Chính trị 14:38, 18/07/2013 GMT+7

Người chuyên tìm mộ liệt sĩ

“Đức Anh hài cốt” là biệt danh mọi người gọi anh Hồ Đức Anh ở thôn Đức Lập, thị trấn Đức Phong (Bù Đăng), hiện công tác tại Phòng Lao động - thương binh và xã hội huyện Bù Đăng. 13 năm nay, anh Đức Anh đã gắn bó với công việc tìm kiếm, khai quật mộ liệt sĩ trên địa bàn tỉnh.

Tốt nghiệp chuyên ngành lao động và tiền lương, năm 1999 về công tác tại Phòng Lao động - thương binh và xã hội huyện Bù Đăng, hàng ngày anh được tiếp xúc với những nhân chứng sống của lịch sử, được nghe các chú, các bác kể lại những năm tháng chiến đấu trên chiến trường. Có người sống sót trở về nhưng không còn lành lặn, có người nằm lại chiến trường đến nay vẫn chưa tìm được hài cốt. Trăn trở với điều này, anh đã bỏ công tìm kiếm mộ và bốc hài cốt liệt sĩ, để có thể góp một phần nhỏ vào việc đưa các anh trở về với quê hương.

“Điều khiến tôi áy náy nhất là đã xác định được vị trí 2 phần mộ liệt sĩ do người thân chỉ dẫn, nhưng không thể khai quật vì bị ngập nước quá sâu. Một phần mộ ở vị trí cầu 38, xã Đức Liễu (Bù Đăng) và một phần mộ ở cầu Phước Tín (TX. Phước Long). “Biết các anh nằm đó mà chưa có cách nào đưa về”, anh nói trong sự tiếc nuối.

Do nằm dưới lòng đất lâu năm, hầu hết mộ đào lên đã phân hủy hoặc di vật còn lại chỉ là: Nút áo, thắt lưng, dép cao su, huy hiệu, bình tông...gây khó khăn cho việc xác định danh tính. Anh còn nhớ lần khai quật phần mộ của liệt sĩ Bùi Xuân Điền (quê tỉnh Nam Định), thuộc Trung đoàn 271, hy sinh ở Đức Bổn (nay là xã Đức Liễu, huyện Bù Đăng). Mặc dù có người thân đi theo chỉ dẫn nhưng do địa hình thay đổi, xác định sai địa điểm nên phải kết hợp tìm kiếm mở rộng, đào cắt ngang hình dấu cộng, đến ngày thứ 16 mới tìm thấy. Đây là phần mộ phải đào, tìm lâu nhất và để lại nhiều kỷ niệm trong khoảng thời gian anh công tác.

Được tận mắt chứng kiến công việc của các anh mới hiểu những vất vả, ý chí không ngại khó, ngại khổ. Bất kể nắng, mưa, hễ nhận được nguồn tin là các anh lại lên đường. “Ngày nắng thì công việc tìm kiếm, khai quật dễ dàng hơn ngày mưa. Tuy nhiên việc đào đất phải thực hiện cẩn thận để không gây tổn hại đến hài cốt và di vật dưới đất. Rất ít trường hợp chỉ đào một lần là thấy, thường phải đào đi đào lại nhiều lần, ở nhiều vị trí, có khi mọi người phải thay phiên nhau thức trắng đêm để đào”, anh Đức Anh bộc bạch.

Qua điện thoại, bà Hoàng Thị Sớm - em chồng của liệt sĩ Trịnh Văn Đìa, quê ở tỉnh Hải Dương tâm sự: “Lúc mẹ chồng tôi còn sống luôn tâm nguyện là tìm hài cốt của con trai mình về an táng tại quê nhà nhưng chưa thực hiện được. Suốt 20 năm qua gia đình tôi tìm kiếm ở khắp các chiến trường miền Nam nhưng không có kết quả. Sau đó nghe thông tin từ một đồng đội cũ cho biết liệt sĩ Trịnh Văn Đìa hy sinh ở Bù Đăng, tôi khăn gói vào tìm. được sự giúp đỡ tận tình của chính quyền xã Nghĩa Trung, Phòng Lao động - thương binh và xã hội huyện Bù Đăng, phải tìm kiếm 1 năm mới thấy”.

Năm 2012, Phòng Lao động - thương binh và xã hội phối hợp với Ban chỉ huy Quân sự huyện Bù Đăng, UBND các xã, thị trấn trong huyện tổ chức 12 đợt khảo sát, quy tập được 16 mộ liệt sĩ. Trong đó, phòng đã bàn giao 15 hài cốt cho thân nhân đưa về quê an táng. 6 tháng đầu năm 2013, tổ đào tìm đã đào 6 vị trí, nhưng chưa có kết quả.

Khi được hỏi về những rủi ro trong công việc, như quá trình đào tìm có thể gặp phải bom, mìn, anh Đức Anh chia sẻ: “Dù biết công việc rất nặng nhọc, nguy hiểm nhưng tôi vẫn làm, vì người thân của các chiến sĩ đã hy sinh đang ngày đêm mong đợi đón họ về với gia đình”. Chính sự thôi thúc đó là nguồn động lực, sức mạnh để anh hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Ngân Hà