2017 GMT+7

Nhiều vướng mắc trong quản lý, sử dụng Quỹ “Vì người nghèo”

Thứ 7, 22/04/2017 | 15:19:00

BP - Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQVN ban hành Quyết định số 1198/QĐ-MTTW-ĐCT ngày 29-12-2016 về quy chế vận động, quản lý và sử dụng Quỹ “Vì người nghèo” sửa đổi năm 2016 (gọi tắt là Quyết định số 1198). Quyết định này có hiệu lực từ ngày 1-1-2017 và thay thế Quyết định số 901/QĐ-MTTW ngày 25-4-2011 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQVN (gọi tắt là Quyết định số 901). Tuy có nhiều điểm mới so với Quyết định số 901 nhưng qua thực tế hơn 3 tháng triển khai ở địa phương, Quyết định số 1198 đã bộc lộ nhiều bất cập, khó khăn, vướng mắc cho MTTQ ở cơ sở.

Nhiều nội dung được bổ sung, sửa đổi

Theo Quyết định số 901, ban vận động “Ngày vì người nghèo” các cấp đồng thời là ban vận động Quỹ “Vì người nghèo”. Tuy nhiên, theo Quyết định số 1198, hiện nay không còn ban vận động “Ngày vì người nghèo”, do không thực hiện cuộc vận động “Ngày vì người nghèo” nữa, mà chỉ còn ban vận động Quỹ “Vì người nghèo” nằm trong cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.

Phó chủ tịch UBMTTQVN tỉnh Đỗ Đại Đồng trao quyết định bàn giao nhà đại đoàn kết cho gia đình ông Nông Văn Luân, thôn Cầu Sắt, xã Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập năm 2016

Quyết định số 901 quy định nguyên tắc quản lý quỹ: Ban vận động “Ngày vì người nghèo” các cấp chỉ được mở tài khoản tại hệ thống kho bạc nhà nước để theo dõi thu, chi quỹ. Quyết định số 1198 quy định ban vận động Quỹ “Vì người nghèo” các cấp được mở tài khoản tại hệ thống kho bạc nhà nước, ngân hàng thương mại cổ phần (do nhà nước chi phối) để giao dịch. Các khoản thu ủng hộ của quỹ và lãi từ tài khoản ngân hàng (nếu có ngoại tệ thì quy đổi sang VNĐ) hết ngày 31-12 hằng năm phải chuyển về tài khoản tại kho bạc nhà nước cùng cấp để sử dụng theo quy chế quỹ. Điều này có nghĩa số tiền gốc của Quỹ “Vì người nghèo” sẽ được cộng thêm số tiền thu được từ nguồn lãi gửi ở ngân hàng, kho bạc.

Đối tượng được hỗ trợ từ nguồn Quỹ “Vì người nghèo” theo Quyết định số 901 là người nghèo, hộ nghèo, thì Quyết định số 1198 mở rộng thêm người cận nghèo, hộ cận nghèo, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đột xuất, cộng đồng nghèo. Quyết định số 1198 quy định tùy theo tình hình thực tế, Quỹ “Vì người nghèo” các cấp có thể được phân bổ cho tổ chức thành viên của MTTQVN cùng cấp để hỗ trợ các đối tượng theo quy chế quỹ. Đây là nội dung hoàn toàn mới so với Quyết định số 901.

Quyết định số 901 quy định mức chi cho hoạt động quản lý Quỹ “Vì người nghèo” không vượt quá 5% tổng số tiền thu hằng năm của quỹ ở từng cấp - có nghĩa là ban vận động Quỹ “Vì người nghèo” các cấp được trích 5% từ nguồn vận động để hoạt động, với 8 mục chi theo quy định. Quyết định số 1198 quy định mức chi cho hoạt động quản lý quỹ do ngân sách nhà nước hỗ trợ một khoản chi đặc thù trong dự toán hằng năm của UBMTTQVN các cấp để đảm bảo hoạt động chi công tác tuyên truyền, vận động; chỉ đạo, kiểm tra, giám sát; sơ kết, tổng kết, khen thưởng; cấp bằng ghi công; dịch vụ công cộng; chi lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho cán bộ hợp đồng quỹ; chi văn phòng phẩm; chi khác.

Còn nhiều bất cập

Phó chủ tịch UBMTTQVN tỉnh Đỗ Đại Đồng cho biết: Hiện tại, việc quản lý và sử dụng con dấu của ban vận động Quỹ “Vì người nghèo” còn nhiều bất cập và chưa có sự hướng dẫn để thống nhất trong toàn quốc. Bởi vì trước đây, ban vận động Quỹ “Vì người nghèo” các cấp sử dụng con dấu của ban vận động “Ngày vì người nghèo” để hoạt động nay không phù hợp và trái quy định pháp luật vì hiện không còn ban vận động “Ngày vì người nghèo”.

Quy chế sửa đổi năm 2016 đã có nhiều điểm mới với nhiều quy định rõ ràng, thiết thực hơn, như: đối tượng thụ hưởng và nội dung chi hỗ trợ từ nguồn quỹ đã được mở rộng... Tuy nhiên, quy chế vẫn bộc lộ nhiều bất cập, khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, như: Ban hành quyết định ngày 29-12-2016 nhưng mãi đến gần cuối tháng 3-2017, Trung ương MTTQVN mới phổ biến và phát hành văn bản, dẫn đến việc triển khai thực hiện tại các địa phương bị chậm trễ. Do vậy, ở một số địa phương đã thực hiện chi một số khoản cho hoạt động của ban vận động quỹ theo Quyết định số 901, nay phải bù lại khoản kinh phí đã sử dụng.

Khó khăn nhất là hiện nay các địa phương chưa lập được dự toán kinh phí hoạt động của ban vận động quỹ năm 2017 theo quy định mới. Mặt khác, giữa Trung ương MTTQVN và Bộ Tài chính chưa có thông tư liên tịch hướng dẫn định mức kinh phí cho hoạt động của ban vận động, do đó cũng chưa có cơ sở để MTTQ dự toán kinh phí để UBND hỗ trợ khoản chi đặc thù cho hoạt động của ban vận động quỹ theo quy định của Quyết định số 1198.

Phó chủ tịch UBMTTQVN tỉnh ĐỖ ĐẠI ĐỒNG

Ông Nguyễn Thành Vui, Phó chủ tịch UBMTTQVN huyện Lộc Ninh cho rằng: Mục 3, Điều 9 quy chế vận động, quản lý và sử dụng Quỹ “Vì người nghèo” sửa đổi năm 2016 quy định đối với quỹ cấp huyện chỉ được hỗ trợ sản xuất và quỹ cấp xã chỉ được hỗ trợ đột xuất là không phù hợp và làm giảm vai trò, trách nhiệm của MTTQ cấp huyện, cấp xã trong việc vận động nhân dân thực hiện các chương trình an sinh xã hội tại địa phương. Thực tế thời gian qua, ở cấp huyện và cấp xã đã thực hiện khá tốt việc vận động ủng hộ để xây dựng và sửa chữa nhà ở cho các hộ nghèo, gia đình chính sách, đối tượng bảo trợ xã hội và thực hiện một số hình thức chi khác theo Quyết định số 901 đảm bảo đạt hiệu quả. Nếu áp dụng theo quy định hiện nay, sẽ thiếu tính chủ động trong thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Việc thực hiện các tiêu chí về nhà ở, xây dựng hạ tầng cơ sở ở nông thôn phải trông chờ vào sự phân bổ, hỗ trợ của cấp tỉnh và Trung ương.

Ngoài ra, Quyết định số 1198 quy định “Ban vận động quỹ mỗi cấp chịu trách nhiệm trước pháp luật về tổ chức và hoạt động quỹ cấp đó” còn rất chung chung, chưa cụ thể, chưa thấy rõ được trách nhiệm của ban vận động quỹ trong việc vận động, quản lý và sử dụng Quỹ “Vì người nghèo” ở từng cấp.

T. Phước