Chính trị 14:06, 29/04/2021 GMT+7

BPO - Lịch sử hơn 91 năm phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam đã ghi nhận những bước đột phá trong tư duy phát triển. Một trong những bước tiến to lớn về nhận thức và tư duy của Đảng đó là xác định rõ vai trò cũng như vị trí để đưa kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế. Cụ thể, bắt đầu từ Đại hội VI, Đảng đã đề ra đường lối đổi mới, với chủ trương đa dạng hóa các loại hình sở hữu, phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần từ mô hình kinh tế đơn thành phần là nhà nước. Cũng từ đại hội này, Đảng thừa nhận kinh tế thị trường là phương thức phát triển kinh tế năng động nhất mà nhân loại đã tìm ra, là sản phẩm của nền văn minh nhân loại, chứ không phải chỉ là sản phẩm riêng của chủ nghĩa tư bản. Có thể khẳng định rằng, đây là bước ngoặt về đổi mới tư duy của Đảng, mở đường cho đất nước phát triển, để người dân thực hiện quyền tự do kinh doanh.

Đến Đại hội VII, đặc biệt từ Hội nghị Trung ương 2, khóa VII (năm 1992), kinh tế tư nhân đã được coi trọng và khuyến khích phát triển “không hạn chế về quy mô và địa bàn hoạt động trong những lĩnh vực mà pháp luật không cấm”. Và kể từ đó, qua các kỳ đại hội, Đảng đã từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo thuận lợi để phát triển mạnh kinh tế tư nhân ở hầu hết các ngành và lĩnh vực. Đại hội IX của Đảng (năm 2001) khẳng định: “Kinh tế thị trường định hướng XHCN có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế; trong đó, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo; kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc”. Đồng thời, đại hội quyết định: “Khuyến khích phát triển kinh tế tư bản tư nhân rộng rãi trong những ngành, nghề sản xuất, kinh doanh mà pháp luật không cấm. Tạo môi trường kinh doanh thuận lợi về chính sách, pháp lý để kinh tế tư bản tư nhân phát triển trên những định hướng ưu tiên của Nhà nước, kể cả đầu tư ra nước ngoài; khuyến khích chuyển thành doanh nghiệp cổ phần, bán cổ phần cho người lao động, liên doanh, liên kết với nhau, với kinh tế tập thể và kinh tế nhà nước. Xây dựng quan hệ tốt giữa chủ doanh nghiệp và người lao động”.

Công nhân đang làm việc tại Nhà máy giết mổ, chế biến gà thịt CPV Food - Công ty TNHH CPV Food, huyện Chơn Thành - Ảnh minh họa: Thanh Mảng

Tại Đại hội X (năm 2006), Đảng có những khẳng định mới về vai trò của kinh tế tư nhân khi coi kinh tế tư nhân là bộ phận cấu thành không thể thiếu, có vị trí quan trọng đặc biệt và ý nghĩa chiến lược trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN); đồng thời, khuyến khích thành phần kinh tế này phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong những năm tiếp theo của công cuộc đổi mới đất nước. Tại Đại hội XI của Đảng (năm 2011), Đảng tiếp tục xác định phải hoàn thiện cơ chế, chính sách để phát triển mạnh kinh tế tư nhân trở thành một trong những động lực của nền kinh tế. Có thể thấy, quan niệm coi kinh tế tư nhân là “một trong những động lực của nền kinh tế” trong 2 kỳ Đại hội X và XI phản ánh bước tiến mới trong tư duy của Đảng về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam. Và tại Đại hội XII (năm 2016), trong văn kiện đại hội đã nhấn mạnh: “Hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, tạo thuận lợi phát triển mạnh kinh tế tư nhân ở hầu hết các ngành và lĩnh vực kinh tế, trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế”.   

Đến Đại hội XIII, Đảng khẳng định: “Kinh tế thị trường định hướng XHCN là mô hình kinh tế tổng quát của nước ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Đó là nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế, vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của kinh tế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền XHCN do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; bảo đảm định hướng XHCN vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước”. Như vậy, có thể khẳng định Ðại hội XIII của Ðảng, trên cơ sở tổng kết 35 năm đổi mới đất nước, nhất là từ Ðại hội IX (2001) đến nay; 10 năm (2011-2020) thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và hơn 3 năm thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 3-6-2017 của Hội nghị Trung ương 5 khóa XII, đã bổ sung, nâng tầm chủ trương, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp hoàn thiện và nâng cao chất lượng thể chế phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN đầy đủ, đồng bộ, hiện đại, hội nhập… Và đây cũng là khái niệm đầy đủ nhất, hoàn thiện nhất về kinh tế thị trường định hướng XHCN của nước ta.

Hiện nay, các doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng, có đóng góp quan trọng vào tốc độ tăng trưởng kinh tế địa phương, đất nước. Trong ảnh: Công ty Hạt Điều Vàng, xã Bù Nho, huyện Phú Riềng ứng dụng khoa học - công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị hạt điều - Ảnh: Ngân Hà

Và điều đặc biệt hơn nữa là tại Đại hội XIII, Đảng đã khẳng định trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN của nước ta, thì: “Kinh tế tư nhân được khuyến khích phát triển ở tất cả ngành, lĩnh vực mà pháp luật không cấm, nhất là trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, được hỗ trợ phát triển thành các công ty, tập đoàn kinh tế tư nhân mạnh, có sức cạnh tranh cao. Khuyến khích doanh nghiệp tư nhân hợp tác, liên kết với doanh nghiệp nhà nước, hợp tác xã, kinh tế hộ; phát triển các công ty cổ phần có sự tham gia rộng rãi của các chủ thể xã hội, nhất là người lao động…”. Đây là một chủ trương hoàn toàn đúng, một cách tư duy không những phù hợp với thực tế của đất nước, mà còn là động lực để Việt Nam hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới. Bởi lẽ, muốn phát triển kinh tế thị trường, cạnh tranh được trên thị trường quốc tế, thì trước hết cần phải xem trọng kinh tế tư nhân, nói đúng hơn là doanh nghiệp (DN) tư nhân. Thực tế ở Việt Nam từ nhiều thập niên trước đây cho thấy, kinh tế gia đình, cá thể tuy quan trọng nhưng chỉ có vai trò là giải quyết việc làm, ổn định đời sống, còn nền kinh tế muốn phát triển bứt phá vươn lên thì phải dựa vào DN tư nhân. Hơn nữa, hiện Việt Nam đã ký 12 hiệp định thương mại tự do (FTA), trong khi đó, DN tư nhân mới chỉ chiếm 10% GDP thì không cạnh tranh được với thế giới.

Vì vậy, để khu vực DN tư nhân phát triển nhanh, mạnh và bứt phá, tại Đại hội XIII, Đảng đã đề ra chủ trương là Nhà nước có chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển các mô hình kinh tế hợp tác, các hợp tác xã, DN nhỏ và vừa, kinh tế hộ, trang trại trong nông nghiệp. Khuyến khích DN tư nhân đổi mới, nâng cao trình độ công nghệ, phát triển nguồn nhân lực, mở rộng thị trường,… Cụ thể là, khuyến khích hình thành các tập đoàn kinh tế tư nhân đa sở hữu và tư nhân góp vốn vào các tập đoàn kinh tế nhà nước. Đồng thời, tăng cường liên kết giữa DN tư nhân và các loại hình DN khác và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, kiểm soát hoạt động của DN tư nhân. Qua đó, tiến tới xóa sự phân biệt đối xử giữa DN khu vực kinh tế tư nhân với loại hình DN khác. Đặc biệt là thúc đẩy DN tư nhân ứng dụng khoa học - công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Một điểm mới nổi bật nữa trong văn kiện Đại hội XIII là Đảng chú trọng vấn đề phát triển đội ngũ doanh nhân lớn mạnh về số lượng và chất lượng, có tinh thần cống hiến cho dân tộc, có chuẩn mực văn hóa, đạo đức tiến bộ và trình độ quản trị, kinh doanh giỏi. Và để đội ngũ doanh nhân thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của mình, Đảng, Nhà nước sẽ tạo môi trường, mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nhân cống hiến tài năng, kinh doanh lành mạnh; đặc biệt là tạo môi trường thuận lợi cho khởi nghiệp sáng tạo, phát triển sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, thực hiện tôn vinh, khen thưởng kịp thời những doanh nhân có nhiều đóng góp xứng đáng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cùng với đó là khuyến khích doanh nhân thực hiện trách nhiệm xã hội và tham gia phát triển xã hội.