Xã hội 07:27, 02/09/2015 GMT+7

Từng được sống trong mùa Thu cách mạng tháng Tám năm 1945, nên ông có nhiều ký ức đẹp về mùa Thu lịch sử ấy.

“Nếu không có cách mạng soi đường, chắc có lẽ tôi chỉ là một ông giáo quanh quẩn ở trường làng. Được giác ngộ cách mạng sớm, lại được tôi luyện trong phong trào cướp chính quyền ở xã, ở huyện, rồi chiến đấu với giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm, tôi đã trưởng thành,” ông Hà Văn Tải bắt đầu câu chuyện về cuộc đời mình như thế.

Ông Hà Văn Tải cho biết sau tối 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp, ông cùng các bạn tạm biệt trường Quốc học Vinh để trở về quê nhà. Lúc ấy, ông mới 15 tuổi.

Là thanh niên khôi ngô, thông minh, nhanh nhẹn, ông Hà Văn Tải được ông Lê Cửu, một cán bộ Việt Minh trong làng giao nhiệm vụ viết truyền đơn dán vào điểm canh, gốc đa, tường của các nhà giàu với khẩu hiệu “Hãy giúp đỡ những người bị đói,” “Ủng hộ Việt Minh.”

Ông Tải cùng các thanh niên trong làng được tập hợp tại nhà cụ Trợ để nghe giảng giải về thời cơ cứu nước, về sự lãnh đạo của Việt Minh. Ông còn được tập đi, đứng và tập hô khẩu hiệu.

Sáng 22-8-1945, trống đánh liên hồi, toàn dân tập trung ở đình làng, đi theo cán bộ Việt Minh đến nhà lý trưởng để cướp chính quyền. Tiếng hô của mọi người tham gia biểu tình như xé trời “Ủng hộ Việt Minh,” “Giành lại chính quyền” cùng với không khí rạo rực, cờ đỏ sao vàng xuất hiện, tung bay, ai cũng thấy xốn xang, phấn khởi. 

Mới ngày hôm qua, người dân đang sống dưới bùn đen, bị lý trưởng, hương hào đàn áp, bây giờ như những con chim bay trên bầu trời tự do. Ủy ban khởi nghĩa của làng được thành lập do ông Trần Phiên làm Chủ tịch ra lệnh cho toàn dân đoàn kết, giữ vững chính quyền, giúp đỡ nhau trong sản xuất và vượt qua nạn đói.

3 giờ sáng 25-8-1945, trống đánh dồn dập báo hiệu chuẩn bị cướp chính quyền ở huyện. Thanh thiếu niên học sinh, đội tự vệ, những người già tề tựu về đình làng. Lúc ấy, ông Hà Văn Tải được Việt Minh chỉ định làm Đoàn trưởng đoàn thiếu niên học sinh của xã Giai Lạc. 

Với nhiệm vụ hô vang khẩu hiệu “Ủng hộ Việt Minh,” “Việt Nam độc lập muôn năm,” hàng vạn người trong huyện kéo về, bao vây huyện đường. Trước sức ép của nhân dân, chính quyền phong kiến thực dân được xóa bỏ; đồng thời, thành lập Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời huyện Yên Thành.

Niềm vui nối tiếp niềm vui, cả làng từ già đến trẻ lại reo hò được biết ngày 2-9-1945, Chính phủ cách mạng lâm thời Việt Nam được thành lập, Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa là lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh.

Là thanh niên trí thức, hiểu biết tình hình thực tế, Hà Văn Tải cùng các bạn thiếu niên học sinh trong làng xông xáo, hăng say trong mọi công việc của Ủy ban cách mạng lâm thời làng giao. Ông Tải cùng các thanh niên khác đi viết khẩu hiệu “Hoan hô cách mạng tháng 8,” “Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa muôn năm”… 

Đêm đến, nhà nhà lại sáng lên trong ánh đèn dầu, đó là lớp học bình dân học vụ với học sinh là các ông, các bà nông dân, chị em phụ nữ ngày đi cày, làm cỏ, đêm cắp sách đến lớp bình dân. Không khí tự do, dân chủ rộn khắp thôn làng. Ông Hà Văn Tải trở thành thầy giáo của những lớp bình dân học vụ thời đó.

Sau cách mạng tháng 8, hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ phát động “Tuần lễ vàng,” nhân dân hiến vàng cho Việt Minh để kiến thiết đất nước. Đây là việc làm rất khó khăn bởi trong thời buổi đói khổ ấy người dân cũng như nhà giàu có tư tưởng “giữ của.”

Ông Hà Văn Tải cùng các bạn trí thức khác bèn nghĩ ra cách sáng tác nên một vở kịch “Tiếng gọi của vàng” và tổ chức biểu diễn, mời bà con đến xem, qua đó tuyên truyền, kêu gọi bà con ủng hộ chủ trương của Chính phủ. Vở kịch này đã mang lại hiệu quả bất ngờ, rất nhiều nhà giàu, buôn bán hồi ấy hiến vàng cho tổ chức Việt Minh để kiến thiết đất nước.

Khởi nguồn từ nhiệm vụ phụ trách thiếu niên học sinh cứu quốc, tham gia phong trào cướp chính quyền ở làng, ở huyện, giáo viên bình dân học vụ đã bồi đắp thêm vốn sống, tinh thần yêu nước, nắm rõ lịch sử Đảng để ông Hà Văn Tải làm tốt hơn các nhiệm vụ ở cấp cao hơn như Chánh Văn phòng huyện Yên Thành rồi Chánh Văn phòng Tỉnh ủy tỉnh Nghệ Tĩnh, Bí thư Đảng ủy các cơ quan khối Dân Chính Đảng Nghệ Tĩnh… Ông được tặng nhiều Huân chương, Huy chương do Nhà nước và nước bạn Lào trao tặng.

70 năm đi qua, làng quê đang đổi mới từng ngày. Xã Phúc Thành quê ông đã đạt 19/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới năm 2014. Đường làng hầu như đã bê tông hóa gần hết. Những cánh đồng được kiến thiết lối đi ngang dọc dễ bề cho xe cơ giới hoạt động. Sản xuất thâm canh mang lại năng suất cao, đời sống nhân dân khá lên rất nhiều, nhà cửa khang trang, nhiều gia đình con cháu học hành đỗ đạt.

“Tôi thật tự hào khi được sống, được chứng kiến sức mạnh của nhân dân vùng dậy dưới sự lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ. Đó là những kinh nghiệm quý báu để tôi được cống hiến nhiều hơn cho quê hương, đất nước,” ông Tải xúc động nói.

65 năm tuổi Đảng, người cán bộ tiền khởi nghĩa ấy vẫn giữ cho mình nếp sống thanh bạch, giản dị, vui vầy bên con cháu. Ông thường viết báo, làm thơ, trò chuyện với bạn, bởi theo ông đó là niềm vui sống để tâm hồn mình thanh thản.

Nguồn TTXVN