Văn hóa 06:34, 29/11/2014 GMT+7

NỖI LÒNG QUẢN TƯỢNG

Chúng tôi đến thôn Đắk La gặp những người nuôi voi. Ông Điểu Nhố (53 tuổi), cho biết: “Mình nuôi con voi này hơn 25 năm rồi. Mình coi nó như con vậy. Trước kia, nơi đây toàn rừng, đường xa đi lại rất khó khăn. Gia đình mình làm rẫy nên cần sức kéo. Nhờ làm rẫy nên cũng có một ít tiền mua được voi. Năm 1990, cầm trên tay hơn 30 triệu đồng, mình lên các tỉnh Tây Nguyên tìm mua voi. Ban đầu, do không biết cách chăm sóc nên voi hay “chứng” và rất khó quản lý. Nuôi riết dần quen. Từ đó, mình mới dùng nó để phụ gia đình làm ăn”.

Ông Điểu Nhố kể tiếp: “Trước bà con ở đây làm lúa rẫy xa nhà nên rất cần voi kéo về. Do đó, mình đã dùng voi kéo thuê lúa cho họ. Ngoài việc kéo lúa thuê, voi còn kéo gỗ, tre, nứa... để làm nhà. Nhờ đó, gia đình mình có thêm thu nhập. Sau này, rừng bị xâm canh, tàn phá nên Nhà nước cấm không ai vào rừng chở gỗ. Từ đó, mình không sử dụng voi để kéo gỗ nữa”.

Gia đình ông Điểu Pul (54 tuổi), cũng nuôi voi gần 30 năm. Trước đây, gia đình ông cũng dùng voi để kéo, khi Nhà nước cấm vào rừng chở gỗ thì đành cho voi ở nhà. Ông Điểu Pul chia sẻ: Thuần dưỡng voi rất khó khăn. Trước hết phải bắt đầu bằng cách dạy voi thuộc lòng khẩu lệnh: đi, dừng lại, quỳ xuống, lội nước, đi nhanh, đi chậm, quẹo phải, quẹo trái... Sau đó đến học cách cùm chân, cột xích, sử dụng dùi sắt cán dài chích vào kẽ tai voi sao cho vừa đủ đau để voi chịu nghe lời mà không gây thương tích. Nài voi phải yêu voi, hiểu voi và gắn bó cả đời với voi.

Ông Điểu Nhố cho biết thêm, để con voi quen với mùi của người nhà, phải thường xuyên gần gũi, cho nó ăn. Nếu voi đói, voi khát phải biết. Cho nó ăn muối mặn chừng nào phải biết lượng. Rồi voi thích ăn trái cây, rau củ nào... đều phải biết. 

Những người nuôi voi ở thôn Đắk La có cùng nhận xét và kiến nghị: Giờ đây, các loại cỏ trong thôn dần hết, không đủ cung cấp cho voi ăn. Do đó, họ phải đưa voi vào rừng để kiếm ăn. Nếu nuôi ở nhà, tiền mua thức ăn cho voi rất nhiều, bình quân mỗi con voi trưởng thành ăn hết khoảng 1 tấn cỏ/ngày. Rất mong Nhà nước có chính sách hỗ trợ chi phí nuôi voi.

GIẤC MƠ CÓ THẬT?

Ông Vũ Đình Trúc cho biết: Từ kiến nghị của các hộ nuôi voi, chi cục đã ký kết thỏa thuận hỗ trợ kinh phí nuôi voi với chủ voi. Theo đó, từ tháng 11-2014, sẽ hỗ trợ 500 ngàn đồng/tháng/con từ nguồn ngân sách UBND huyện Bù Đăng cấp cho xã Đắk Nhau để chi hỗ trợ. Thời gian hỗ trợ từ 1-11-2014 đến 1-11-2015, sau đó xem xét hỗ trợ tiếp. Để tiện cho việc chăm sóc, chi cục cũng thống nhất mua lại 4 con voi của 4 chủ sở hữu với kinh phí khoảng 2 tỷ đồng.

Ông Trúc cho biết thêm: Tỉnh đang triển khai phát triển các dự án du lịch sinh thái, gồm Khu du lịch sinh thái trảng cỏ Bù Lạch quy mô gần 5.000 ha và Khu du lịch sinh thái Bù Gia Mập quy mô gần 19.000 ha. Do đó, việc hỗ trợ kinh phí nhằm mục đích bảo tồn đàn voi sắp tới phục vụ phát triển du lịch sinh thái cho 2 khu du lịch này, đặc biệt phục vụ tuần tra rừng.

Các hộ nuôi voi xem “ông voi” là con vật thiêng liêng trong đời sống tâm linh, đồng thời thể hiện uy quyền trong buôn sóc. Trước đây, “ông voi” được dùng để cày kéo, đi rừng, săn bắt... nhưng hàng chục năm qua, các “ông voi” chỉ “ăn rồi chơi không”, thỉnh thoảng mới kéo vài cây cọc phụ giúp hàng xóm dựng nhà, cất chòi. Vì vậy, việc hỗ trợ kịp thời các hộ nuôi voi không chỉ phục vụ phát triển du lịch, bảo vệ rừng mà còn giúp bảo tồn và phát triển đàn voi lâu dài, ổn định của tỉnh.

“Tám “ông voi” đang nuôi đều là voi cái, trọng lượng 3-5 tấn/con, 17-40 tuổi, trong đó 7 con khỏe mạnh, có khả năng sinh sản tốt. Chúng tôi đang liên hệ Thảo Cầm Viên Sài Gòn và các khu du lịch khác kiếm voi đực để phối giống cho đàn voi cái sinh sản” - ông Trúc nói. Hy vọng giấc mơ Bình Phước có đàn voi du lịch nổi tiếng sớm thành hiện thực!

Hà Giang