2015 GMT+7

Trợ cấp mất việc và trợ cấp thôi việc

Thứ 7, 25/04/2015 | 15:28:00

BP - Khái niệm trợ cấp mất việc và trợ cấp thôi việc được sử dụng trong Bộ luật lao động từ năm 1994 và được sửa đổi, bổ sung trong Bộ luật lao động năm 2012. Mặc dù bộ luật này có hiệu lực đã hơn 2 năm, nhưng vẫn còn nhiều người nhầm lẫn về hai khái niệm này. Vậy làm sao để phân biệt được trợ cấp mất việc, trợ cấp thôi việc? Bài viết dưới đây không ngoài mục đích giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về hai khái niệm này.

Nhân viên điện lực, viễn thông Bình Phước nghỉ ngơi sau những giờ lao động - Ảnh: S.H

Xét về tiêu chí:

Xét về tiêu chí thì cả trợ cấp mất việc và trợ cấp thôi việc đều là do người sử dụng lao động (NSDLĐ) chi trả cho người lao động (NLĐ).

Đối với trợ cấp mất việc là do: Thứ nhất là thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế làm ảnh hưởng đến việc làm của NLĐ. Thứ hai là do sáp nhập, hợp nhất, chia, tách doanh nghiệp, hợp tác xã.

Đối với trợ cấp thôi việc là do: Hết hạn hợp đồng lao động (HĐLĐ), trừ trường hợp NLĐ là cán bộ công đoàn không chuyên trách đang trong nhiệm kỳ công đoàn mà hết hạn HĐLĐ thì được gia hạn HĐLĐ đã giao kết đến hết nhiệm kỳ. Đã hoàn thành công việc theo HĐLĐ. Hai bên thỏa thuận chấm dứt HĐLĐ.

NLĐ bị kết án tù giam, tử hình hoặc bị cấm làm công việc ghi trong HĐLĐ theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của tòa án. NLĐ chết, bị tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc là đã chết. NSDLĐ là cá nhân chết, bị tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc là đã chết; NSDLĐ không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động.

NLĐ làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn, theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng đơn phương chấm dứt HĐLĐ trong trường hợp sau: Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong HĐLĐ. Không được trả lương đầy đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn đã thỏa thuận trong HĐLĐ. Bị ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động. Bản thân hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện HĐLĐ. Được bầu làm nhiệm vụ chuyên trách ở cơ quan dân cử hoặc được bổ nhiệm giữ chức vụ trong bộ máy nhà nước. Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo chỉ định của cơ sở khám, chữa bệnh có thẩm quyền. NLĐ bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 90 ngày liên tục đối với người làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn và 1/4 thời hạn hợp đồng đối với người làm việc theo HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa được hồi phục. Đồng thời, NLĐ phải báo trước cho NSDLĐ ít nhất 3 ngày làm việc hoặc 30 ngày, 45 ngày tùy từng trường hợp.

NSDLĐ đơn phương chấm dứt HĐLĐ trong trường hợp: NLĐ thường xuyên không hoàn thành công việc theo HĐLĐ. NLĐ bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm theo HĐLĐ không xác định thời hạn, đã điều trị 6 tháng liên tục, đối với NLĐ làm theo HĐLĐ xác định thời hạn và quá nửa thời hạn HĐLĐ đối với người làm theo HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục. Do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định pháp luật, mà NSDLĐ đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc. NLĐ không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn khi hết thời hạn tạm hoãn thực hiện HĐLĐ. Đồng thời, NSDLĐ phải báo trước ít nhất 3 ngày làm việc, 30 ngày, 45 ngày tùy từng trường hợp.

NSDLĐ cho NLĐ thôi việc do thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế hoặc do sáp nhập, hợp nhất, chia tách doanh nghiệp, hợp tác xã.

Về điều kiện để hưởng trợ cấp:

Đối với trợ cấp mất việc thì NLĐ đã làm việc thường xuyên cho NSDLĐ từ 12 tháng trở lên mà bị mất việc làm trong các trường hợp trên, mỗi năm làm việc được trợ cấp 1 tháng tiền lương nhưng ít nhất phải bằng 2 tháng tiền lương.

Đối với trợ cấp thôi việc thì NLĐ đã làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên, mỗi năm làm việc được trợ cấp một nửa tháng tiền lương.

Thời gian và tiền lương để tính trợ cấp:

Về thời gian tính trợ cấp: Tổng thời gian NLĐ đã làm việc thực tế cho NSDLĐ trừ đi thời gian NLĐ đã tham gia BHTN theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội và thời gian làm việc đã được NSDLĐ chi trả trợ cấp thôi việc.

Về tiền lương để tính trợ cấp: Tiền lương bình quân theo HĐLĐ của 6 tháng liền kề trước khi NLĐ thôi việc/mất việc làm.

Từ phân tích trên cho thấy, nếu NLĐ bị mất việc vì lý do doanh nghiệp thay đổi cơ cấu, công nghệ hay lý do kinh tế hoặc sáp nhập, hợp nhất, chia, tách doanh nghiệp, hợp tác xã thì sẽ được hưởng cả trợ cấp mất việc và trợ cấp thôi việc.

B.H