Thứ 6, 29/03/2024 07:14:47 GMT+7
Bình Phước, 30°C/27°C - 33°C
aA

ÔN CỐ TRI TÂN 10:53, 20/09/2019 GMT+7

Thái hậu nhân từ

Thứ 6, 20/09/2019 | 10:53:00 1,564 lượt xem
BP - Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, vua Trần Minh Tông là con thứ tư của vua Trần Anh Tông và Chiêu Hiến hoàng thái hậu. Ông sinh ngày 21-8 (âm lịch) năm 1300, là vị hoàng đế lập kỷ lục có tới 4 con trai làm vua, gồm: Trần Hiến Tông, Trần Dụ Tông, Trần Duệ Tông, Trần Nghệ Tông. Cũng theo sách trên, thượng hoàng Trần Anh Tông có một cung tần họ Trần, quê ở Thái Bình.

Trần Thị ỷ cớ là vợ vua, thường lấn đất, cướp ruộng của dân và sau đó nhập vào điền trang của mình. Tuy nhiên, vì sợ thiên tử nên người dân không dám kêu ca, oán thán mà cam chịu mất đất trong uất ức. Sau khi Trần Anh Tông nhường ngôi cho Trần Minh Tông, sự lộng hành hà hiếp dân lành của bà Trần Thị không hề giảm sút, mà thậm chí còn ngang tàng hơn trước. Bởi lẽ, con gái của Trần Thị là Huy Chân công chúa kết hôn với Uy Giản hầu nên thế lực của gia đình càng lớn.

Song, “gieo gió ắt gặp bão”. Ngày ấy có một người dân trong cơn bần cùng vì bị cướp đất, đã liều mình làm đơn kiện, tố cáo tội của Trần Thị với vua Trần Minh Tông. Nhà vua đã gọi Uy Giản hầu vào cung và đưa cho xem tờ đơn, rồi bảo: “Trẫm không giao cho quan lại xét, sợ làm nhục đến phi tần của tiên hoàng, ngươi nên theo đơn mà trả lại ruộng cho dân”. Uy Giản hầu lập tức vâng lời trả lại ruộng cho những người bị mất. Ngoài ra, sau khi Trần Thị mất, bao nhiêu ruộng bà ta chiếm đoạt của dân khi trước, người con rể đều đem trả hết cho chủ cũ.

Theo sách “Khâm định Việt sử thông giám cương mục”, Trần Quốc Chẩn tự nhận là cố mệnh đại thần, lại là cha đẻ của hoàng hậu Lệ Thánh nên cố chấp là đợi khi nào hoàng hậu sinh con trai trưởng sẽ lập làm thái tử. Văn Hiến hầu (con của Trần Nhật Duật) muốn đánh đổ hoàng hậu để lập hoàng tử Vượng, bèn lấy 100 lạng vàng đút lót cho gia thần của Quốc Chẩn là Trần Phẫu, rồi xúi Trần Phẫu vu cáo Trần Quốc Chẩn âm mưu làm phản. Vua Minh Tông liền bắt Quốc Chẩn giam ở chùa Tư Phúc. Nhân đó Trần Khắc Chung xin vua trừ Quốc Chẩn đi, lấy cớ rằng: “Bắt hổ thì dễ, thả hổ thì khó”. Minh Tông nghe theo, không cho Quốc Chẩn ăn uống gì cả. Biết cha mình khát, hoàng hậu Lệ Thánh phải lấy áo nhúng nước mặc vào, rồi vắt ra cho uống. Nhưng cuối cùng, Trần Quốc Chẩn cũng chết. Sau có người vợ lẽ của Trần Nhạc ghen với vợ cả tố cáo sự thật. Nỗi oan được giải nhưng trung thần đã chết. Từ đó, sử sách chép lại rằng, trong suốt phần đời còn lại của mình, vua Trần Minh Tông lúc nào cũng bị ám ảnh bởi vụ án oan của cha vợ. Để sửa sai, nhà vua đã cho khôi phục chức tước, sai lập đền thờ Trần Quốc Chẩn, thậm chí con làm thơ để tự trách mình.

Còn người con gái của Trần Quốc Chẩn, tức là hoàng hậu Lệ Thánh - sau này được vua con là Trần Hiển Tông tôn làm Hiển Từ Tuyên Thánh hoàng thái hậu, vốn tính nhân hậu, có nhiều công lao giúp họ Trần ổn định chốn nội cung. Sách “Đại Việt sử ký toàn thư” có đoạn viết: Trước kia, khi Minh Tông còn ngự ở Bắc cung, có tên gác cổng bắt được một con cá bống trong giếng Nghiêm Quang, miệng có ngậm vật lạ, moi ra thấy có chữ và toàn là những lời trù yểm, trong đó lại ghi tên Dụ Tông, Cung Túc, Thiên Ninh (đều là con đẻ của Hiển Từ). Tên gác cổng cầm lá bùa tâu lên vua. Minh Tông sợ lắm, truyền bắt hết cung nhân, bà mụ, thị tì ra tra hỏi.

Lúc đó, thái hậu bình tĩnh thưa: Khoan đã, sợ trong đó có kẻ bị oan, thiếp xin tự mình bí mật xét hỏi trước. Vua Trần Minh Tông nghe theo. Thái hậu sai người hỏi tên gác cổng: Gần đây, phòng nào trong cung có mua cá bống? Tên gác cổng trả lời là Thứ phi Triều Môn. Hiển Từ thái hậu nói cho Minh Tông biết, thượng hoàng lập tức ra lệnh tra xét cho ra. Thái hậu tâu rằng: Đây là việc trong cung, không nên hở ra ngoài. Thứ phi Triều Môn là con gái của Cung Tĩnh Vương, nếu để hở ra thì quan gia (chỉ vua Trần Dụ Tông) sẽ sinh hiềm khích với Thái úy. Thiếp xin bỏ qua chuyện này, không xét hỏi nữa. Trần Minh Tông thấy thái hậu xử rộng lượng như vậy, tỏ ra rất cảm phục và khen bà là người hiền từ.

Lời bàn:

Nữ nhân thời xưa là người mẹ trong gia đình, phải sáng tỏ trọng trách, trên kính dưới hòa. Người vợ tốt phải dùng lòng biết ơn mà hiếu kính cha mẹ, kính trọng chồng, phụ giúp chồng trở thành người có đức, yêu thương con cái. Và để làm tốt trách nhiệm của mình, phụ nữ phải lấy nhu hòa làm bổn phận. “Nhu” tức là tính phải như nước, “hòa” chính là sự hòa hợp theo đạo lý. Người vợ như vậy sẽ là nhân duyên của gia đình, giúp gia đình an ổn, may mắn. Người phụ nữ nhu hòa sẽ biết thích ứng với mọi hoàn cảnh, cân bằng phúc khí gia đình. Trong gia đình, người vợ không nhu thì gia tài sẽ không vượng. Nếu trong nhà, người vợ lười biếng, thường hay oán trời trách đất, than vãn sẽ khiến khí suy.

Vâng, một người mẹ mà có đầy đủ đức tính ấy ắt sẽ có những người con hiền tài, làm quan thì thanh liêm, chính trực, làm vua thì sẽ trở thành minh quân. Và Trần Minh Tông là một trong những vị vua được sự hỗ trợ đắc lực của người vợ giàu lòng nhân ái là Hiển Từ Tuyên Thánh hoàng thái hậu trong việc trị quốc. Chính vì vậy, trong sách  “Việt giám thông khảo tổng luận” có đoạn viết về ông như sau: Vua Trần Minh Tông đem văn minh sửa sang trị đạo, làm rạng rỡ công nghiệp người trước, giữ lòng trung hậu, lo xa cho con cháu, trong nước được yên, bên ngoài theo phục, kỷ cương đủ bày. Vâng, một đời người được sử sách chép lại nhiêu đó cũng đã là quá đủ.

N.D

  • Từ khóa
110234

Ý kiến ()

0 / 500 ký tự
Đang tải dữ liệu