Thời luận 08:45, 17/11/2015 GMT+7

BP - Tuần qua, phương tiện thông tin đại chúng liên tục đưa tin về Công ty cổ phần Liên minh tiêu dùng Việt Nam dùng các thủ đoạn tinh vi để dụ dỗ, lôi kéo, thậm chí ép học sinh, sinh viên vay nặng lãi để tham gia hoạt động bán hàng đa cấp. Điều kiện tham gia là mỗi em phải nộp 10 triệu đồng mua thực phẩm chức năng để bán. Nhưng do không thể có được khoản tiền 10 triệu đồng nên phần lớn đã ký vào giấy vay tiền tại một cửa hàng của công ty với lãi suất cắt cổ 4.000 đồng/triệu đồng/ngày hoặc ký vào hợp đồng khống mượn máy tính xách tay. Khi biết bị lừa, sinh viên mang sản phẩm trả lại công ty và xin nhận lại số tiền đã đóng thì công ty này tìm mọi cách trốn tránh.

Trong khi hàng trăm sinh viên đang lo lắng có thể mất trắng số tiền đã nộp vào công ty bán hàng đa cấp nói trên thì lại rộ lên thông tin một trung tâm từ thiện có tên là Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới tại Hà Nội đã lôi kéo được hàng chục ngàn người dân tham gia hoạt động theo hình thức đa cấp. Thông tin mà trung tâm này đưa ra để lôi kéo người tham gia là: nếu nộp 1,2 triệu đồng sau 6 tháng sẽ được hỗ trợ 5,2 triệu đồng, nộp 1,9 triệu đồng sẽ được hỗ trợ 8 triệu đồng, nộp 7,5 triệu đồng sẽ được hỗ trợ 50 triệu đồng... Cứ thế, số tiền lãi sẽ tăng theo cấp số nhân nếu nộp nhiều tiền hơn. Rất nhiều người khi nghe cách làm giàu “siêu tốc” này đã hào hứng vay lãi cao để tham gia hòng nhanh chóng đổi đời. Họ còn ra sức lôi kéo người thân, bạn bè cùng tham gia để có được nhiều tiền hoa hồng. Được biết trung tâm này hoạt động 3 năm và đã mở hàng trăm văn phòng tư vấn, thực chất là các điểm thu tiền tại các tỉnh, thành. Hiện đã có khoảng 40.000 người nộp tiền cho trung tâm, trong đó người nộp ít nhất 1,2 triệu đồng, nhiều là hàng chục triệu đồng. Cách kiếm tiền đầy mạo hiểm từ kinh doanh đa cấp này chẳng khác gì quả bom nổ chậm đang chờ sẵn người dân.

Cho vay tín dụng đen, chơi hụi, bán hàng đa cấp... luôn là cái bẫy đối với những người nôn nóng thu lợi mà không muốn tốn công, tốn sức. Gần như trong tất cả trường hợp bị lừa tập thể xảy ra gần đây, khả năng đòi lại được tiền của các nạn nhân rất thấp, trong khi tài sản bị mất là rất lớn. Đã có quá nhiều bài học nhớ đời xảy ra trong thời gian qua, thế nhưng lạ là chỉ những chiêu thức ấy, nhiều người vẫn cứ ngây thơ “giao trứng cho ác”. Đáng ngạc nhiên hơn, trong số nạn nhân của các vụ lừa đảo quy mô lớn, nhiều người có bằng cấp cao, làm việc tại cơ quan nhà nước, thậm chí là cơ quan bảo vệ pháp luật.

Kinh doanh gì có thể sinh lời đủ để trả khoản lãi vay 4.000 đồng/triệu đồng/ngày? Hàng hóa gì có thể sinh lời đủ để trả những khoản hoa hồng môi giới cao ngất ngưởng? Chỉ góp 7,5 triệu đồng, sau 6 tháng sẽ nhận được 50 triệu đồng thì có gì bất thường không? Những câu hỏi rất giản đơn và cũng rất xác đáng như thế, vì những lời hứa lợi nhuận khủng mà tất thảy mọi người tham gia tín dụng đen và các đường dây kinh doanh đa cấp đã nhắm mắt bỏ qua. Điều đó còn cho thấy lỗ hổng lớn về kiến thức tài chính của số đông trong xã hội hiện đại. Dường như tất thảy mọi người đang mải miết kiếm tiền nhưng lại không học cách giữ tiền!

Thảo Linh