Tòa soạn và Bạn đọc 07:26, 16/12/2016 GMT+7

>> Khai thác cát ở sông Đồng Nai và hệ lụy được báo trước - Bài 1
>> Khai thác cát ở sông Đồng Nai và hệ lụy được báo trước - Bài cuối
>> CHỦ TỊCH UBND TỈNH YÊU CẦU: Xử lý nghiêm hành vi khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai

GIẢI TRÌNH CỦA CHÍNH QUYỀN VÀ NGÀNH CHỨC NĂNG

Sau hơn 1 tháng đăng loạt bài “Khai thác cát ở sông Đồng Nai và hệ lụy được báo trước” (2 số báo ra ngày 1 và 2-11-2016), chúng tôi trở lại 2 xã Đăng Hà, Thống Nhất. Khác với lần trước, chúng tôi không còn chứng kiến cảnh “cứ 5 phút gặp một xe trọng tải lớn chở cát lưu thông trên cung đường Sao Bọng - Đăng Hà”. Bà Bùi Thị Bé ở thôn 5, xã Thống Nhất vui vẻ cho hay: Giao thông trên tuyến đường này hiện đã đi vào trật tự và không khí bớt ô nhiễm nên hai bên đường, các cơ sở kinh doanh buôn bán, tiệm tạp hóa đã có phần sôi động.

“Hằng năm, huyện đều thành lập các đoàn kiểm tra đột xuất hoặc định kỳ 3 tháng/lần, có báo cáo về tình hình khai thác cát trên sông Đồng Nai, đoạn qua 2 xã Đăng Hà và Thống Nhất. Theo quy chế phối hợp giữa 2 tỉnh Bình Phước và Lâm Đồng, lực lượng chức năng huyện Bù Đăng và huyện Cát Tiên cũng định kỳ kiểm tra tình hình khai thác cát 1-2 lần/năm. Tại mỗi xã, lực lượng dân quân luôn trực sẵn sàng mỗi khi nhận được thông tin của người dân phản ánh về hoạt động của cát tặc. Tuy nhiên, do lực lượng mỏng nên thời gian qua công tác trấn áp nạn “cát tặc” để bảo vệ tài sản người dân, môi trường và khoáng sản dọc tuyến sông quản lý có phần hạn chế” - ông Phạm Đình Nhất, Chánh văn phòng UBND huyện Bù Đăng phân bua.

Còn ông Lương Sáu, Chi cục trưởng Chi cục Thuế huyện Bù Đăng cho hay: “Các điểm tập kết cát tại 2 xã Đăng Hà và Thống Nhất là của khoảng 6-7 cá nhân, doanh nghiệp được cấp phép hoạt động mua bán cát. Việc thu thuế đối với hoạt động này rất khiêm tốn, do họ chỉ đóng thuế giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân. Việc kê khai của các đơn vị này không nhiều nên chúng tôi chỉ kiểm tra theo chức năng là thống kê rà soát số tiền, tiến độ nộp thuế và ước đoán trữ lượng nhập, xuất cát ở các bãi tập kết để quy thuế phải nộp chống thất thu... Còn chi cục không có quyền kiểm soát việc khai thác, vận chuyển cát trái phép của các đơn vị”.

XỬ LÝ NGHIÊM ĐƠN VỊ, DOANH NGHIỆP VI PHẠM

Ngày 3-11-2016, Thanh tra Sở TN-MT phối hợp Phòng Cảnh sát môi trường (PC49) Công an tỉnh, UBND huyện Bù Đăng, UBND xã Thống Nhất kiểm tra, xác minh thông tin phản ánh. Qua đó kết luận, việc khai thác cát xây dựng của Công ty Trường Phát không đúng đề án, gây sạt lở bờ sông Đồng Nai. Công ty Trường Phát không thực hiện chương trình quan trắc, giám sát môi trường định kỳ 2 lần/năm theo quy định. Từ những sai phạm nêu trên, Sở TN-MT đã quyết định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực khoáng sản do hành vi khai thác cát, sỏi trên sông gây sạt lở, làm ảnh hưởng đến sự ổn định lòng, bờ bãi sông (quy định tại điểm c, khoản 2, điều 20, Nghị định số 142/2013/NĐ-CP ngày 24-10-2013 của Chính phủ) với số tiền 70 triệu đồng. Ngoài ra, công ty này đang sử dụng khoảng 0,5 ha mua lại của người dân thuộc lâm phần do Công ty TNHH MTV cao su Sông Bé quản lý làm bãi chứa, tập kết cát khai thác, nhưng chưa hoàn thành thủ tục theo quy định. Sở cũng ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai do hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép (theo điểm a, khoản 2, điều 7 Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10-11-2014 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai) với số tiền 30 triệu đồng. Sở cũng buộc Công ty Trường Phát phải thực hiện chương trình quan trắc, giám sát môi trường định kỳ và khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do hành vi vi phạm gây ra trong vòng 30 ngày. Cũng qua thanh - kiểm tra, Sở TN-MT còn lập biên bản xử phạt hành chính 5 đơn vị, 3 doanh nghiệp, 1 hộ kinh doanh và triệu tập hộ kinh doanh vật liệu xây dựng Tuyến Nhung do có hành vi vi phạm làm ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống của các hộ dân ven sông Đồng Nai.

Không dừng lại ở các quyết định xử lý vi phạm, Sở TN-MT đã cùng Công ty Trường Phát đến kiểm kê và lập biên bản thỏa thuận hỗ trợ, bồi thường cho các hộ dân tại đội 3, thôn 5, xã Thống Nhất và 10 hộ dân thuộc địa phận xã Phước Cát 2, huyện Cát Tiên. Trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 3, HĐND tỉnh khóa IX vừa qua, ông Nguyễn Phú Quới, Giám đốc Sở TN-MT đã nhấn mạnh về quy chế chủ động, tăng cường phối hợp công tác quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động này. Trên cơ sở đó, Sở TN-MT đã chủ động lập đoàn thanh tra liên ngành theo Quyết định số 1856/QĐ-UBND ngày 6-7-2016 của UBND tỉnh để thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật đối với 15 đơn vị hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Đoàn đang tổng hợp báo cáo và dự thảo kết luận đối với từng đơn vị, trong đó có đơn vị được cấp phép khai thác cát tại khu vực sông Đồng Nai.

Mảng Tường