Thứ 6, 29/03/2024 06:30:14 GMT+7
Bình Phước, 30°C/27°C - 33°C
aA

Tòa soạn và Bạn đọc 06:47, 25/07/2018 GMT+7

Xây dựng và bảo vệ thương hiệu hạt điều Việt Nam - Bài 1

Thứ 4, 25/07/2018 | 06:47:00 363 lượt xem

GIỐNG ĐIỀU NGOẠI LẤN ÁT

BP - Giống là yếu tố quyết định để ngành điều phát triển bền vững. Nhưng từ năm 2014 đến nay, giá điều cao và ổn định nên nhiều người đang ào ào chọn các giống điều ngoại nhập tái canh, trồng mới để chạy đua với cơn “sốt giá” thị trường điều thô.

Hiện 2 giống điều ngoại  được nông dân Bình Phước nuôi giấc mơ thu hoạch sớm, năng suất cao là AB0508 và AB29. Đây là 2 giống điều đang được Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam trồng thử nghiệm ở Đông Nam bộ, Tây Nguyên và chưa được Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn (NN&PTNT) công nhận. 

từ sự “khuynh đảo” của GIỐNG ĐIỀU NGOẠI

Giữa tháng 7, chính vụ mùa xuống giống, chúng tôi điểm một vòng các vựa bán giống, cơ sở sản xuất giống trên địa bàn tỉnh và cả ở Ban quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, Sở NN&PTNT đứng chân trên địa bàn xã Tân Thành (Đồng Xoài). Tại những nơi này tấp nập nhà nông đến mua giống. Theo đó, giống điều được lựa chọn nhiều nhất là AB0508 và AB029.

Cán bộ kỹ thuật Ban quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tỉnh lựa chọn mắt ghép của 5 giống điều nổi trội để nhân giống

Nắm bắt nhu cầu của người dân với những quảng cáo “có cánh” giống điều ghép AB0508 và AB29 thu hoạch sớm (8 tháng có hoa), hạt to, năng suất cao, từ cuối tháng 3 các cơ sở bán giống trên địa bàn tỉnh đã nhập về để bán. Anh Phạm Văn Ban, cơ sở giống Thành Ban ở tổ 2, thôn Phú Thành, xã Phú Riềng (Phú Riềng) năm nay chỉ tập trung ghép 2 giống điều AB 0508 và AB29 theo đặt hàng của nông dân. Từ tháng 4 đến nay, cơ sở đã bán được 60 ngàn bầu giống cho nông dân trong và ngoài tỉnh, với giá 8-10 ngàn đồng/bầu giống. Anh Ban cho biết, chồi ghép được lấy từ Trung tâm Nghiên cứu và phát triển cây điều thuộc Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam.

Không phải là cây trồng chủ lực, nông dân Lộc Ninh chủ yếu tái canh vườn điều già hoặc trồng dặm điều chết vì sâu đục thân hoặc bị đổ do lốc xoáy. Từ năm 2014 đến nay, các đại lý cây giống ở Lộc Ninh chỉ bán 2 giống điều AB, với giá năm 2018 là 13-15 ngàn đồng/bầu giống. Giống nhập từ Đồng Nai. Khu vực biên giới thuộc ấp Thạnh Biên, xã Lộc Thạnh và ấp 7, xã Lộc Hòa là vùng chuyên canh cây điều của Lộc Ninh, nhiều hộ chọn giống điều AB0508 để trồng trong mùa mưa này.

Cuối tháng 6, chúng tôi đến Ban quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, ở khu vực vườn ươm điều đang khẩn trương ghép chồi để kịp bán giống, trong đó có 2 giống điều AB. Kỹ sư Đoàn Công Thức, Trưởng phòng Tổng hợp giới thiệu với chúng tôi vườn điều đầu dòng giống PN1 đã được Bộ NN&PTNT công nhận (chiếm khoảng 50% diện tích điều ở Bình Phước); 5 giống điều Bình Phước và 2 giống điều AB do Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam đưa về trồng thử nghiệm. Kỹ sư Thức cho biết: 2 giống điều AB trái to nhưng ở phần nhân có khoảng rỗng, nếu được chăm sóc tốt hạt sẽ no đầy. 3 năm gần đây, nông dân trong và ngoài tỉnh đến đây mua nhiều 2 giống điều AB. Trước đây, nhiều hộ sản xuất giống điều AB ở quanh khu vực ban quản lý đứng chân phải nhập chồi ghép ở Đồng Nai nhưng nay đã chủ động được. Bởi cây đầu dòng chỉ cần 1 năm trồng là có thể lấy được chồi ghép.

Bà Lê Thị Ánh Tuyết, Phó giám đốc Sở NN&PTNT cho biết, qua khảo sát thực tế ở một số cơ sở sản xuất cây giống trên địa bàn tỉnh, ngoài những giống điều chủ lực được doanh nghiệp, cơ sở tập trung sản xuất, do nhu cầu của người dân nên một số cơ sở vẫn sản xuất 2 giống AB29 và AB0508. Do 2 giống điều này đang “sốt” nên hiện có rất nhiều cơ sở trong tỉnh đã lợi dụng nhu cầu của người dân để mua chồi các loại giống mới này về ghép bán với giá cao hơn giá thị trường từ 2.000-3.000 đồng/cây.

... đến TRẢ GIÁ

Hiện nay, 2 giống điều AB chưa được Bộ NN&PTNT công nhận, đang có nhiều tranh cãi giữa các nhà khoa học và chuyên gia, doanh nghiệp điều với xu hướng ủng hộ và bài trừ.

Nhà nông Trần Văn Thủy (bìa trái) ở thôn 4, xã Long Bình (Phú Riềng) trồng xen 100 cây điều giống AB trong vườn cà phê già cỗi

Tuy nhiên, từ năm 2014 đến nay, giá điều thô ổn định ở mức cao, nông dân muốn thu điều nhanh để bán nên chọn trồng 2 giống điều AB từ quảng cáo hấp dẫn: Giống điều ghép cao sản AB0508 năng suất cao, hạt to, thu hoạch sớm. Giống điều mới cao sản AB chọn lựa của nhà nông hay giống điều ngoại AB, hạt to, sáng, thơm ngon không thua giống điều truyền thống...

Tuy nhiên, nhiều hộ chọn đầu tư 2 giống điều AB đều chung kết luận: Tốn công chăm sóc, hạt to nhưng nhẹ (tỷ lệ nổi cao)... Anh Nguyễn Văn Tư ở ấp 4, xã Lộc Thuận (Lộc Ninh) năm 2016 trồng 5 sào điều AB0508, năm 2017 đã cho thu khoảng 30 trái/cây nhưng thất vọng vì chi phí chăm sóc gấp 3 lần giống điều truyền thống và 85% hạt nổi. Lo lắng về chất lượng giống điều AB nên mùa mưa này anh Tư quyết định mua giống điều PN1 trồng xen để khi thu hoạch sẽ cắt bỏ những gốc điều giống AB.

Nghe nhiều hộ trồng điều kháo nhau về ưu điểm vượt trội của giống điều AB0508, mùa mưa năm 2015, ông Nguyễn Xuân Hiền ở thôn 3, xã Long Tân (Phú Riềng) cùng một số hộ láng giềng quyết định chọn giống điều này để trồng. Với ông, niềm tin cây giống tốt nhất được kỳ vọng tại Trung tâm Giống nông, lâm nghiệp tỉnh (nay là Ban quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao). Bởi đây là cơ sở sản xuất giống có nguồn gốc rõ ràng. Theo đó, ông Hiền đã mua 800 cây điều AB0508 về trồng trên 2 ha đất.

“Hiện nay, 2 giống điều mới AB29 và AB0508 tuy chưa được Bộ NN&PTNT công nhận trong danh mục giống cây trồng được phép sản xuất - kinh doanh, nhưng đã có rất nhiều hộ nông dân đầu tư trồng. Trước thực trạng đó, Sở NN&PTNT khuyến cáo người dân nên cân nhắc khi đầu tư trồng 2 giống điều mới này. Bên cạnh đó, nhà nông cần tiếp tục trồng các loại giống điều đã được Bộ NN&PTNT công nhận như: PN1, MH45, MH54, PN18, ĐP41”

Lê Thị Ánh Tuyết, Phó giám đốc Sở NN&PTNT cho biết.

Ông Hiền bức xúc: Năm thứ 3, điều trĩu cành, hạt to, sáng nhưng chi phí đầu tư thì không tính nổi vì một tháng phải xịt thuốc 3-4 lần mà vẫn cứ bị sâu hoành hành. Phá bỏ thì tiếc của mà tiếp tục trồng thì tốn nhiều công chăm sóc, tôi đành phải cứu vãn bằng cách trồng xen sầu riêng R6 để khi sầu riêng cho thu hoạch sẽ cưa điều. 4 năm trước, ông Nguyễn Văn Thủy, thôn 4, xã Long Bình (Phú Riềng) mua 100 cây điều AB29 trồng dặm trong vườn cà phê. Trong quá trình chăm sóc, theo dõi ông nhận thấy cây phát triển vượt trội so với giống truyền thống nhưng rất dễ nhiễm bệnh do nấm làm khô đọt và dễ bị bọ xít muỗi tấn công; lộc cây ra dài, lá xum xuê nên cây dễ ngã đổ.

Ông Lê Danh Biên, Phó chủ tịch UBND xã Long Bình cho biết: 3 năm trước, toàn xã có trên 20 ha điều được  trồng giống AB0508 và AB29. Mặc dù điều nhanh cho trái (1 năm sau khi trồng) nhưng dễ bị sâu bệnh, ngã đổ nên Hội Nông dân xã khuyến cáo nông dân không nên xuống giống đại trà. Hiện nay, Long Bình có 3.300 ha điều nhưng không thống kê được con số cụ thể diện tích điều AB đã xuống giống vì nông dân trồng tự phát.

Ông Lê Đức Trường, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Phú Riềng cho biết: Trong quá trình nông dân chọn giống, tôi luôn tư vấn về ưu và nhược điểm của giống điều. Chọn giống phải đảm bảo cây lá già, bộ lá đầy đủ từ 7-8 lá, giống ít bị sâu bệnh, thán thư. 2 giống AB0508 và AB29 chỉ trồng trong vòng 18 tháng đã bắt đầu cho trái bói với sản lượng 3-5kg/cây. Sau 5 năm, 2 giống mới này có thể cho năng suất 5 tấn/ha. Trên thị trường hiện chỉ có các tỉnh Đồng Nai, Bình Định, Bình Phước và Trung tâm Nghiên cứu phát triển cây điều thuộc Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam sở hữu nguồn giống này. Tuy nhiên, hiện nhiều cơ sở cây giống ngoài thị trường mua giống này về ghép bán đại trà, không có cơ quan chức năng kiểm định chất lượng. Ông Trường khuyến cáo, nông dân nên chủ động chọn cây đầu dòng trong vườn để ghép, không mua giống trôi nổi ngoài thị trường; chọn các loại giống đã được Bộ NN&PTNT  công nhận. Đối với vườn điều không đạt năng suất, chất lượng, có thể cải tạo thay giống điều ghép truyền thống để đảm bảo nguồn thu.

N.Hà - P.Hà

  • Từ khóa
94415

Ý kiến ()

0 / 500 ký tự
Đang tải dữ liệu