Thời luận 08:28, 29/11/2017 GMT+7

BP - Ngày 22-11-2017, UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 11/CT-UBND về tăng cường thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp. Trên lĩnh vực BHXH, hiện toàn tỉnh mới chỉ có khoảng 27% lực lượng lao động tham gia; trong khi đó tình trạng nợ đọng, trốn đóng các loại bảo hiểm còn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp. Tăng cường tuyên truyền, vận động, kết hợp với các giải pháp đồng bộ để đến năm 2020 phấn đấu đạt mục tiêu 50% lực lượng lao động tham gia BHXH... là những yêu cầu được đặt ra trong các nội dung chỉ thị của UBND tỉnh. Tuy nhiên, từ thực tế cho thấy, việc nâng tỷ lệ người lao động tham gia BHXH trong tình hình hiện nay còn gặp nhiều rào cản. 

BHXH là trụ cột của hệ thống an sinh xã hội, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, hiện nay số người tham gia BHXH tự nguyện ở Bình Phước nói riêng và cả nước nói chung còn rất thấp, nguyên nhân chính là do nhiều người chưa thấy rõ lợi ích của việc này. Thậm chí có người còn cho rằng, tham gia BHXH không bằng mua bảo hiểm nhân thọ hoặc gửi tiết kiệm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến mục tiêu BHXH cho mọi người lao động, mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống của con người khi về già, nhất là trong bối cảnh nước ta đang có tốc độ già hóa dân số nhanh. Ở khía cạnh quản lý nhà nước, nếu mục tiêu bao phủ BHXH không đạt sẽ dẫn tới mục tiêu an sinh xã hội không được bảo đảm. Cùng với đó, thời gian vừa qua, việc số người làm thủ tục hưởng BHXH một lần tăng cao, gây nên những ảnh hưởng không tốt đến người lao động muốn tham gia bảo hiểm. Mặc dù nhiều người vẫn biết khi nhận BHXH một lần sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu và khi ra khỏi hệ thống BHXH có nghĩa là họ không được bảo đảm cuộc sống khi về già. Nếu không được đảm bảo cuộc sống tuổi già, họ có thể rơi vào bệnh tật, đói nghèo, ảnh hưởng đến gia đình và xã hội. 

 Các chuyên gia cho rằng, hiện nay chính sách về bảo hiểm đã thay đổi có lợi cho người lao động nhưng số người tham gia BHXH tự nguyện vẫn còn ít là do nhiều nguyên nhân. Trước hết là việc không công bằng trong hưởng thụ giữa người tham gia BHXH bắt buộc với người tham gia BHXH tự nguyện. Theo đó, mức đóng của BHXH tự nguyện là 22% so với BHXH bắt buộc lại cao hơn 14%, trong khi họ chỉ được hưởng hai chế độ dài hạn là hưu trí và tử tuất, còn BHXH bắt buộc lại được hưởng các chế độ gồm: Ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất. Khó khăn trong thủ tục chi trả của cơ quan bảo hiểm cũng là nguyên nhân khiến người dân ngần ngại tham gia BHXH. Đặc biệt khi có thông tin từ ngày 1-1-2018 cách tính lương hưu sẽ giảm, nhiều người đã đồng loạt xin nghỉ việc để hưởng chế độ BHXH một lần, thay vì chờ đủ tuổi để hưởng lương hưu.

Để đạt được mục tiêu đến năm 2020 cả nước có 50% người lao động tham gia BHXH, ngoài sự điều chỉnh quy định của pháp luật cho phù hợp, công tác truyền thông về BHXH tự nguyện cần đổi mới hình thức thông tin, phù hợp với đối tượng tham gia. Phải làm sao cho người lao động thấy được lợi ích lâu dài, thiết thực nhất cho bản thân thì chắc chắn sẽ có thêm nhiều người tham gia BHXH. Song song đó, Nhà nước cần có lộ trình hỗ trợ người lao động trong quá trình đóng BHXH tự nguyện; đồng thời mở rộng chế độ trong BHXH tự nguyện để khi tham gia người lao động được hưởng bình đẳng về quyền lợi như người đóng BHXH bắt buộc.

 Hà Thanh