Thời luận 12:55, 29/06/2013 GMT+7

Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo thông tư hướng dẫn chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ hoàn vốn đầu tư xây dựng đường bộ để lấy ý kiến đóng góp. Theo dự thảo thông tư này, đối tượng nộp phí đường bộ là người Việt Nam và nước ngoài trực tiếp điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ.

Trong dự thảo thông tư, Bộ Tài chính đề xuất thu phí đường bộ theo 5 nhóm: Thứ nhất là xe chở người dưới 10 chỗ; xe tải (kể cả xe 4 bánh có gắn động cơ một xi lanh) và xe ôtô chuyên dùng có trọng lượng toàn bộ dưới 4.000kg có mức thu từ 10 ngàn đến 35 ngàn đồng. Thứ hai là xe chở người từ 10 chỗ đến 30 chỗ; xe tải và xe ôtô chuyên dùng có trọng lượng toàn bộ từ 4.000kg đến dưới 8.500kg; xe đầu kéo có trọng lượng bản thân dưới 27.000kg có mức thu từ 15 ngàn đến 52 ngàn đồng. Thứ ba là xe chở người từ 10 chỗ đến 30 chỗ; xe tải và xe ôtô chuyên dùng có trọng lượng toàn bộ từ 4.000kg đến dưới 8.500kg; xe đầu kéo có trọng lượng bản thân từ 27.000kg trở lên có mức thu là 22 ngàn đến 77 ngàn đồng. Thứ tư là xe tải, xe chở hàng bằng container và xe ôtô chuyên dùng có trọng lượng toàn bộ từ 19.000kg đến dưới 27.000kg có mức thu từ 40 ngàn đến 140 ngàn đồng. Thứ năm là xe tải, xe chở hàng bằng container và xe ôtô chuyên dùng có trọng lượng toàn bộ từ 27.000kg trở lên thu 80 ngàn đến 200 ngàn đồng.

Dự thảo thông tư cũng đưa ra lộ trình thu phí đường bộ như sau: Năm 2013 áp dụng mức thu tối đa không quá 2 lần mức thu tối thiểu khung. Năm 2014 áp dụng mức thu tối đa không quá 2,5 mức thu tối thiểu khung (riêng mức thu xe nhóm 5 tối đa không quá 2 lần mức thu tối thiểu khung). Năm 2015 áp dụng mức thu tối đa không quá 3 lần mức thu tối thiểu khung (riêng mức thu xe nhóm 5 tối đa không quá 180.000 đồng/vé/lượt). Từ năm 2016 trở đi áp dụng mức thu không quá mức thu tối đa khung.

Mức thu cụ thể đối với đường quốc lộ sẽ do Bộ Tài chính quy định, còn mức thu cụ thể đối với đường địa phương sẽ do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định nhằm phù hợp với cấp đường và độ dài đoạn đường thu phí theo dự án đầu tư được duyệt và đề nghị của chủ đầu tư. Dự kiến loại phí sử dụng đường bộ này sẽ được áp dụng ngay trong năm nay.

Vấn đề ở đây là nếu dự thảo thông tư này được ban hành, thì các loại ôtô sẽ phải cùng lúc chịu hai loại phí sử dụng đường bộ, gồm: Phí đường bộ thu hàng năm theo đầu phương tiện được quy định tại Nghị định số 18/2012/NĐ-CP của Chính phủ và phí sử dụng đường bộ theo lượt tại hệ thống các trạm thu phí BOT và trạm chuyển giao quyền thu phí. Điều đáng lo ngại là phí sử dụng đường bộ theo lượt sắp tới sẽ tăng lũy tiến từ năm 2013 đến 2016.

Phí cầu đường tăng cao trong khi chất lượng cầu đường không tốt thì doanh nghiệp vận tải không giảm được chi phí. Do đó, buộc doanh nghiệp vận tải phải hạch toán vào giá cước và cuối cùng sẽ được tính vào giá hàng hóa. Khi đó người tiêu dùng phải gánh chịu những chi phí này. Trong hoàn cảnh khó khăn như hiện nay, thiết nghĩ không nên thêm gánh nặng cho người dân.            

Đ.T