Thời luận 09:46, 29/08/2015 GMT+7

BP - Những ngày qua, không chỉ cộng đồng doanh nghiệp mà rất nhiều người dân quan tâm theo dõi, bàn tán về chuyến “vi hành” của Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam tại thành phố Hải Phòng.

Cổng thông tin điện tử Chính phủ (chinhphu.vn) đưa tin: “... ngày 20-8, Phó thủ tướng chỉ tham dự như một thành viên trong tổ chuyên gia của Hội đồng Quốc gia về Phát triển bền vững và Nâng cao năng lực cạnh tranh, cùng TS. Nguyễn Đình Cung, bà Nguyễn Thị Cúc, bà Phạm Chi Lan...”. Sau khi nghe các doanh nghiệp trình bày những vướng mắc về thủ tục hải quan và thuế, làm việc với lãnh đạo thành phố Hải Phòng, Phó thủ tướng nói: “Hôm nay, tôi đã nghe doanh nghiệp nói và thấy rằng, cần rất thận trọng với các bản báo cáo. Báo cáo có thể hay nhưng vấn đề là thực thi. Doanh nghiệp vẫn còn bức xúc lắm, nhưng họ vẫn có tâm lý “sợ” các cơ quan nhà nước”. Bởi tại buổi làm việc này, đại diện các doanh nghiệp cho rằng, việc kê khai thuế điện tử đã thuận tiện hơn trước. Nhưng vẫn mất rất nhiều thời gian và bị gây phiền hà, thậm chí đòi cả những hóa đơn mà nước ngoài không có. Hoặc những quy định tréo ngoe như muốn thanh lý cây kìm, chiếc mỏ lết đã hỏng, doanh nghiệp phải tìm lại trong đống chứng từ chiếc mỏ lết, cây kìm này mua ở đâu, hợp đồng, hóa đơn nào nếu muốn được coi là hợp pháp... khiến Phó thủ tướng phải thốt lên: “Nếu không trực tiếp nghe, tôi không tưởng tượng có những chuyện như vậy” (tuoitre.vn, ngày 21-8-2015). Rồi cơ quan hải quan trực tiếp can thiệp vào quan hệ làm ăn của doanh nghiệp. Nhiều vướng mắc cộng với những kẽ hở từ các quy định của người làm chính sách mắc bệnh “chân vuông” (ngồi bàn giấy làm chính sách) như lời của ông Lê Thanh Sơn, Phó chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng dẫn đến nhiều gánh nặng “chi phí không chính thức” cho doanh nghiệp, nhà sản xuất.

Báo cáo chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam công bố ngày 16-4-2015 cho thấy, gánh nặng “chi phí không chính thức” ngày càng tăng với các doanh nghiệp. Trong các chỉ số thành phần cấu thành PCI, điểm dành cho tiêu chí “Chi phí không chính thức” có sự sụt giảm đáng lo ngại nhất và cũng là vấn đề được cộng đồng doanh nghiệp tỏ ra bi quan nhất. Tại kỳ họp thứ 12 HĐND tỉnh mới đây, trả lời chất vấn của cử tri, ông Lê Văn Uy, Giám đốc Sở Công thương, Phó tổ trưởng Thường trực Tổ công tác PCI của tỉnh cũng thẳng thắn thừa nhận, có 72,97% doanh nghiệp được hỏi cho rằng thường phải trả thêm các khoản chi phí không chính thức và 66,18% doanh nghiệp cho biết có tình trạng nhũng nhiễu khi đến giải quyết các thủ tục. Và tại hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ 17, khóa IX, diễn ra ngày 8-7-2015, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Tấn Hưng khi nói về các giải pháp nhằm tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh đã đặt câu hỏi: “Lãnh đạo rất thoáng, nhưng bên dưới đã thật sự thoáng chưa?”.

Hiện các cơ quan nhà nước, trong đó có ngành thuế, hải quan... đã có nhiều nỗ lực, quyết liệt thực hiện Nghị quyết số 19/2015/NQ-CP, ngày 12-3-2015 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong đó có việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đồng hành với doanh nghiệp; cán bộ, công chức khi thi hành công vụ phải xác định đúng vị trí của mình là “phục vụ doanh nghiệp” không phải “quản lý doanh nghiệp”. Người dân và cả cộng đồng doanh nghiệp rất mong, trong các chuyến “vi hành” của lãnh đạo Chính phủ thời gian tới sẽ là những tiếng vỗ tay chứ không phải là những cái lắc đầu.

Hoàng Thu