Tòa soạn và Bạn đọc 17:14, 03/09/2018 GMT+7

Ông Lê Văn Bảo, Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình cho biết: “Lễ hội đua thuyền trên sông Kiến Giang có từ lâu đời. Với truyền thống của cư dân nông nghiệp lúa nước, nhân dân huyện Lệ Thủy tổ chức lễ hội đua thuyền để cầu mưa vào ngày 5-5 âm lịch hàng năm. Sau ngày cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2-9-1945, nhân dân Lệ Thủy tổ chức lễ hội đua thuyền để chào mừng sự kiện trọng đại của đất nước với tên gọi mừng Tết độc lập”. Từ đó đến nay, lễ hội chỉ gián đoạn 2 lần, một lần vào thời điểm từ năm 1947-1954 vì trai tráng trong huyện lên đường kháng chiến chống Pháp. Lần thứ 2 từ năm 1965-1973, Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc với những trận rải thảm bom tọa độ. Từ năm 1974 đến nay, cứ vào dịp 2-9 nhân dân Lệ Thủy lại tưng bừng mở hội đua thuyền mừng Tết độc lập. Lễ hội đã ăn sâu vào tiềm thức, máu thịt của người dân Lệ Thủy với câu ca “Dù ai đi Đông về Tây/ Mồng 2-9 cũng mong về nhà/ Về nhà xem hội quê ta/ Dưới sông bơi trải trên bờ cờ bay…” 

Đò bơi của thôn An Xá, xã Lộc Thủy, quê hương của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã có nhiều năm giành giải nhất tại lễ hội. Hiện chiếc đò bơi này đã được đưa vào trưng bày tại nhà bảo tàng tỉnh Quảng Bình từ năm giữa năm 2018. Trước đây, để có chiếc đò bơi tốt, sau Tết Nguyên đán các làng, xã ở Lệ Thủy xin phép UBND huyện và cử thợ vào rừng tìm loại gỗ Huỵnh để xẻ ván đóng thuyền. Hiện nay, gỗ đóng thuyền được mua từ kho các lâm trường đã khai thác trước đó hoặc nhập khẩu từ Lào về.

Sau đây là phóng sự ảnh do phóng viên Báo Bình Phước ghi lại tại huyện Lệ Thủy trong những ngày tổ chức lễ hội đua thuyền nam truyền thống chào mừng Tết độc lập năm 2018 trên quê hương của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Một chiếc đò bơi được đóng và ghép lại từ 5 miếng ván lớn bao gồm một tấm đáy, hai con tè và con mạn. Một thuyền bơi nam dài khoảng 17m, lòng thuyền rộng 1,2m; có 32 người bơi, 1 người đánh mõ và một người cầm lái.

Khoảng trung tuần tháng Tám, sau khi đóng xong, làng chọn ngày giờ tốt cúng thuyền và tổ chức hạ thủy. Lễ hạ thủy rất quan trọng, người hò hạ thủy phải là cụ cao niên, có uy tín trong làng. Tiếng hò thể hiện sức mạnh của trai bơi và mong muốn thuyền đạt giải cao trong ngày hội.

Sau lễ hạ thủy, làng mời trai tráng, thanh niên có sức khỏe vào đội bơi để vừa tập luyện hàng ngày trên sông (người Lệ Thủy gọi là thụa); vừa chỉnh sửa kịp thời các yếu tố sai sót về kỹ thuật cho đò bơi.

Sau khi hoàn tất các khâu kỹ thuật, họa sĩ sẽ sơn, vẽ lên hai bên mạn thuyền hoa văn rực rỡ như một con rồng.

Sau phát súng hiệu, mười hai chiếc đò bơi như những con rồng lao nhanh về phía trước để vượt qua quảng đường sông dài 22km.

Đò bơi của xã Phú Thủy nhất bảng 2 vòng loại và đoạt danh hiệu vô địch hạng A năm 2018.

Tấn Phong