2012 GMT+7

Luật Thuế thu nhập cá nhân và những bất cập

Thứ 6, 07/09/2012 | 08:53:00

Luật Thuế thu nhập cá nhân đã được Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ 2 thông qua ngày 21-11-2007 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2009. Ngay sau khi được áp dụng vào thực tiễn cuộc sống, Luật Thuế thu nhập cá nhân đã trở thành công cụ điều tiết thu nhập hữu hiệu. Vì cơ quan thuế đã quản lý, kiểm soát thu nhập của đối tượng nộp thuế, nắm được thông tin về thu nhập từ tiền lương, tiền công của cơ quan hành chính sự nghiệp, các tổ chức kinh tế trả cho người lao động; thu nhập từ đầu tư vốn, từ chuyển nhượng vốn, thu nhập từ bản quyền, nhượng quyền thương mại… Tuy nhiên, hiện nay có nhiều quy định trong luật này không còn phù hợp và phát sinh nhiều bất cập.

Luật Thuế thu nhập cá nhân càng cụ thể, chi tiết thì công tác phòng, chống tham nhũng sẽ càng mang lại hiệu quả hơn (Hình minh họa) - Ảnh: Hải Châu

Cụ thể là một số quy định về phạm vi, đối tượng chịu thuế trong luật hiện hành chưa bao quát được các khoản thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân để động viên nguồn lực vào ngân sách nhà nước. Về thu nhập chịu thuế, nhiều khoản thu nhập có tính chất tương tự như các khoản thu nhập chịu thuế quy định trong luật như: Thu thuế đối với thu nhập từ ủy quyền bán nhà, đất mà người ủy quyền có quyền định đoạt tài sản; thu nhập từ chuyển nhượng thẻ hội viên sân golf do chưa được quy định trong luật....

Ngoài ra, mặc dù Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành có quy định về tiền lương, tiền công, hoa hồng môi giới, tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học... của người lao động thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân, nhưng đối với thu nhập là quà biếu bằng tiền, hiện vật cho cá nhân ngoài doanh nghiệp, tổ chức... tặng, cho thì lại không thuộc diện phải chịu thuế. Do đó, luật chưa điều tiết được đối với các khoản thu nhập này nên chưa đảm bảo công bằng, bình đẳng về thu nhập, chưa quản lý nguồn thu nhập có khả năng không minh bạch. Đồng thời, chính kẽ hở này đã gây khó khăn cho việc phòng, chống tham nhũng hiện nay.

Luật hiện hành quy định, thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định bằng giá chuyển nhượng bất động sản theo từng lần chuyển nhượng trừ giá mua bất động sản và các chi phí liên quan. Trường hợp không xác định được giá mua và chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng bất động sản thì thu nhập chịu thuế được xác định là giá chuyển nhượng bất động sản. Theo đó, nếu xác định được giá vốn, chi phí áp dụng thuế suất 25% trên thu nhập, không xác định được giá mua và chi phí liên quan thì nộp thuế theo thuế suất 2% trên giá chuyển nhượng. Tuy nhiên, trong luật lại không quy định cụ thể về việc xác định doanh thu từ chuyển nhượng bất động sản như thế nào và các khoản chí phí nào được xem là “chi phí liên quan”…nên rất khó thực hiện.

Chưa hết, những năm gần đây, giá mủ cao su tăng cao nên thu nhập của người trồng cao su cũng liên tục tăng. Và thực tế đã, đang xảy ra sự bất bình đẳng về đối tượng nộp thuế trong lĩnh vực này. Người lao động trong các công ty trồng, chế biến và kinh doanh mủ cao su phải đóng thuế thu nhập. Nhưng các chủ vườn cao su tiểu điền, các chủ đại lý thu mua mủ cao su… tuy có công việc như công nhân và những người lao động khác trong các công ty cao su, nhưng họ lại không phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Điều đáng nói là trong số này có không ít người là cán bộ, công chức, viên chức ở các cơ quan nhà nước.

Từ phân tích trên đây cho thấy, Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành còn bỏ sót rất nhiều đối tượng thuộc diện chịu thuế và nhiều khoản thu nhập thuộc diện phải chịu thuế thu nhập cá nhân. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế thu nhập cá nhân là cần thiết, nhằm tạo sự minh bạch, công bằng về thu nhập trong xã hội. Bởi Luật Thuế thu nhập cá nhân càng cụ thể, chi tiết thì công tác phòng, chống tham nhũng sẽ càng mang lại hiệu quả hơn.