2013 GMT+7

CƠ SỞ TÁI CHẾ PHẾ LIỆU CAO SU Ở XÃ PHÚ RIỀNG: Hủy hoại môi trường và sức khỏe của người dân

Thứ 7, 28/09/2013 | 07:41:00

Hàng đêm, hai chiếc lò lừng lững cao gần hai chục mét đốt sáng rực một góc trời để tái chế phế liệu cao su lấy dầu. Không khí ô nhiễm đặc quánh, khói bụi và nước thải xả trực tiếp ra môi trường. Vài ba ngày xe bồn lại vào vận chuyển dầu đi tiêu thụ. Người dân thôn Phú Hòa đêm đêm phải hít thở mùi đốt cao su khét lẹt. Nhà Chủ tịch UBND xã chỉ cách 1km, nhưng ông lại nghĩ cơ sở này... mua lốp xe cũ về tái chế thành lốp xe mới!

Phóng viên Báo Bình Phước điều tra theo phản ánh của cử tri xã Phú Riềng (Bù Gia Mập).

>> Xem Video

Lần thứ nhất tiếp cận, mới đến vành ngoài khuôn viên khu vực có máy móc, lò đốt, chúng tôi bị những công nhân làm thuê của cơ sở tái chế phế liệu từ cao su ở thôn Phú Hòa, xã Phú Riềng (gọi tắt là cơ sở) “đuổi thẳng cổ” vì lý do: “Không có chủ ở đây, ra ngoài, khi nào có ông chủ mới được vào”. Với đủ ngôn từ văng tục và gương mặt biểu lộ sự dữ tợn, đi cùng đàn chó sủa inh ỏi, các công nhân ở đây đã khống chế không cho chúng tôi lấy được bất kỳ hình ảnh, thông tin gì.

ĐUỔI HẾT... KỂ CẢ CÔNG AN

Lần thứ hai, sau khi có chỉ đạo của Chủ tịch UBND xã Phú Riềng, hai công an viên đã dẫn chúng tôi vào cơ sở. Khi vừa tới, không khí đặc quánh tỏa ra từ lò đốt, bể chứa và các thùng chứa dầu, xộc vào mũi khiến những vị “khách lạ” buốt lên tận óc. Đúng như nhân dân phản ánh, ban ngày cơ sở không hoạt động. Công nhân nghỉ ngơi và chỉ dọn dẹp. Không gian yên ắng và toàn bộ khu vực chìm trong không khí đậm mùi khét, ngổn ngang củi, rác và nước thải đen ngòm.

Nước thải cứ tự nhiên chảy thẳng ra ngoài, không qua giai đoạn xử lý

Bên phải sân từ ngoài vào có 7 thùng nhựa lớn được bọc đai cẩn thận, chắc chắn. Cách khoảng 15m, bên trái là hai lò đốt sừng sững. Một màu đen đặc bao phủ, trên mặt đất dầu loang lổ. Ở bên trên hai lò đốt là hai ống khói xỉa thẳng lên bầu trời.

CHỦ TỊCH UBND XÃ PHÚ RIỀNG:
“KHÔNG BIẾT ĐỐT ĐỂ LÀM GÌ”

Ông Toàn khẳng định: Vừa qua, do có sự cố kỹ thuật rò rỉ mới có chút mùi hôi, cơ sở đã khắc phục, hiện nay cơ sở chế biến không gây ô nhiễm.

Khi được hỏi cơ sở chế biến rác cao su để làm gì, xã có biết hoạt động của cơ sở này không, ông Toàn nói: “Không biết đốt để làm gì. Chỉ nghe là mua rác cao su, lốp xe về đốt để… tái chế thành lốp mới (!?). Nhà tôi cũng ở cách khoảng 1km nhưng không rõ, tôi cũng chưa vào đó bao giờ nên không biết”.

Phía sau hai lò đốt là 3 hồ chứa làm bằng bê tông, được che đậy sơ sài. Một công nhân mở tấm bạt che hồ chứa ra, chúng tôi ho sặc sụa và buốt tận óc vì mùi dầu bốc lên quá kinh khủng. Hồ chứa lộ thiên, dầu đầy sẽ tự động tràn ra ngoài. Bên cạnh đó là dòng nước thải đen đặc chảy trực tiếp ra vườn rẫy, tạo thành con rãnh nhỏ, rồi len xuống vùng thấp hơn.

Chúng tôi “tham quan” chưa đầy 5 phút, một công nhân bặm trợn ra vườn cao su gần đó điện thoại rồi lập tức quay trở lại chửi công nhân vừa mở nắp đậy hồ chứa dầu, sau đó quát tháo đuổi chúng tôi ra ngoài vì “không có ông chủ ở đây không ai được phép vào”. Một công an viên giải thích vào cơ sở “có lệnh của Chủ tịch UBND xã Phú Riềng”. Tuy nhiên, công nhân này vẫn điệp khúc không có ông chủ không ai được phép vào, công an cũng không được phép vào và mức độ hung hăng của công nhân trong cơ sở tăng dần, chúng tôi đành phải trở ra.

PHỤC KÍCH CẢNH ĐÊM ĐỐT CAO SU VÀ XE VẬN CHUYỂN DẦU

Nắm được quy luật hoạt động của lò, đúng 12 giờ đêm, chúng tôi tiếp cận cơ sở này. Dựng xe máy trong rẫy điều, 4 người chúng tôi dắt tay nhau đi trong màn đêm, không ánh trăng, lởm chởm đất đá. Vừa đi chúng tôi vừa “khen” chủ cơ sở này chọn vị trí rất thích hợp cho hoạt động của họ, dễ bảo đảm an toàn nhưng cũng thuận lợi cho chính họ vận chuyển. Vượt khoảng 2km xuyên qua rẫy vòng vèo, lên xuống, chúng tôi đến bên hông của cơ sở tái chế. Khối lửa đỏ rực từ vài kilômét cũng nhìn thấy, giờ đang bừng bừng trước mặt. Chúng tôi cảm nhận được sức nóng tỏa ra từ hai lò đốt trong khoảng cách 50m. Mùi khét đậm đặc.

Chiếc xe bồn chở dầu di chuyển ra khỏi cơ sở

Hai ống dựng đứng tạo cột khói nghi ngút trên bầu trời. Tiếng nổ lốp đốp, tiếng dầu sôi phá tan không khí tĩnh lặng trong đêm khuya. Thi thoảng mới có công nhân đi qua đi lại làm việc trước cửa lò, người đốt củi, người tiếp nhiên liệu... Hai thùng phuy lớn đang đỏ lửa sôi ùng ục.

Bất ngờ, ánh đèn của một thợ lò quét qua quét lại, rồi dừng ở người cầm máy đang quay phim - tiến lại gần nhất và đứng trên khu vực đồi đá cao. Lập tức, người đàn ông cầm đèn pin đi tới hướng chúng tôi đang nấp. 4 người chúng tôi tắt mọi vật có ánh sáng, rồi cắm đầu vừa chạy vừa té, ôm đồ nghề thoát khỏi sự truy đuổi của thợ lò và tiếng chó sủa trong đêm thanh vắng.

KHÔNG BIẾT HAY LÀM NGƠ?

Ông Bùi Minh Toàn, Chủ tịch UBND xã Phú Riềng cho biết: Kỳ họp HĐND đầu năm, cử tri có phản ánh về ô nhiễm của cơ sở tái chế rác cao su ở thôn Phú Hòa. Cơ sở này do ông Nguyễn Xuân Nghị, nhà ở thị xã Phước Long làm chủ. Ông Nghị đã mua đất và hoạt động chế biến ở đó được 2 năm. Sau khi có ý kiến của cử tri, xã đã cử cán bộ về làm việc. Tuy nhiên, đó là do có sự cố kỹ thuật, ngay sau đó cơ sở này đã khắc phục, không có tình trạng ô nhiễm như nhân dân phản ánh.

Một người dân trong khu vực cho biết: Trước đây cơ sở này đốt rác thải cao su ở xã Bù Nho, sau đó chuyển về thôn Phú Hòa được 3 năm qua. Hàng đêm họ đốt các loại rác như lốp xe, phế liệu cao su... để tạo thành dầu, làm môi trường ô nhiễm ngày càng nặng. Họ chỉ đốt vào đêm khuya. Ngày nào mưa, ít người đi lại họ sẽ đốt nhiều hơn, khoảng từ 8 giờ tối đến 4-5 giờ sáng. Dầu nguội, sẽ có xe vào chở đi. Mỗi lần đốt, nhà chúng tôi ở cách xa 2km vẫn nồng nặc mùi dầu và mùi khét.

Quyết định điều tra tường tận, sau nhiều ngày chờ đợi, chúng tôi đã chứng kiến chiếc xe bồn mới cáu - tựa như xe chở xăng dầu, biển số 61C-01791 và hoạt động không theo quy luật nào - đến cơ sở này thu gom dầu đem đi tiêu thụ lúc giữa trưa, thời điểm mọi người ăn cơm hoặc nghỉ ngơi, khác với những lần trước đó đến thu gom khoảng 2-4 giờ sáng. Vận chuyển dầu của cơ sở này còn có một chiếc xe bồn cũ hơn.

Chiếc xe bồn được “hộ tống” bởi một xe hơi 2 cầu - theo nhân dân phản ánh là xe của ông chủ cơ sở - đến gom dầu, từ khoảng 9 giờ sáng, sau gần 3 giờ đồng hồ, rồi đi một mạch trên đường liên xã trước mặt UBND xã Phú Riềng, sau đó ra đường ĐT741, qua thị xã Đồng Xoài, tiếp tục hướng về trung tâm huyện Đồng Phú.

Việc tái chế rác cao su và nhựa thành nhiên liệu dầu không phải là mới và xa lạ. Tại Khu công nghiệp Minh Hưng - Hàn Quốc cũng có công ty tái chế rác cao su và nhựa thành nhiên liệu dầu. Tuy nhiên, công ty này sử dụng công nghệ cao để hạn chế gây ô nhiễm môi trường tạo ra dầu FO-R và than CBM-R.

Cử tri xã Phú Riềng rất mong sự vào cuộc của cơ quan chức năng tìm biện pháp xử lý để không còn tình trạng vì lợi ích cá nhân trước mắt mà hủy hoại môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe của nhân dân trong khu vực.

Thanh Nga - Trần Phương