Chính trị 05:00, 15/12/2021 GMT+7

(Tiếp theo kỳ trước)

Cơ chế để cá nhân người đứng đầu chính quyền phát huy đầy đủ vai trò, trách nhiệm trước cấp ủy  cùng cấp

Để giải quyết tốt mối quan hệ giữa lãnh đạo tập thể và trách nhiệm cá nhân người đứng đầu chính quyền, đáp ứng yêu cầu của tình hình, nhiệm vụ của công cuộc đổi mới trong giai đoạn hiện nay trên địa bàn tỉnh, trước hết là người đứng đầu phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, có năng lực nổi trội, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Đồng thời, phải là người thực sự tiên phong, gương mẫu, dám hành động, đương đầu với khó khăn, thử thách vì lợi ích chung của tập thể, cơ quan, đơn vị và địa phương; biết quy tụ hạt nhân đoàn kết bảo đảm vừa giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng vừa phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền, cơ quan, đơn vị và địa phương...

Các tổ chức cơ sở đảng, đảng ủy các cấp trên địa bàn tỉnh phải có chiến lược cụ thể, từng bước xây dựng đội ngũ cán bộ có tâm, có tầm, luôn biết đặt lợi ích của tập thể lên trên hết như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy, muốn làm cách mệnh, muốn làm nên sự nghiệp thì người cách mạng phải “dĩ công vi thượng”, “phải đặt việc công, việc dân, việc nước, việc Đảng lên trên hết”. Đồng thời, phải xây dựng quy định về thẩm quyền của người đứng đầu trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ; để người đứng đầu thực hiện tốt quy định về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ; chống chạy chức, chạy quyền; xử lý nghiêm minh, đồng bộ kỷ luật đảng, kỷ luật hành chính và xử lý bằng pháp luật đối với cán bộ có vi phạm kể cả khi đã chuyển công tác hoặc nghỉ hưu; kiên quyết phòng, chống các biểu hiện bè phái, “lợi ích nhóm” và lợi dụng các phương tiện thông tin đại chúng để xuyên tạc sự thật, kích động, gây rối, chia rẽ làm mất đoàn kết nội bộ. Từ thực tiễn của tỉnh rút ra một số bài học kinh nghiệm và giải pháp thực hiện như sau:

Nhận thức đúng và đầy đủ về mối quan hệ giữa lãnh đạo tập thể và  trách nhiệm cá nhân người đứng đầu chính quyền

Lãnh đạo tập thể là yêu cầu của nguyên tắc tập trung dân chủ, là cách để phát huy dân chủ, phải đặc biệt coi trọng sự đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động trong Đảng để bảo đảm các quyết định được xem xét toàn diện, chính xác; là nguyên tắc để bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng. Xa rời chế độ lãnh đạo tập thể là xa rời nguyên tắc tập trung dân chủ, nhất định sẽ dẫn đến sai lầm, mất đoàn kết và từ bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, do đó phải kiên trì lãnh đạo tập thể. Trách nhiệm cá nhân người đứng đầu chính quyền là một yêu cầu của nguyên tắc tập trung dân chủ, không chỉ là trách nhiệm thực hiện các quyết định của lãnh đạo tập thể mà còn là trách nhiệm, thẩm quyền của người đứng đầu ngay trong quá trình thảo luận ra quyết định của lãnh đạo tập thể, điều này không chỉ thể hiện tính tập trung mà còn là biểu hiện của dân chủ. Nếu chỉ nhấn mạnh lãnh đạo tập thể thì dẫn đến việc xem nhẹ trách nhiệm cá nhân người đứng đầu; nhưng nếu đề cao quá mức vai trò, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu thì dễ dẫn đến độc đoán, chủ quan. Nhận thức phù hợp nhất là vừa bảo đảm lãnh đạo tập thể đối với những vấn đề quan trọng, then chốt của cơ quan, địa phương vừa mạnh dạn đổi mới, tăng cường phân quyền và nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ.

Đổi mới mạnh mẽ phân cấp, phân quyền, ủy quyền, giao trách nhiệm cho người đứng đầu chính quyền, đặc biệt là trong công tác  cán bộ

Thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý từ tỉnh tới các địa phương, giữa cấp trên và cấp dưới, gắn quyền hạn với trách nhiệm, phải thấm nhuần sâu sắc quan điểm công tác cán bộ là nhiệm vụ “then chốt” của công tác xây dựng Đảng có liên quan đến sự sống còn của Đảng và vận mệnh của chế độ; phải luôn xác định cán bộ là cái gốc của mọi công việc, là nhân tố quyết định sự thành bại, tồn vong của cách mạng. Có kế hoạch định kỳ rà soát, bổ sung, quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của các đơn vị, địa phương theo hướng đề cao thẩm quyền, trách nhiệm người đứng đầu chính quyền trong thực thi chức trách, nhiệm vụ và đề cao trách nhiệm giải trình. Đồng thời, bảo đảm vai trò lãnh đạo của tập thể cấp ủy, tức là giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng trong thực hiện các nhiệm vụ.

Xây dựng thể chế quy định rõ trách nhiệm của tập thể lãnh đạo và trách nhiệm cá nhân người đứng đầu

Ban hành quy chế làm việc, quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn của tập thể cấp ủy và từng cấp ủy viên, cũng như quy định các mối quan hệ giữa cấp ủy với chính quyền và các đoàn thể chính trị - xã hội, bảo đảm sự lãnh đạo tập trung thống nhất của Đảng trong mọi lĩnh vực công tác nhằm thực hiện đầy đủ nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, bảo đảm vai trò lãnh đạo tập thể của cấp ủy, phát huy tốt trách nhiệm cá nhân cấp ủy viên, nhất là người đứng đầu chính quyền và giải quyết tốt các mối quan hệ công tác. Xây dựng và thực hiện tốt quy chế làm việc của cấp ủy là việc làm quan trọng, có ý nghĩa quyết định đối với việc giải quyết đúng mối quan hệ giữa lãnh đạo tập thể và trách nhiệm cá nhân người đứng đầu chính quyền, vừa bảo đảm vai trò lãnh đạo tập thể của cấp ủy, vừa phát huy tốt trách nhiệm cá nhân người đứng đầu chính quyền. Đối với những việc mới, việc khó, việc phức tạp thì phải xác định đúng trọng tâm, trọng điểm, khâu cần đột phá tiến hành thí điểm, xin ý kiến chỉ đạo cấp trên vừa làm vừa rút kinh nghiệm tìm ra cách làm phù hợp, hiệu quả nhất để nhân rộng.

Xây dựng, hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực, ngăn ngừa sự lạm quyền của người đứng đầu trong thực thi chức trách, nhiệm vụ

Trao quyền và trách nhiệm lớn cho người đứng đầu chính quyền thì phải xây dựng được cơ chế kiểm soát quyền lực chặt chẽ, hiệu lực đối với người đứng đầu, bảo đảm quản lý, giám sát, đánh giá và ngăn chặn kịp thời người đứng đầu làm sai trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Thiết lập đồng bộ cơ chế kiểm soát quyền lực bên trong và bên ngoài. Bên trong cần bảo đảm hiệu lực kiểm soát của tập thể cấp ủy cùng cấp thông qua chế độ chất vấn và bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với người đứng đầu; cấp trên có quyền đình chỉ tư cách của người đứng đầu cấp dưới khi phát hiện sai phạm nghiêm trọng. Cơ quan, tổ chức cấp trên có cơ chế giám sát, kiểm tra thường xuyên trách nhiệm người đứng đầu bằng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch. Bên ngoài cần thiết lập cơ chế để nhân dân và báo chí giám sát người đứng đầu chính quyền thuận tiện, hiệu lực, kịp thời.

Xây dựng văn hóa, phong cách lãnh đạo theo đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình của cấp ủy, người đứng đầu

Đây là cơ sở nền tảng để xử lý đúng mối quan hệ giữa lãnh đạo tập thể và trách nhiệm cá nhân người đứng đầu. Chỉ khi xây dựng được một lề lối làm việc có văn hóa, phong cách lãnh đạo theo đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình của tập thể lãnh đạo, người đứng đầu thì mới giải quyết tốt mối quan hệ giữa lãnh đạo tập thể và trách nhiệm cá nhân người đứng đầu. Người đứng đầu phải gương mẫu, nghiêm chỉnh chấp hành các nguyên tắc công tác đảng và chỉ đạo của cấp trên; tự mình phải chịu trách nhiệm chính trong việc thực hiện chức trách của mình. Muốn vậy, trước hết tự bản thân người đứng đầu phải nghiêm khắc với bản thân, xác định rõ vai trò, vị trí của mình trước tập thể; rèn luyện năng lực nhìn nhận và đánh giá một cách khách quan, chính xác những đảng viên, cán bộ, nhân viên thuộc quyền trong cơ quan, đơn vị, địa phương, tránh tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm, nói không đi đôi với làm, không tuân thủ nguyên tắc của Đảng; quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cá nhân chủ nghĩa, cơ hội, thực dụng, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ; chưa nêu cao ý thức trách nhiệm trước tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương và nhân dân.

Nguyễn Hồng Trà

Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy