Pháp luật 08:48, 12/03/2012 GMT+7

Bộ Tài chính vừa công bố công khai những nội dung dự kiến sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân. Dự luật này được dự kiến sẽ trình Quốc hội vào kỳ họp tháng 5-2012 và bắt đầu áp dụng từ 1-1-2014 để song hành và tương quan với thời điểm bắt đầu áp dụng Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi.

Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) được Quốc hội thông qua ngày 21-11-2007 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2009. Qua 3 năm thực hiện, Luật thuế TNCN đã đạt được những mục tiêu đề ra. Cụ thể luật đã bao quát và mở rộng được đối tượng nộp thuế, đối tượng chịu thuế, đồng thời bổ sung điều tiết đối với các khoản thu nhập mới phát sinh, như: thu nhập từ đầu tư vốn; thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng chứng khoán; thu nhập từ thừa kế, quà tặng là chứng khoán, phần vốn góp trong các tổ chức kinh tế, bất động sản và các tài sản khác phải đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều quy định trong luật phát sinh những bất cập, hạn chế không thể khắc phục bằng các văn bản dưới luật.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế 4 triệu đồng/tháng như hiện nay là không còn phù hợp. Thêm vào đó, biểu thuế áp dụng đối với thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công, từ kinh doanh có mức thuế suất cao nhất 35% chưa bảo đảm tính cạnh tranh và chưa khuyến khích, thu hút chuyên gia, lao động giỏi có thu nhập cao vào Việt Nam làm việc. Do đó, dự luật đã nâng mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế lên 6 triệu đồng/tháng (78 triệu đồng/năm), mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc là 2,4 triệu đồng/tháng (28,8 triệu đồng/năm). Và đây là điểm mới thứ nhất trong Dự thảo Luật sửa đổi Luật Thuế TNCN.

Với mức giảm trừ gia cảnh này vừa bảo đảm phù hợp với tốc độ tăng trưởng GDP và tốc độ tăng thu nhập xã hội đến 2014 và những năm tiếp theo, lại vừa không gây khó khăn cho đời sống của người nộp thuế. Thứ hai, phù hợp với biến động về chỉ số giá (CPI) đến năm 2014. Thứ ba, mức giảm trừ 6 triệu đồng/tháng tương đương 1,7 lần mức GDP bình quân đầu người năm 2014. Mức này cũng cao gấp 3,6 lần mức lương tối thiểu áp dụng đối với cán bộ, công chức ở mức dự kiến là 1.670.000 đồng/tháng và bảo đảm cao hơn mức thu nhập trung bình của xã hội vào thời điểm năm 2014. Thứ tư, với mức giảm trừ gia cảnh này bảo đảm số người nộp thuế không bị giảm nhiều, đáp ứng được yêu cầu dài hạn là mở rộng diện nộp thuế cùng với tăng trưởng kinh tế và mức tăng thu nhập dân cư. Cụ thể là theo tính toán của Bộ Tài chính, nếu thực hiện điều chỉnh nâng mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế và mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc, dự kiến sẽ có khoảng 70% số người đang nộp thuế ở bậc 1 sẽ chuyển sang diện không phải nộp thuế, 70% số người đang nộp thuế ở bậc 2 sẽ chuyển sang nộp thuế ở bậc 1. Tương tự như vậy, ở các bậc trên cũng sẽ có một bộ phận người nộp thuế được chuyển sang nộp thuế ở bậc thấp hơn. Theo đó, dự kiến ngân sách nhà nước sẽ giảm thu khoảng 8.150 tỷ đồng, nhưng thu nhập trong cộng đồng dân cư lại tăng thêm ngần ấy tỷ đồng.

Điểm mới thứ hai trong dự thảo Luật sửa đổi Luật Thuế TNCN là đã khắc phục được những bất cập trong một số quy định về thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản. Vì Luật Thuế TNCN hiện hành chưa bao quát được các trường hợp ủy quyền chuyển nhượng nhà, đất mà người ủy quyền có đầy đủ các quyền về nhà, đất và các trường hợp đổi nhà, đổi đất có phát sinh thu nhập, …nhưng thiếu cơ sở để thu thuế. Cụ thể, theo khoản 5 điều 3 Luật Thuế TNCN thì thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản bao gồm: Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất; thu nhập từ chuyển nhượng quyền sở hữu hoặc sử dụng nhà ở; thu nhập từ chuyển nhượng quyền thuê đất, quyền thuê mặt nước; các khoản thu nhập khác nhận được từ chuyển nhượng bất động sản.

Thế nhưng trong thực tế, đã phát sinh các trường hợp như: người có bất động sản đã làm hợp đồng đổi nhà, đổi đất có phát sinh thu nhập; hợp đồng ủy quyền (thực chất là bán) cho các sàn giao dịch bất động sản tư nhân chuyển nhượng bất động sản... Các hoạt động này thực chất là chuyển nhượng bất động sản. Để bảo đảm bao quát hết các trường hợp chuyển nhượng bất động sản, dự thảo luật đã đưa ra nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 5 điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng bổ sung quy định: Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản bao gồm cả thu nhập từ đổi nhà, đổi đất (nếu có), thu nhập từ ủy quyền chuyển nhượng nhà, đất mà người được ủy quyền có đầy đủ các quyền về nhà đất theo quy định của pháp luật.

NV