2019 GMT+7

Kế sách giữ biên cương

Thứ 6, 10/05/2019 | 14:22:00

BP - Ngay sau khi lên ngôi, Lý Thái Tổ đặc biệt quan tâm đến vùng miền núi, biên cương, nơi có vị trí chiến lược, trọng yếu đối với việc bảo vệ đất nước, chống ngoại xâm. Kế thừa chính sách của các triều đại trước, đối với vùng núi rừng xa xôi, nơi cư trú của các dân tộc ít người, Lý Thái Tổ vẫn áp dụng chính sách “cơ mi” (ràng buộc lỏng lẻo). Tuy nhiên, chính sách quản lý này đã được phát triển thêm một bước mới với những biện pháp mềm dẻo và hình thức linh hoạt hơn.

Các tù trưởng thiểu số là những người có thế lực rất lớn, nắm mọi quyền hành, quản lý cư dân thuộc tộc mình. Do đó chính sách cơ bản được đặt ra là củng cố quốc gia thống nhất bằng cách ra sức tranh thủ các tù trưởng để thông qua họ thắt chặt khối đoàn kết dân tộc và mở rộng ảnh hưởng của triều đình lên vùng miền núi, biên viễn. Để tăng cường và đẩy mạnh mối quan hệ, liên kết, bên cạnh việc phong chức tước, quyền hạn, ban thưởng tiền bạc, triều đình nhà Lý còn thông qua các cuộc hôn nhân, gả công chúa cho các tù trưởng lớn có thế lực để qua vai trò của họ tập hợp cư dân thành khối thống nhất quanh nhà nước quân chủ Trung ương tập quyền. Đây là chính sách rất đặc biệt của vương triều Lý mà Lý Thái Tổ là người mở đầu chính sách đó.

Cuối năm 1009, ngay sau khi lên ngôi hoàng đế, Lý Thái Tổ đã hạ chiếu tha bổng 28 người lính thuộc dân tộc thiểu số trước đó bị vua Lê Ngọa Triều bắt, cấp quần áo, lương thực cho họ rồi sai người đưa về quê cũ. Vua còn gả con gái cho tù trưởng động Giáp ở Lạng Châu (nay thuộc Bắc Giang và phía Nam Lạng Sơn) là Giáp Thừa Quý (sau đổi sang họ Thân) và phong Thừa Quý làm châu mục Lạng Châu. Theo sử sách ghi lại, kể từ đó, các đời vua nối nhau tiếp tục chính sách liên kết với tù trưởng dân tộc ít người bằng quan hệ hôn nhân. Đã có ít nhất 9 trường hợp gả công chúa cho tù trưởng các châu thuộc vùng trung và thượng du đất nước. Một dải biên cương dài rộng của đất nước được giữ vững, khối đoàn kết dân tộc được củng cố, thắt chặt.

Song song với chính sách ràng buộc mềm dẻo, với những thế lực chống đối và những xu hướng cát cứ đều bị triều đình kiên quyết trừng trị, dập tắt. Trong thời gian trị vì, vua Lý Thái Tổ đã trực tiếp cầm quân đi dẹp loạn vùng biên viễn. Cụ thể: Tháng 1-1011, vua thấy giặc Cử Long ở châu Ái hung hăng dữ tợn, qua 2 triều Đinh, Lê không dẹp nổi nên ngày càng dữ, mới đem 6 lộ quân đi đánh, đốt bộ lạc, bắt được tù trưởng đem về; giặc ấy liền tắt. Tháng 1-1012, vua Lý Thái Tổ đi dẹp loạn vùng châu Diễn. Khi ấy đến vũng Biện (huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa) thì trời đất tối sầm, gió và sấm sét rất dữ, vua đốt hương khấn trời rằng: “Tôi là kẻ ít đức, lạm ở trên dân, nơm nớp lo sợ như sắp sa xuống vực sâu, không dám cậy quân mạnh mà đi đánh dẹp càn bậy. Chỉ vì người dân châu Diễn không theo giáo hóa, hung bạo làm càn, tàn ngược dân chúng, tội ác nhiều quá nên không thể không đánh... Xin lòng trời soi xét”. Vừa khấn xong thì gió, sấm đều yên lặng.

Cũng trong năm 1012, người ở châu Vị Long (nay thuộc huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang) nổi loạn, Lý Thái Tổ sai quân tướng đi đánh dẹp, bắt được người và hơn 1 vạn con ngựa. Năm 1013, châu Vị Long làm phản, phụ theo người Man. Vua thân chinh đi đánh, thủ lĩnh Hà Trắc Tuấn sợ đem cả đồ đảng chạy trốn vào núi rừng. Năm 1014, người châu Vị Long lại làm phản, dẫn đường cho tướng nước Nam Chiếu (nay thuộc tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) là Dương Trường Huệ và Đoàn Kính Chí đem 20 vạn quân vào cướp, đóng đồn ở bến Kim Hoa, dàn quân bày thế trận gọi là trại Ngũ Hoa. Được tin cấp báo của châu mục châu Bình Lâm (nay thuộc huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng) là Hoàng Ấn Vinh, vua Lý Thái Tổ sai Dực Thánh Vương đem quân đi đánh, chém được hơn 1 vạn đầu giặc, bắt sống quân lính và ngựa không kể xiết.

Năm 1015, các châu Đô Kim, Vị Long, Thường Tân (nay thuộc tỉnh Tuyên Quang), Bình Nguyên (nay thuộc huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang) nổi loạn. Vua xuống chiếu sai Dực Thánh Vương và Vũ Đức Vương đi đánh, bắt được thủ lĩnh là Hà Trắc Tuấn đem về kinh chém đầu...

Lời bàn:

Những chính sách đối với vùng biên cương được vua Lý Thái Tổ thực hiện một cách khéo léo, mềm dẻo nhưng cương quyết nên đã giữ gìn an ninh, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ. Nhiều thủ lĩnh, châu mục, tù trưởng đã đảm trách xứng đáng vai trò làm “phên dậu”, quản giữ vùng đất xung yếu nơi biên thùy của Tổ quốc. Tất cả thành tựu đó đã được các đời vua sau kế thừa, phát triển. Bằng chứng là trong cuộc Bắc phạt theo kế “tiên phát chế nhân” cuối năm 1075, các lực lượng dân binh, thân binh của tù trưởng, thủ lĩnh dân tộc thiểu số cùng quân triều đình phối hợp đánh vào cơ sở hậu cần của giặc. Điều đó đã cho thấy nhãn quan chiến lược và kế sách sâu rộng của vị vua anh minh - Lý Thái Tổ.

Lịch sử Việt Nam ta từ thời dựng nước đã là một quốc gia gồm nhiều thành phần dân tộc. Qua hàng ngàn năm lịch sử cùng chung sức xây dựng và bảo vệ đất nước, các dân tộc thiểu số có những đóng góp vô cùng to lớn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy, các thế lực thù địch, phản động đã và đang lợi dụng vấn đề dân tộc để chống phá cách mạng Việt Nam. Tuy nhiên, những âm mưu, thủ đoạn nham hiểm của chúng có thực hiện được hay không thì không phụ thuộc hoàn toàn vào chúng, mà phụ thuộc vào tinh thần cảnh giác, khả năng ngăn chặn, sự chủ động tiến công của chúng ta.

N.D