Thời luận 09:52, 06/12/2014 GMT+7

Còn theo dự thảo sửa đổi, bổ sung luật này thì chỉ còn một cách tính thuế 2% trên giá bán. Việc rút còn một cách tính thuế sẽ giúp tránh tình trạng “đôi co” giữa người dân và cơ quan thuế, khỏi khiếu nại, truy thu, phạt thuế. Bởi lẽ lâu nay, tuy luật quy định cho hai cách tính nhưng trên thực tế người dân không hưởng lợi được từ cách tính 25%. Việc chứng minh bằng giấy tờ rất phức tạp, nhưng đến khi người dân đưa giấy tờ chứng minh giá vốn, chi phí thì bị cơ quan thuế bác và đưa ra yêu cầu áp dụng cách tính thuế 2%. Sự căng kéo này khiến việc tính thuế phức tạp, gây bất bình cho người dân. Đã thế có những trường hợp nộp thuế theo cách này rồi lại bị bắt bẻ phải nộp theo cách kia mới đúng, rồi bị truy thu, xử lý, thậm chí kiện nhau ra tòa. Vì vậy, quy về một cách tính thuế là hợp lý.

Tuy nhiên, việc bỏ cách tính thuế 25% trên chênh lệch giá mua với giá bán thì sẽ có những người mua với giá cao nhưng nay lỗ quá không thể “ôm” nữa, phải bán ngang với giá mua, thậm chí thấp hơn giá mua, tức là bị lỗ thì vẫn phải nộp thuế 2% trên giá bán. Và theo Cục Thuế tỉnh cho biết, thời gian qua, người nộp thuế theo cách 25% không nhiều, vì cách tính này đòi hỏi nhiều điều kiện, phải có hợp đồng mua từ chủ đầu tư căn hộ. Hơn nữa, việc thu thuế TNCN hiện hành với hộ cá thể khá phức tạp, qua nhiều bước như ấn định doanh thu, tính giảm trừ gia cảnh, tùy doanh thu mà tính thuế theo biểu thuế lũy tiến, quyết toán thuế... Ngay cả người kinh doanh không lượng được việc mình sẽ nộp bao nhiêu tiền thuế.

Điểm mới thứ hai trong dự thảo luật này là đối với những “cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên thì nộp thuế TNCN theo mức khoán do Chính phủ quy định”. Tiền thuế xác định bằng doanh thu x (nhân) với thuế suất quy định đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất - kinh doanh. Trường hợp không tự xác định được doanh thu thì cơ quan thuế ấn định doanh thu. Như vậy, dự thảo đã giản lược cách tính thuế và đây là thuận lợi cho hộ kinh doanh, vì không còn phải đăng ký, chứng minh miễn trừ, khỏi tính biểu lũy tiến và cá nhân kinh doanh có thể tự ước tính được tiền thuế.

Đồng thời, với cách tính khoán này, hộ kinh doanh sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn cả doanh nghiệp (DN). Bởi mức thu như dự thảo là thấp và thuận lợi hơn cho hộ kinh doanh, chỉ từ 0,5%-2%. Hiện nay, theo quy định tại Thông tư số 78/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính, nhiều DN nộp thuế theo phương pháp trực tiếp vẫn phải nộp thuế thu nhập theo tỷ lệ trên doanh thu hàng hóa, dịch vụ và tỷ lệ này là 1% với hoạt động thương mại, 5% với dịch vụ và 2% với hoạt động khác.

Tuy cách tính khoán này có lợi cho cá nhân kinh doanh nhưng lại không khuyến khích hộ cá thể tự nâng cấp mình lên thành DN. Thực tế cho thấy có nhiều hộ cá thể, nhất là các hộ kinh doanh có doanh thu cao gấp nhiều lần doanh thu trung bình của DN cùng ngành nghề nhưng họ không chịu lên thành DN để hưởng thuận lợi về thuế. 

Hải An