu lúc 6 giờ hằng ngày. Kịch bản đầu tiên tôi viết - mà giờ đây tôi cũng chưa một lần có can đảm đọc lại - là tập hợp những câu chuyện đa sắc màu trong tuần. Và lần đầu tiên lên sóng FM 89,4 MHz của tôi là thể hiện kịch bản này cùng với anh đồng nghiệp rất thân thương và vui tính Hoài Duy. 

Sau khi anh Hoài Duy vất vả hỗ trợ, sửa lỗi kịch bản cho tôi, cũng như “cài cắm” các câu từ để tôi có thể chuyển tải được trôi chảy ý tứ trong kịch bản, tôi cũng đã hoàn thành nhiệm vụ của mình sau vài tiếng đồng hồ… Đến giờ, đó là kỷ niệm khó có thể quên, khi tôi cảm nhận được mình đã bất lực như thế nào khi muốn sắp xếp câu chữ trong đầu trôi chảy nhất...

Sau khi chương trình phát sóng, tôi nhận được tin nhắn đến từ vị “thuyền trưởng” của BPTV: “Giọng Thủy nghe rất dễ chịu, cố gắng phát huy nha!”. Có lẽ tin nhắn đó đã giúp tôi xóa đi nỗi sợ hãi và thay đổi định hướng con đường tương lai của tôi sau này, giúp tôi càng đam mê hơn với nghề. 

Một kỷ niệm khác tôi cũng không bao giờ quên - lần lên sóng trực tiếp đầu tiên. Khi đó, tôi làm MC trong chương trình ca cổ của đồng nghiệp Lâm Hữu Tặng. Khi nhận được tin nhắn của quản lý phòng về việc chuẩn bị để chiều lên sóng trực tiếp phát thanh, tôi vừa mừng vừa lo, vì đây là sóng phát trực tiếp, lại có cả livestream. Tuy nhiên, lần này cảm xúc không còn ngổn ngang như lần trước. Nhớ lại tin nhắn động viên ngày đó, tôi tự dặn mình phải làm thật tốt, vì cơ hội thể hiện mình sẽ khó có lần thứ hai nếu thất bại.

Đó là hai trong số những cơ hội chuyển đổi việc làm, đã trở thành những kỷ niệm sâu sắc nhất mà tôi vẫn thường xuyên kể lại cho bạn bè nghe, cũng để cảm thấy mình thật may mắn. Không chỉ may mắn vì được trao cơ hội trong lĩnh vực làm việc mới, mà tôi và các bạn đồng nghiệp còn được tham gia rất nhiều lớp đào tạo về kỹ năng làm phát thanh hiện đại... Người ta thường sợ thay đổi, nhưng thay đổi rồi mới thấy cơ hội mới còn tuyệt vời hơn những gì mình đã đi qua, chỉ cần phấn đấu làm tốt nhất khả năng của mình. Vì vậy, khi có cơ hội, đừng ngại thay đổi!

Thời gian trôi đi, đến bây giờ, trước khi lên sóng mỗi ngày và xướng câu chào: “Xin chào quý thính giả đang nghe FM 89,4 MHz của Đài Phát thanh - Truyền hình và Báo Bình Phước”, tôi vẫn luôn nghĩ phải đem những câu chuyện thú vị, hấp dẫn đến với thính giả của FM 89,4 MHz, phải luôn nỗ lực để thính giả không rời xa làn sóng của BPTV. Tôi cũng luôn tự “thắp” lên ngọn lửa đam mê cho chính mình với làn sóng FM 89,4 MHz, để mỗi ngày lên sóng đều là những niềm vui. 

Yêu thích và đam mê biết mấy FM 89,4 MHz!

Bích Thủy

Phòng Văn nghệ - Giải trí - Quốc tế BPTV